Đây là sự kiện đặc biệt đánh dấu cột mốc ý nghĩa cho những cống hiến của ông đối với nền hội họa. Triển lãm trưng bày 48 tác phẩm như 48 câu chuyện được chọn lọc kỹ càng, cùng những kỷ vật đã theo ông qua nhiều năm tháng của cuộc đời như một tư liệu hồi ký qua tranh đầy oanh liệt và nhiệt huyết của Nguyễn Hiêm.
Họa sĩ Nguyễn Hiêm sinh năm 1917, mất năm 1976. Ông quê ở Châu Đốc, An Giang, từng học và tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Sài Gòn - Gia Định. Ông tham gia cách mạng từ năm 23 tuổi và được kết nạp Đảng năm 1948. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1945-1954), tuy là người lính nhưng ông vẫn gắn bó với hội họa, có nhiều tác phẩm ghi lại cuộc sống và chiến đấu của quân, dân Nam bộ. Năm 1954, ông tập kết ra Bắc, công tác tại Phòng Văn nghệ Cục Tuyên huấn Tổng cục Chính trị đến năm 1975, sau đó về làm việc tại Quân khu 7. Ông là Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam từ năm 1957. Ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật đợt 1 năm 2000.
Trong sự nghiệp hội họa, cố họa sĩ có hơn 30 năm sáng tác và cống hiến cho nền mỹ thuật Việt Nam với nhiều tác phẩm đa thể loại và chất liệu. Triển lãm Hồi ký chiến trường qua tranh họa sĩ Nguyễn Hiêm trưng bày 48 tác phẩm tiêu biểu cho sự nghiệp của ông, bao gồm: tranh ký họa và các tác phẩm sơn mài, sơn dầu... được ông vẽ qua nhiều thời kỳ lịch sử.
Tuy sáng tác trong thời chiến nhưng những nét vẽ của ông vẫn toát lên sự chân thật, tươi sáng, lạc quan cổ vũ đồng đội tiến lên với đa dạng hình ảnh từ phong cảnh quê hương, chân dung người mẹ Việt Nam, đến cảnh hành quân của các anh bộ đội, cảnh sinh hoạt của đồng bào ta thời bấy giờ.
Ngắm tranh của Nguyễn Hiêm, người xem dường như có một cảm giác khác về chiến tranh, tuy khốc liệt, khô khan nhưng đâu đó vẫn còn nét bình dị, hiền hòa của đất nước, con người Việt Nam.
Sau khi họa sĩ Nguyễn Hiêm qua đời vào năm 1976, toàn bộ tác phẩm còn lại, tài liệu, kỷ vật được con gái ông – họa sĩ Nguyễn Thị Mai Khanh lưu lại và cất giữ trong căn nhà đầy kỷ niệm bên sông Sài Gòn tại quận 2 (nay là TP Thủ Đức).
Rất may mắn, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San được kết nối với gia đình và tổ chức triển lãm cá nhân đầu tiên cho cố họa sĩ Nguyễn Hiêm như một sự tri ân cho một thời để nhớ của người chiến sĩ – họa sĩ đã hết lòng vì đất nước và nghệ thuật.
Đi kèm với triển lãm lần này, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San cũng xin giới thiệu đến công chúng cuốn sách Họa sĩ Nguyễn Hiêm xuất bản bởi NXB Văn hóa Thông tin vào năm 2013 với sự biên soạn của chính họa sĩ Nguyễn Thị Mai Khanh, kể về cuộc đời và các tác phẩm của cố họa sĩ.
Triển lãm Hồi ký chiến trường qua tranh họa sĩ Nguyễn Hiêm mở cửa từ ngày 7-12-2023 đến hết ngày 31-12-2023 tại Bảo tàng Nghệ thuật Quang San.
