Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán (phường 1, quận 5, TPHCM) là nơi đồng chí Trần Phú, Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam bị giam giữ và hy sinh.
Tham gia cùng đoàn có các đồng chí: Nguyễn Mạnh Cường, Trưởng Ban Dân vận Thành ủy TPHCM; Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TPHCM; Huỳnh Ngọc Nữ Phương Hồng, Bí thư Quận ủy quận 5.
Tại buổi lễ, các đại biểu thành kính dâng hoa, dâng hương và dành phút mặc niệm tưởng nhớ, bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến công lao to lớn của đồng chí Trần Phú, Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam và các Anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán từng là nơi giam giữ nhiều chiến sĩ cách mạng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Trong đó có đồng chí Trần Phú, Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam đã anh dũng hy sinh.
Qua thời gian, công trình đã xuống cấp. Trước tình hình đó, TPHCM chấp thuận và giao quận 5 thực hiện dự án Tu bổ, tôn tạo di tích Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán - giai đoạn 1.
Dự án nhằm khôi phục di tích lịch sử cấp quốc gia Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán xứng tầm với di tích quốc gia, đáp ứng nhu cầu tham quan, nghiên cứu và tìm hiểu về lịch sử cách mạng của người dân TPHCM và cả nước. Dự án cũng nhằm tạo nên không gian lưu giữ, trưng bày mỹ thuật; khôi phục một công trình có giá trị lịch sử - văn hóa; cho thế hệ mai sau một di sản văn hóa nhằm giáo dục truyền thống văn hóa, yêu nước góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Cùng với đó là tạo không gian sinh hoạt văn hóa cộng đồng và các hoạt động tưởng niệm; nghiên cứu lịch sử, học tập thông qua việc trưng bày các nội dung bằng thực tế kết hợp với công nghệ hiện đại với nội dung liên quan cuộc đời hoạt động của đồng chí Tổng Bí thư Trần Phú và các đồng chí tiêu biểu khác.
Việc tu bổ, tôn tạo nhà giam được thực hiện theo nguyên trạng, quy mô 822m2 trong khu đất di tích với diện tích hơn 2.211m2, với mức đầu tư hơn 33,8 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách TPHCM. Công trình dự kiến hoàn thành 25-4-2024, nhân dịp chào mừng 120 năm ngày sinh của đồng chí Trần Phú.
Di tích Khu trại giam bệnh viện Chợ Quán, nơi đồng chí Trần Phú hy sinh được xây dựng trong khoảng thời gian từ năm 1876-1904. Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia vào ngày 16-11-1988.
