Sau khi Báo SGGP Online đăng bài viết: “Chanh dây không quả, công ty bán giống biến mất”, phản ánh vụ việc người dân xã Ia Blứ (huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai) trồng giống chanh dây do Công ty TNHH Tuấn Đại An (địa chỉ 38 Lý Nam Đế, TP Pleiku, tỉnh Gia Lai) cung cấp nhưng không cho quả, người dân ở các vùng khác như ở xã Ia Hla (huyện Chư Pưh) và Ia Glai (huyện Chư Sê, cùng thuộc tỉnh Gia Lai) bức xúc tố họ cũng là nạn nhân của vụ việc.
Theo phản ánh của người dân xã Ia Hla (huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai), vào khoảng tháng 9-2016, Công ty TNHH Tuấn Đại An xuống địa bàn xã giới thiệu sản phẩm giống chanh dây thực sinh (ươm từ hạt lên) cho hiệu quả cao, lại hứa bao tiêu sản phẩm, cộng với ưu đãi như cho nợ 50% tiền giống và phân bón và sẽ trừ khi chanh dây thu hoạch nên người dân đồng ý mua với giá 36.000 đồng/cây. Công ty cũng làm hợp đồng với dân.
Tuy nhiên, sau khoảng 4 -5 tháng khi trồng, dân mới tá hỏa phát hiện họ trồng phải giống chanh dây kém chất lượng.
Vườn chanh dây của 1 hộ dân xã Ia Glai, huyện Chu Sê trồng ít quả nên chặt bỏ Anh Phạm Văn Dũng (thôn Tai Pêr, xã Ia Hla) cho biết, gia đình anh mua 1.100 cây giống chanh dây để trồng 2ha. Tổng chi phí đầu tư vườn cây khoảng 400 triệu đồng. Tuy nhiên đến đầu tháng 4-2017, sau khoảng 5 tháng trồng, anh phát hiện cây tốt nhưng khi ra bông thì đa phần không đậu quả, một số ít cây khác đậu quả nhưng quả rất ít và “bé tí hon”.
Anh Dũng đã nhiều lần phản ánh với công ty nhưng chỉ nhận được cái hứa hẹn không rõ ràng, gọi điện thoại có lúc không bắt máy. Hiện anh đã phá 280 cây chanh dây không quả để trồng lại giống chanh dây Đài Loan, còn số chanh dây kém chất lượng còn lại, anh tạm để nguyên để làm bằng chứng.
Theo ghi nhận, những cây chanh dây chưa phá thì cây phát triển tốt và toàn lá. Số cây cho quả rất ít và có rất ít quả bên trên.
Dân xã Ia Hla bức xúc vì trồng chanh dây nhưng không cho quả Trồng cùng đợt với anh Dũng, anh Đinh Văn Cường (làng Mông, xã Ia Hla) cũng trồng 1.800 cây giống chanh dây thực sinh của Công ty TNHH Tuấn Đại An. Tổng chi phí đầu tư khoảng 1 tỷ đồng. Trồng đến tháng thứ 5, anh Cường tá hỏa phát hiện chanh chỉ cho lá. Anh gọi điện phản ánh thì chỉ nhận được câu trả lời vòng vo và không thỏa đáng.
Hiện anh đã phá 2,7ha chanh dây kém chất lượng để trồng giống chanh dây Đài Loan, còn 3 sào chanh dây kém chất lượng thì giữ lại để làm cơ sở pháp lý khiếu nại sau này.
Tương tự, người dân xã Ia Glai, huyện Chư Sê cũng phản ánh trồng chanh dây của Công ty TNHH Tuấn Đại An cung cấp nhưng không cho quả, hoặc cho quả kém chất lượng.
Bức xúc trước việc trồng giống chanh dây của Công ty TNHH Tuấn Đại An nhưng không đảm bảo chất lượng, công ty không giải quyết thỏa đáng, vào khoảng cuối tháng 4-2017, 8 người dân xã Ia Hla đã viết đơn tập thể phản ánh vụ việc lên UBND xã Ia Hla để có hướng xử lý.
UBND xã Ia Hla đã mời các hộ dân và bà Bùi Thị Diệu Hiền, đại diện công ty lên hòa giải. Về phía xã có ông Dương Đình Bình, Phó Chủ tịch UBND xã chủ trì buổi hòa giải.
Theo ông Dương Đình Bình, giống của công ty TNHH Tuấn Đại An cung cấp cho dân trên địa bàn không đảm bảo chất lượng. Lý do là xã đã đi kiểm tra chất lượng chanh dây được trồng trên 50ha toàn xã nhưng phần chanh dây kém lượng đều rơi vào diện tích trồng cây giống của Công ty TNHH Tuấn Đại An cung cấp, trong khi dân canh tác đều đảm bảo quy trình. Tuy nhiên, tại buổi hòa giải, công ty chỉ cho rằng do giống không hợp thổ nhưỡng.
Một vườn chanh dây của người dân xã Ia Hla trồng nhưng chỉ thu lá, dân giữ lại để làm bằng chứng Tại buổi hòa giải, công ty đồng ý xóa nợ tiền phân, giống và cung cấp lại giống cho người dân trồng lại. Tuy nhiên người dân yêu cầu phải cung cấp giống chanh dây Đài Loan chất lượng chứ không nhận lại giống cũ của công ty nhưng công ty không đáp ứng. Buổi hòa giải không thành, không thống nhất được. Sau đó dân xin chuyển hồ sơ ra huyện.
Theo những hộ dân xã Ia Hla, sau buổi hòa giải, công ty tiếp tục hứa hẹn nhưng không thực hiện như cam kết. Vì thế, mới đây, họ tiếp tục viết đơn tố cáo gửi các ngành chức năng.
