Khoa được thành lập trên cơ sở bộ môn tiếng Trung Quốc của nhà trường. Bộ môn này được thành lập năm 2009, chỉ tiêu tuyển sinh 45 sinh viên/năm. Hiện, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội có 24 khoa đào tạo (bao gồm cả Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc).
Trường kỳ vọng sẽ đào tạo được lớp công dân toàn cầu mang bản sắc Việt Nam, với sức trẻ, lòng tự hào và tự tôn dân tộc; thầy - trò Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc sẽ có cơ hội trở thành đại sứ hữu nghị trong mối quan hệ Trung – Việt.
Cho rằng, Việt Nam và Trung Quốc có quan hệ lâu đời, với nhiều nét tương đồng về văn hóa, sự giao thương về kinh tế, GS-TS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội nhìn nhận, sự hiểu biết lẫn nhau là cần thiết và chỉ có hiệu quả khi hiểu biết về ngôn ngữ, văn hóa. Sự ra đời của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc là hiện thực hóa cho mong muốn này, đây là tiền đề để trao đổi văn hóa, học thuật thông qua trao đổi cán bộ, sinh viên và các hoạt động khác.
Theo ông Hồ Chí Bình, Phó Giám đốc Trung tâm Hợp tác giao lưu ngôn ngữ Trung Quốc và nước ngoài (Bộ Giáo dục Trung Quốc), việc thành lập Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội không chỉ mang đến cho sinh viên Việt Nam cơ hội học tiếng Trung Quốc một cách có hệ thống, mà còn mang lại động lực phát triển mới cho mối quan hệ hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực giáo dục, góp phần thúc đẩy sự phát triển lâu dài mối quan hệ giữa hai nước.
Nhân dịp này, trường cũng nhận quyết định được liên kết tổ chức kỳ thi cấp chứng chỉ HSK. Đến nay, trên thế giới có 163 quốc gia thành lập điểm thi HSK, với hơn 1.300 điểm thi và trên 700.000 thí sinh đăng ký dự thi hàng năm. Chứng chỉ HSK là chuẩn đánh giá năng lực tiếng Trung Quốc được công nhận rộng rãi trên toàn thế giới.