Trước ngày tái lập việc bắt buộc đội nón bảo hiểm

Đã có đến gần chục quy định của Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải về việc đội nón bảo hiểm ở người đi mô tô, xe gắn máy 2 bánh được ban hành. Thế nhưng, việc đội nón bảo hiểm vẫn không được thực hiện nghiêm túc. Ngày 17-6-2004, trước tình hình tai nạn giao thông gia tăng, UBND TPHCM lại ban hành Quyết định số 2819/QĐ-UB bắt buộc đội nón bảo hiểm khi điều khiển xe máy lưu thông trên 10 tuyến đường của thành phố. Liệu quy định này có đi vào vết xe đổ của các quy định trước đây?

Hoài nghi

10 tuyến đường mà UBND TP quy định bắt buộc đội nón bảo hiểm khi lưu thông bằng xe gắn máy, mô tô cơ bản đều là những con đường mà cách nay 4 năm cũng đã có quy định bắt buộc đội nón bảo hiểm khi lưu thông bằng xe gắn máy. Những con đường này, giờ đây đang được Khu Quản lý giao thông đô thị cắm lại các biển báo bắt buộc đội nón bảo hiểm. Bác Huỳnh Văn Sữa, ngụ ở gần cầu Phú Xuân trên đường Huỳnh Tấn Phát nhận xét: trên đường này lâu nay vẫn còn vài biển báo hiệu đội nón bảo hiểm nhưng có thấy người nào đội đâu. Nay thay biển báo mới, không biết có gì mới không? Nhiều người dân sinh sống gần nhà bác Sữa cũng có những ý kiến tương tự.

Quan tâm và bình luận sôi nổi về việc cắm biển báo như vậy nhưng nhiều người dân lại tỏ ra khá thờ ơ với việc đội nón bảo hiểm. Lý do đơn giản là họ hoài nghi về tính khả thi của quyết định này. Anh Trần Tuấn Tú, một tài xế lái xe của HTX Hiệp Phát (TPHCM) ngụ tại đường Nguyễn Văn Linh quận 7 nói: “Năm 2000-2001, cả nước rầm rộ bắt buộc đội nón bảo hiểm mà còn chẳng được bao nhiêu người dân chấp hành, huống chi bây giờ”. Tâm trạng nghi hoặc này không chỉ có ở người dân mà ngay những nhà buôn bán nón bảo hiểm cũng không cho rằng, quyết định bắt buộc đội nón bảo hiểm lần này là cơ hội bán nón của mình. Một nhân viên của cửa hàng Thu “Sport” (quận 1) - nơi bán nón bảo hiểm khá nổi tiếng nói: “Gần đến ngày bắt buộc đội nón bảo hiểm rồi nhưng khách đến mua hàng hầu như không tăng lên. Có thể phần lớn người dân thành phố đã mua nón bảo hiểm từ các lần “bắt buộc đội nón” trước đây nhưng thường thì mỗi khi có các quyết định mới, thị trường vẫn có những xáo động …vậy mà bây giờ im ắng quá!”. Nhà sản xuất nón bảo hiểm khá lớn của thành phố, Công ty Nhựa Sài Gòn hiện vẫn tồn kho khoảng 4.000-5.000 nón bảo hiểm được sản xuất từ những năm 2001 cũng chưa hề tính đến việc đưa số nón này ra thị trường.

Chuẩn bị

Mặc những hoài nghi của người dân về tính khả thi của quyết định bắt buộc đội nón bảo hiểm do UBND TPHCM ban hành, các ban ngành chức năng vẫn đang tích cực chuẩn bị cho việc thực thi quyết định vào ngày 2-7-2004 sắp tới. Thượng tá Phạm Văn Thịnh, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông đường bộ Công an TPHCM cho biết, đã có kế hoạch tăng cường lực lượng đến các tuyến đường bắt buộc đội nón bảo hiểm. Ngoài ra, việc tổ chức xử phạt như thế nào cũng đã được tập huấn đến từng cán bộ, chiến sĩ công an. Vào những giờ cao điểm, việc xử phạt hành vi không đội nón bảo hiểm khi lưu thông bằng xe gắn máy 2 bánh, mô tô chỉ tập trung ở các đối tượng điều khiển phương tiện có phân khối lớn. Ngoài giờ cao điểm, cảnh sát sẽ tập trung nhắc nhở, xử phạt tất cả những người không chấp hành quy định này. Cũng theo ông Thịnh, mức phạt đối với hành vi này là từ 10.000-20.000 đồng/lần. Đối với những người có hoàn cảnh khó khăn, sinh sống ở khu vực ngoại thành thường đi buôn bán tại các chợ vùng ven (nơi có các tuyến đường bắt buộc đội nón bảo hiểm) cảnh sát sẽ xem xét áp dụng mức phạt thấp. Các đối tượng khác, mức phạt sẽ là 15.000 đồng. Các đối tượng điều khiển xe máy phân khối lớn, đã bị xử phạt, nhắc nhở nhiều lần nhưng vẫn không chịu đội nón bảo hiểm, sẽ áp dụng mức phạt cao nhất.

Cảnh sát giao thông còn được tập huấn giải quyết đến cả những tình huống “zic zắc”: người dân cư ngụ trên những con đường bắt buộc đội nón bảo hiểm, nếu chứng minh được (bằng chứng minh nhân dân, bằng lái xe…) chỉ đi xe trên một đoạn đường ngắn, gần nhà thì sẽ không bị xử phạt vì hành vi không đội nón bảo hiểm.

Ban An toàn giao thông thành phố, Bệnh viện Chợ Rẫy cũng đang có những động thái tích cực tuyên truyền cho việc đội nón bảo hiểm bằng việc in hàng ngàn tờ bướm hoặc tổ chức hội thảo tuyên truyền, hướng dẫn người dân đội nón bảo hiểm.

Với các doanh nghiệp, dẫu rằng vẫn còn rất nhiều băn khoăn về tính khả thi của Quyết định 2819/2004/QĐ-UB nhưng họ cũng đã bắt đầu “tái” bàn tới việc sản xuất, kinh doanh nón bảo hiểm. Ông Phan Văn Thanh, Giám đốc Công ty Nhựa Sài Gòn cho biết: đang nghĩ tới việc thuê các nhà tạo mẫu sáng tác ra những nón bảo hiểm kiểu mới, phù hợp với thời tiết, thẩm mỹ của người Việt Nam. Theo ông Thanh, không nên sản xuất ra những chiếc nón “như những nồi cơm điện” mà ông và nhiều nhà sản xuất khác cách nay vài năm đã làm vì điều này không phù hợp với khí hậu nóng bức của TPHCM mà việc tồn kho đến khoảng 4.000-5.000 nón bảo hiểm đã là một bài học kinh nghiệm.

Chỉ còn vài ngày nữa, Quyết định 2819/QĐ-UB sẽ có hiệu lực. Lần này quy định về bắt buộc đội nón bảo hiểm có khả thi? Phải đợi qua ngày 2-7-2004 mới có câu trả lời.

NGUYỄN KHOA