Sáng 4-12, Quốc hội thảo luận ở hội trường về các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chủ tịch nước, Chính phủ; dự thảo báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội; các báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước; các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Về công tác của Quốc hội khóa XV, ĐB Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) cho rằng, báo cáo phản ánh đầy đủ, toàn diện hoạt động của Quốc hội trong một nhiệm kỳ có bối cảnh đặc biệt, nhiều biến động lớn, từ đại dịch Covid-19, kinh tế thế giới suy giảm, đến yêu cầu phục hồi kinh tế, cải cách thể chế, sắp xếp tổ chức bộ máy và đẩy mạnh chuyển đổi số.
Trong bối cảnh đó, Quốc hội đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn với yêu cầu cao về chất lượng và tiến độ.
ĐB Dương Khắc Mai cho rằng, giai đoạn tới, trọng tâm không chỉ tiếp tục ban hành nhiều luật, mà cần chuyển mạnh sang yêu cầu ổn định pháp luật, bảo đảm tính dự báo, tính khả thi và chi phí tuân thủ hợp lý.
“Quốc hội cần nhấn mạnh rõ hơn yêu cầu hạn chế tối đa tình trạng luật vừa ban hành đã phải sửa đổi; tăng cường giám sát từ sớm đối với chất lượng chính sách ngay trong khâu xây dựng luật”, ĐB Dương Khắc Mai nêu.
Theo ĐB, thời gian tới, vấn đề có ý nghĩa quyết định là phải tiếp tục hoàn thiện cơ chế theo dõi, đôn đốc, tái giám sát việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau giám sát.
Thực tiễn cho thấy, nếu khâu sau giám sát chưa được thực hiện đồng bộ, chặt chẽ thì hiệu lực của giám sát tối cao vẫn còn hạn chế. Vì vậy, báo cáo cần nhấn mạnh rõ hơn nội dung này trong định hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ tới, coi đây là một trọng tâm để nâng cao hiệu quả giám sát của Quốc hội.
ĐB Dương Khắc Mai cũng quan tâm về mối quan hệ giữa quyết định chính sách và năng lực thực thi ở địa phương. Theo ĐB, nhiệm kỳ khóa XV đã ban hành nhiều quyết sách rất lớn về ngân sách, đầu tư công, phục hồi kinh tế sau dịch, sắp xếp đơn vị hành chính.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy năng lực tổ chức thực hiện giữa các địa phương còn chênh lệch. Vì vậy, trong định hướng thời gian tới, cần nhấn mạnh rõ yêu cầu gắn chặt giữa quyết định chính sách của Quốc hội với điều kiện bảo đảm thực hiện, nhất là về nguồn lực, bộ máy và con người ở cơ sở, tránh tình trạng chính sách đúng nhưng triển khai chậm, hiệu quả chưa cao.
ĐB cũng đề nghị bổ sung định hướng tiếp tục phát triển mô hình Quốc hội số theo hướng liên thông, đồng bộ giữa hoạt động lập pháp, giám sát và dân nguyện, bảo đảm thông tin, dữ liệu phục vụ quyết định chính sách được đầy đủ, kịp thời, chính xác.
ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cho rằng, nhiệm kỳ này Đảng, Nhà nước đã làm được rất nhiều việc về an sinh, xã hội vì nhân dân, vì con người, mà “với một người từng trải qua chiến tranh, trải qua thời kỳ bao cấp như tôi, những thành tựu đó hết sức cao cả, ý nghĩa”.
ĐB đánh giá đã có nhiều đổi mới phương thức hoạt động của Quốc hội. Trong nhiệm kỳ đã tổ chức thành công 19 kỳ họp Quốc hội, trong đó có 9 kỳ bất thường.
“Đây là một đổi mới đặc biệt nhất: Quốc hội họp mỗi khi nhân dân cần, đất nước cần. Nhờ đó những quyết định của Quốc hội mang hơi thở của cuộc sống đang diễn ra, kịp thời và sống động”, ĐB Nguyễn Anh Trí nêu.
Bên cạnh đó, công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội khóa XV đạt được những kết quả, thành tựu nổi bật thông qua số lượng, chất lượng các văn bản luật, nghị quyết được ban hành.
Tuy nhiên, thực thi pháp luật vẫn chậm hơn nhiều so với những gì đã được Quốc hội thông qua, do đó cần đẩy mạnh hơn nữa việc phổ biến pháp luật cho nhân dân.
Từ thực tiễn bản thân là ĐBQH 2 khóa tự ứng cử và là cán bộ hưu trí, ĐB Nguyễn Anh Trí khẳng định, Quốc hội Việt Nam là một Quốc hội dân chủ.
“Trong các cuộc bầu cử khóa XV và XV, tôi đều tự làm hồ sơ và hồn nhiên mang đi nộp. Tôi tuyệt đối không gặp ai, nhờ ai và cũng chỉ thực hiện buổi tiếp xúc trước bầu cử như lịch thông báo. Không bị ai ngăn cản, nhắc nhở. Cuối cùng tôi đã trúng cử. Nhờ có dân chủ mà tôi đạt được kết quả cuối cùng như mình mong muốn”, ĐB Nguyễn Anh Trí chia sẻ.
Trên nghị trường, ĐB được dân chủ trong thể hiện chính kiến của mình, tất cả đều bình đẳng và được tôn trọng.
“Nhờ có dân chủ, nhờ được tôn trọng mà tôi tự tin hoàn thành các công việc của một ĐBQH. Tôi tự hào khi có những năm tháng đã là cán bộ hưu trí, nhưng được sinh hoạt tại Quốc hội, được làm những nhiệm vụ của một đại biểu dân cử”, ĐB Nguyễn Anh Trí chia sẻ.
ĐB Nguyễn Thị Thủy (Thái Nguyên) kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm tổ chức sơ kết, đánh giá việc triển khai chủ trương xây dựng luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc trong khoảng 100 đạo luật đã được Quốc hội sửa từ kỳ họp thứ 8 đến nay, nhằm rút ra bài học kinh nghiệm thực hiện hiệu quả hơn.
