Không “xanh”, không thể tồn tại
Phát biểu khai mạc diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan nhìn nhận, nhận thức về tiêu dùng xanh đã có một bước tiến dài. Trước đây, tiêu dùng xanh chỉ được hiểu là một khâu của quá trình sản xuất, đó là người tiêu dùng lựa chọn sử dụng các sản phẩm xanh. Hiện nay, khái niệm tiêu dùng xanh được mở rộng hơn rất nhiều, mang tính hệ thống, hoàn thiện ở tất cả các khâu trong quy trình sản xuất. Để có được sản phẩm xanh phục vụ tiêu dùng, cần một hệ sinh thái tạo ra những sản phẩm này, từ nguyên liệu xanh, tài chính xanh, năng lượng xanh, đặc biệt là hệ thống chính sách, hành lang pháp lý.
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan chia sẻ, hiện nay tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế bền vững trở thành xu thế tất yếu của thế giới. Các nhà đầu tư những năm gần đây khi đến với TPHCM luôn đặt câu hỏi về năng lượng tái tạo, nguyên liệu xanh. Như thế, không cần chờ đến năm 2050 - thời điểm mà Việt Nam cam kết phát thải ròng bằng 0, mà ngay từ bây giờ, chúng ta đã đối mặt với nguy cơ tụt hậu trong thu hút đầu tư nếu không chuyển đổi xanh.
Sự chuyển đổi nhận thức đối với tiêu dùng xanh biểu hiện ngày càng rõ rệt trong đời sống xã hội. Tuy nhiên, để có thể lựa chọn hướng phát triển xanh phù hợp nội lực của doanh nghiệp Việt Nam là điều không dễ. Điều này càng trở nên khó khăn hơn khi có đến 99% doanh nghiệp Việt là doanh nghiệp có quy mô sản xuất nhỏ và vừa, nội lực cạnh tranh yếu, vốn đầu tư mỏng.
Những diễn đàn như thế này có tác động rất tích cực để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, của người sản xuất, của xã hội. Từ đó thúc đẩy hình thành nên chính sách, hành lang pháp lý để nền kinh tế tăng trưởng xanh tồn tại và phát triển
Phó Chủ tịch UBND TPHCM VÕ VĂN HOAN
Nhà báo Phạm Trường, Phó Tổng Biên tập Báo SGGP, nhấn mạnh, mục đích của diễn đàn nhằm tạo cơ hội để các cơ quan chức năng, bộ ngành, lãnh đạo thành phố, các chuyên gia, doanh nghiệp cùng chia sẻ về những thông tin liên quan đến các rào cản xanh đang được áp dụng phổ biến tại thị trường xuất khẩu và trong nước; nâng cao nhận thức về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn hướng tới phát triển kinh tế bền vững. Đồng thời, trao đổi tìm kiếm các giải pháp khả thi để thúc đẩy phát triển xanh, phát triển nền kinh tế tuần hoàn trên địa bàn thành phố, tạo nền tảng phát triển rộng trong cả nước.
Hợp tác cùng chuyển đổi
Khẳng định những khó khăn trong tiến trình chuyển đổi xanh là không thể tránh khỏi, nhiều doanh nghiệp đã chia sẻ kinh nghiệm cũng như cam kết các hoạt động hỗ trợ tối đa. Liên quan đến vấn đề nguồn lực, Phó Tổng Giám đốc Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TPHCM (HFIC) Nguyễn Quang Thanh cho rằng, tiếp sức cho doanh nghiệp trên hành trình chuyển đổi xanh là trái phiếu xanh và danh mục lĩnh vực cho vay của HFIC được hỗ trợ lãi suất theo chương trình kích cầu của TPHCM. Nguồn tín dụng xanh cho doanh nghiệp luôn sẵn sàng và HFIC đã, đang có nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp trên con đường xanh hóa.
