Theo báo cáo, trong quá trình triển khai, xây dựng 6 nội dung cụ thể về cải cách tiền lương khu vực công theo đúng Nghị quyết số 27 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Chính phủ nhận thấy phát sinh nhiều vấn đề vướng mắc, bất cập. Trong đó có các vấn đề về bảng lương mới; sắp xếp lại các chế độ phụ cấp; xây dựng, hoàn thiện vị trí việc làm... Những nội dung này đã được Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị, ngày 21-6, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 83 thống nhất chủ trương để Chính phủ báo cáo Quốc hội triển khai thực hiện.
Đối với khu vực công, Chính phủ báo cáo và kiến nghị Quốc hội cho phép thực hiện 4/6 nội dung của Nghị quyết số 27 đã rõ, đủ điều kiện để thực hiện.
Cụ thể, hoàn thiện chế độ nâng lương; bổ sung chế độ tiền thưởng từ ngày 1-7-2024 (bằng 10% quỹ lương cơ bản) gắn với đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành công việc, tạo được động lực làm việc, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác; thực hiện quy định và hướng dẫn rõ 5 nguồn kinh phí thực hiện chế độ tiền lương; hoàn thiện cơ chế quản lý tiền lương và thu nhập.
Đối với bảng lương mới (bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương), cơ cấu lại và sắp xếp thành 9 chế độ phụ cấp mới, Bộ trưởng Nội vụ cho biết đây là nội dung còn phát sinh nhiều bất cập. Vì vậy, 2 nội dung này cần phải tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện từng bước, thận trọng, đồng thời, phải xem xét sửa đổi hoặc bãi bỏ nhiều quy định hiện hành liên quan đến mức lương cơ sở.
Trong thời gian chưa sửa đổi hoặc bãi bỏ các cơ chế này thì thực hiện mức tiền lương và thu nhập tăng thêm hàng tháng tính theo mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng theo cơ chế đặc thù từ ngày 1-7-2024 bảo đảm không vượt quá mức tiền lương và thu nhập tăng thêm được hưởng tháng 6-2024.
Chính phủ cũng kiến nghị Quốc hội cho phép điều chỉnh tăng 15% mức lương hưu và trợ cấp BHXH.
Cụ thể, đối với người đang hưởng lương hưu trước năm 1995, sau khi điều chỉnh mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh tăng 0,3 triệu đồng/tháng, có mức hưởng từ 3,2 triệu đồng/tháng đến dưới 3,5 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh bằng 3,5 triệu đồng/tháng.
Với trợ cấp ưu đãi người có công, Chính phủ đề xuất theo mức chuẩn trợ cấp từ 2,055 triệu đồng lên 2,789 triệu đồng/tháng (tăng 35,7%). Trợ cấp xã hội theo mức chuẩn trợ giúp xã hội từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng/tháng (tăng 38,9%). Chính phủ sẽ sớm báo cáo Ban Chấp hành Trung ương về việc mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách Trung ương và địa phương để chi cho việc điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp ưu đãi người có công, trợ cấp xã hội, chính sách an sinh xã hội và tinh giản biên chế.
Chính phủ cũng đề nghị các doanh nghiệp điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động (tăng 6% từ ngày 1-7-2024); quy định cơ chế tiền lương đối với doanh nghiệp Nhà nước (áp dụng từ ngày 1-1-2025).
Kinh phí tăng lương 3 năm 2024 - 2026 tăng thêm 913.000 tỷ đồng
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ về nội dung này, Ủy ban Xã hội cho rằng, trên cơ sở những khó khăn, bất cập được nhận diện khi thực hiện đầy đủ, đồng bộ các nội dung cải cách tiền lương khu vực công theo Nghị quyết số 27-NQ/TW, Ủy ban Xã hội thống nhất với quan điểm cần thực hiện cải cách tiền lương và các chính sách liên quan theo lộ trình phù hợp, từng bước, thận trọng, chắc chắn, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, phù hợp với khả năng chi trả của ngân sách nhà nước và các nội dung khác.
Về thực hiện tăng lương từ ngày 1-7-2024, Ủy ban Xã hội, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí việc trước mắt thực hiện 3 giải pháp để tăng lương khu vực công từ ngày 1-7-2024.
Về thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng/tháng lên 2,34 triệu đồng/tháng, Ủy ban Xã hội thấy rằng, đây là mức tăng đáng ghi nhận trong quá trình điều chỉnh tiền lương, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống cho người hưởng lương, tạo động lực nâng cao năng suất lao động và hiệu quả làm việc. Tuy nhiên, cùng với việc tăng lương cơ sở, đề nghị Chính phủ quan tâm các giải pháp bảo đảm nguồn lực thực hiện ổn định, lâu dài và có hiệu quả chính sách; tăng cường thực hiện các biện pháp kiểm soát, quản lý giá và các giải pháp kiềm chế lạm phát khác...
Ủy ban Xã hội và Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cũng thống nhất với việc điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1-7-2024. Đồng thời, Ủy ban Xã hội kiến nghị Chính phủ định kỳ rà soát, xem xét nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội để từng bước tiến tới bảo đảm mức sống tối thiểu cho người có hoàn cảnh khó khăn và sớm thực hiện chính sách trợ cấp xã hội cho hộ nghèo không có khả năng thoát nghèo; xem xét quy định mức trợ cấp hưu trí xã hội mới được bổ sung trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025, một cách thỏa đáng và ở mức hợp lý để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và tính toán, trình bổ sung trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 để triển khai thực hiện.
Về đánh giá tác động của giải pháp đề xuất từ ngày 1-7-2024, theo báo cáo của Chính phủ, tổng nhu cầu kinh phí điều chỉnh lương cơ sở tăng 30%, thực hiện tiền thưởng 10% quỹ lương cơ bản, điều chỉnh lương hưu và trợ cấp lũy kế 3 năm 2024 - 2026 tăng thêm 913.000 tỷ đồng. Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ bổ sung, làm rõ tác động của chính sách đến dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 và Kế hoạch Tài chính - Ngân sách nhà nước 3 năm 2024 - 2026 đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 và bổ sung thông tin đầy đủ về 5 nguồn kinh phí thực hiện tiền lương tới hết năm 2026, dự báo nguồn lực và những phát sinh cho những năm tiếp theo sau năm 2026.
