Sáng 9-8, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội hội Vũ Hồng Thanh, Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội họp phiên mở rộng để thẩm tra sơ bộ dự án Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải dự và phát biểu chỉ đạo.
Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, năm 2012, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Phòng, chống rửa tiền. Qua gần 10 năm tổ chức triển khai thực hiện, công tác phòng, chống rửa tiền của Việt Nam có nhiều thành tựu quan trọng. Hệ thống cơ chế chính sách, quy định pháp luật trong lĩnh vực này dần được hoàn thiện, quy định phòng ngừa tội phạm tài trợ khủng bố, rửa tiền đã được tăng cường, tạo cơ sở pháp lý cho đàm phán, ký kết thảo thuận quốc tế và phòng chống tối phạm xuyên biên giới.
Bên cạnh đó, quá trình tổ chức thực hiện xuất hiện một số bất cập, chưa đáp ứng được theo những nội dung mới của khuyến nghị của Lực lượng đặc nhiệm tài chính (FATF). Tại hội nghị toàn thể của FATF vào tháng 3-2022, đánh giá đa phương về công tác phòng, chống rửa tiền của Việt Nam, báo cáo của FATF nhận định khuôn khổ pháp lý, quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam vẫn còn những thiếu hụt, không đáp ứng hoặc mới đáp ứng được một phần tại 27/40 khuyến nghị của FATF và về hiệu quả thực thi phần lớn được đánh giá ở mức trung bình và thấp.
Với kết quả đánh giá đa phương này, Việt Nam đã bị đưa vào quy trình rà soát tăng cường sau đánh giá đa phương của Nhóm châu Á - Thái Bình Dương về phòng, chống rửa tiền (APG) và quy trình rà soát các nước có thiếu hụt nghiêm trọng của FATF. Trong vòng 12 tháng, nếu không khắc phục những thiếu hụt, không thể hiện được sự tiến bộ, không đáp ứng các yêu cầu về cải thiện khuôn khổ pháp lý, Việt Nam sẽ bị đưa vào danh sách các nước có thiếu hụt nghiêm trọng về phòng, chống rửa tiền (gọi tắt là Danh sách Xám).
“Một khi bị đưa vào Danh sách Xám thì nền kinh tế sẽ phải chịu nhiều tác động tiêu cực, giảm sút đáng kể luồng vốn đầu tư của nước ngoài, đồng thời các giao dịch tài chính ra nước ngoài của các tổ chức tài chính (ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán...) sẽ bị các nước tính phí cao hơn và giao dịch sẽ phải chịu sự rà soát tăng cường”, ông Vũ Hồng Thanh giải thích.
Với tính chất cấp bách như vậy, dự án Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) được đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 và dự kiến được xem xét thông qua theo quy trình tại 1 kỳ họp.
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu đều nhất trí việc xây dựng Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) là cần thiết, nhằm phù hợp với các nghĩa vụ thực hiện điều ước quốc tế, cam kết quốc tế của Việt Nam, thể hiện Việt Nam là một thành viên có trách nhiệm trong công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố của khu vực cũng như trên toàn thế giới. Đồng thời, việc này cũng phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước, nhằm khắc phục những hạn chế của các quy định của pháp luật, qua đó nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác phòng chống rửa tiền, góp phần thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng trong thời gian tới.
Các ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp tích cực với cơ quan chủ trì thẩm tra để tiếp tục rà soát, hoàn thiện hồ sơ dự thảo luật đáp ứng yêu cầu chất lượng cao nhất để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến và trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 4 tới. Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh yêu cầu xây dựng luật nhằm bảo đảm chủ quyền quốc gia về tài chính, tiền tệ, bảo đảm an ninh tiền tệ trong nước, phòng, chống tội phạm và tham nhũng, tiêu cực là những yêu cầu hàng đầu. Sau đó là bảo đảm phù hợp với các yêu cầu quốc tế, khắc phục một số tồn tại hạn chế, nâng cao hiệu quả quản lý.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị có báo cáo đánh giá khát quát những kết quả đạt được trong công tác quản lý kinh tế vĩ mô thời gian qua, như trong quản lý thị trường vàng, thị trường ngoại tế... góp phần lành mạnh hoá thị trường. Đây là những nội dung quan trọng để các đại biểu Quốc hội hình dung bức tranh tình hình tài chính, tiền tệ quốc gia và những nhiệm vụ trong phòng chống rửa tiền, phòng, chống tham nhũng.
| Về cơ bản, dự thảo luật kế thừa quy định tại luật năm 2012, theo đó phạm vi điều chỉnh của luật quy định về các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn tổ chức, cá nhân có hành vi rửa tiền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng, chống rửa tiền và hợp tác quốc tế, phòng, chống rửa tiền nhằm tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Dự thảo luật cũng đã bổ sung quy định việc đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền được thực hiện đối với cả các hoạt động mới phát sinh có rủi ro về rửa tiền; sửa đổi, bổ sung quy định về thông tin nhận biết khách hàng, xác minh thông tin nhận biết khách hàng thông qua bên thứ ba; dự thảo luật sửa đổi một số dấu hiệu đáng ngờ trong lĩnh vực chứng khoán, bảo hiểm nhân thọ, đối với hoạt động trung gian thanh toán… Dự thảo luật bổ sung quy định về nghĩa vụ thực hiện đánh giá rủi ro quốc gia, ngành về rửa tiền. Đánh giá rủi ro quốc gia là cơ sở để quốc gia tập trung nguồn lực một cách hiệu quả vào các lĩnh vực ưu tiên/các lĩnh vực rủi ro cao về rửa tiền và tài trợ khủng bố. Cùng với đó, việc bổ sung quy định đánh giá rủi ro ngành hỗ trợ cho các cơ quan quản lý trong việc thực hiện công tác thanh tra, giám sát về phòng chống rửa tiền đối với các ngành, lĩnh vực. |