Quang cảnh diễn đàn Thương mại xanh năm 2023 với chủ đề “Thương mại xanh: Cơ hội - Thách thức - Triển vọng phát triển của doanh nghiệp”. Ảnh: HOÀNG HÙNG |
Về phân phối sản phẩm, đại diện Saigon Co.op khẳng định, luôn chú trọng và xem công tác bảo vệ môi trường là một trong những ưu tiên hàng đầu và định hướng phát triển bền vững của đơn vị. Ông Trần Lâm Hồng, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, cho biết, đơn vị đã từng bước phát triển nguồn hàng hóa chất lượng cao - hữu cơ, canh tác theo hướng thân thiện môi trường. Đồng thời có chính sách ưu tiên lựa chọn nhà cung cấp áp dụng hoặc đạt các tiêu chuẩn quốc tế, trong đó có tiêu chuẩn về môi trường để đưa vào kinh doanh trong hệ thống. Trong khi đó, ông Phan Hồng Thái, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TPHCM (CITENCO), cho biết, đang đề xuất UBND TPHCM xây dựng trung tâm tái chế. Sau diễn đàn này, CITENCO có thể kết nối, tùy nhu cầu của doanh nghiệp, sẽ có giải pháp cụ thể để xử lý từng sản phẩm chất thải cho doanh nghiệp.
PGS-TS NGUYỄN HỒNG QUÂN - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TPHCM:
Các doanh nghiệp Việt Nam sẽ chịu nhiều tác động trước những rào cản xanh đặt ra bởi các thị trường quốc tế. Dù vậy, Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển và lợi thế cạnh tranh khi sản xuất các sản phẩm xanh. Quá trình chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp vẫn còn nhiều thách thức (tài chính, công nghệ, thể chế, đặc biệt trong liên kết các bên) đòi hỏi phải có sự nỗ lực, quyết tâm của các bên, đặc biệt vai trò của Nhà nước.
Chúng tôi đề xuất phát triển các yếu tố cần thiết cho hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn, như các quỹ đầu tư/tài trợ, mô hình hợp tác kết nối các bên, sự hỗ trợ quốc tế, công nghệ, nhân lực. Bên cạnh đó cần mô hình thí điểm, vai trò “dẫn dắt” của doanh nghiệp đầu ngành, cùng phối hợp với Nhà nước, nhà khoa học, tổ chức quốc tế.
Ông NGUYỄN NGỌC HÒA - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM:
Thực hiện chỉ đạo của UBND TPHCM, Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM và Báo SGGP đã phối hợp tổ chức chương trình xét chọn và trao danh hiệu “Doanh nghiệp Xanh”. Chương trình đã được công bố vào ngày 31-5 vừa qua. Mục đích của danh hiệu này là tôn vinh, khen thưởng, khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ các quy định về xử lý chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất, kinh doanh; có nhiều nghiên cứu và sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường.
Chúng tôi sẽ là bạn đồng hành, cam kết đi đến cùng với doanh nghiệp trên hành trình xanh hóa, chứ không chỉ là người xét chọn, trao danh hiệu. Sự đồng hành này thể hiện ở chỗ các thành viên hội đồng thẩm định là các chuyên gia hàng đầu có thể gợi ý giải pháp phù hợp với từng doanh nghiệp. Ngoài ra còn sự đồng hành về vốn, về kết nối và tiêu thụ sản phẩm, xúc tiến thị trường quốc tế…
Ông LÊ HOÀNG MINH - Giám đốc điều hành Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk):
Là doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam nhận chứng chỉ trung hòa carbon, công ty đã đề ra lộ trình tiến đến Net Zero 2050, trong đó 4 lĩnh vực trọng tâm là: chăn nuôi bền vững, sản xuất xanh, tiêu dùng bền vững, logistics thân thiện môi trường. Chúng tôi chủ động thực hành phát triển bền vững góp phần giảm thiểu dấu chân carbon, với các giải pháp như: đo lường, kiểm kê khí nhà kính theo ISO 14064; giảm thải và đầu tư vào công nghệ thân thiện môi trường. Đồng thời, vận dụng kinh tế tuần hoàn, sử dụng chất thải từ trang trại để làm hệ thống biogas, biến chất thải thành tài nguyên (phân bón, nước, khí đốt…) và trả lại dinh dưỡng hữu cơ tự nhiên cho đất, tạo thành vòng tuần hoàn tái tạo đất… Tóm lại, chủ động chuyển đổi xanh là giải pháp giúp công ty ngày càng mở rộng thị phần trên toàn cầu.