Phủ khắp các kênh phân phối
Qua khảo sát tại một số chợ truyền thống ở TPHCM như Tân Định (quận 1), Bà Chiểu (quận Bình Thạnh), Hòa Hưng (quận 10)…, bên cạnh các loại trái cây ngoại nhập thì trái cây nội đã có chỗ đứng nhất định và khá được lòng NTD. Bà Trần Thị Ánh Hồng, tiểu thương chợ Tân Định, chia sẻ, sạp trái cây của bà hiện bán đầy đủ các loại trái cây nội, ngoại, nhưng đa phần người mua chọn trái cây trong nước. Lý giải nguyên nhân trái cây nội hút khách, bà Hồng cho biết, nếu so với trái cây ngoại, giá các loại hoa quả của Việt Nam khá mềm, phong phú về chủng loại và đặc biệt là mùa nào trái đó. Cụ thể, xoài cát Hòa Lộc loại 1 giá chỉ từ 30.000-40.000 đồng/kg; măng cụt từ 70.000-80.000 đồng/kg; dưa hấu chỉ từ 8.000-12.000 đồng/kg… “Các loại trái cây nội địa hiện được ưa chuộng bởi giá phải chăng, chất lượng không thua kém các loại trái cây ngoại”, bà Hồng cho biết thêm.
Không chỉ tại chợ mà ở các kênh phân phối siêu thị như Co.opmart, Co.opXtra, Co.op Food, trái cây nội địa cũng được các nhà bán lẻ ưu ái dành quầy kệ trưng bày. Tại chuỗi siêu thị Co.opmart, kênh bán lẻ này hiện phân phối rất nhiều loại trái cây nội địa như xoài, măng cụt, mãng cầu, dưa hấu, bưởi da xanh… Chị Ngô Hồng Nhung (ngụ TP Thủ Đức, TPHCM) cho biết, nếu trước đây chị thường mua táo, lê nhập ngoại thì nay mỗi khi đi siêu thị đều tìm mua trái cây nội. Các loại quả như sầu riêng, bưởi, xoài, măng cụt và nhãn là những sản phẩm được chị Nhung mua nhiều nhất. Theo chị Nhung, so với trái cây ngoại, nhiều loại hoa quả của Việt Nam có vị đặc biệt hơn, giá cả rất phù hợp với túi tiền NTD.
Trái cây chuẩn xuất khẩu phục vụ khách Việt
Để chinh phục được NTD nội địa, nhiều doanh nghiệp kinh doanh trái cây vừa đầu tư bài bản công nghệ chế biến sâu để giữ trái cây được tươi ngon, vừa liên kết vùng trồng với người nông dân để đảm bảo chất lượng. Đồng thời các doanh nghiệp cũng xây dựng hệ thống kênh phân phối và mở rộng mạng lưới tiếp thị cả kênh truyền thống lẫn hiện đại, cả siêu thị lẫn chợ truyền thống, từ đó thu hút được sự quan tâm của NTD. Bên cạnh đó, theo đánh giá của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, không chỉ chú trọng thị trường trong nước, trái cây Việt đang được các doanh nghiệp tăng cường xúc tiến xuất khẩu sang các nước với tiêu chí chất lượng, giá cả phù hợp. Đơn cử như Vina T&T, cùng với “chinh phục” các thị trường khó tính như Mỹ, EU, gần đây doanh nghiệp này vừa tập trung nội địa với việc ra mắt hệ thống cửa hàng bán nông sản xuất khẩu ở TPHCM. Theo ông Nguyễn Đình Tùng, Chủ tịch HĐQT Vina T&T, thị trường nội địa với hơn 100 triệu dân nên rất tiềm năng để doanh nghiệp khai thác. Do đó, Vina T&T đã mở các cửa hàng trưng bày và bán các mặt hàng trái cây theo tiêu chuẩn xuất khẩu đi các nước Mỹ và châu Âu tại TPHCM. Sau thành công của các cửa hàng ở TPHCM, tới đây doanh nghiệp định hướng sẽ phát triển thêm ở những địa phương khác để NTD có thể tiếp cận trái cây chất lượng với giá tốt.
Cùng với doanh nghiệp sản xuất, các nhà phân phối cũng có nhiều cách vừa ưu tiên, hỗ trợ cho trái cây nội địa nhưng vẫn đảm bảo được yêu cầu về chất lượng như cam kết với NTD. Có thể kể đến nhà bán lẻ Saigon Co.op đã áp dụng tiêu chuẩn xuất khẩu vào quản lý hàng tươi sống từ tháng 12-2019. Theo bộ tiêu chuẩn này, các chỉ tiêu an toàn và độ tươi ngon của các loại sản phẩm rau củ quả, thủy hải sản, trái cây đều được nâng cao theo tiêu chuẩn tiệm cận tiêu chuẩn xuất khẩu. Trong đó, nổi bật nhất là tiêu chí kiểm tra độ trưởng thành của sản phẩm. Các loại trái cây, rau củ quả như bưởi, dưa hấu, xoài, quýt, cà chua, dưa leo, khổ qua... bắt buộc phải đạt độ trưởng thành, độ chín phù hợp mới được đưa vào kinh doanh trong siêu thị, giúp hạn chế tối đa việc nhà cung cấp trà trộn sản phẩm bị thu hoạch non hoặc chứa thuốc tăng trưởng vào phân phối.
Bên cạnh việc nâng chuẩn thu mua hàng hóa đầu vào, Saigon Co.op còn tăng cường tìm kiếm, hợp tác với nhà cung cấp lớn, uy tín để đưa các sản phẩm nông sản canh tác hữu cơ, nông sản đạt chuẩn GlobalGAP, VietGAP vào kinh doanh, xuất khẩu. Trong đó, năm 2022, đơn vị đã hợp tác cùng The Fruit Republic - một đơn vị chuyên xuất khẩu bưởi đạt chuẩn GlobalGAP để phát triển sản phẩm bưởi Co.op Select đạt chất lượng châu Âu cung ứng cho hệ thống siêu thị Co.opmart trong nước. Sản phẩm này khi ra mắt đã ngay lập tức chinh phục những khách hàng sành ăn và khó tính nhất. Không dừng lại ở đó, hàng năm, Saigon Co.op còn tích cực phối hợp với các địa phương tổ chức các chương trình hỗ trợ trái cây nội địa tiêu thụ vào kênh phân phối của nhà bán lẻ này. Điển hình như cuối tháng 4-2023, Saigon Co.op phối hợp cùng Sở Công thương tỉnh Đồng Tháp tổ chức “Tuần hàng xoài Đồng Tháp” và tạo được tiếng vang, thu hút đông đảo NTD.
Theo giới kinh doanh, dù bước đầu có những thành công nhất định, song theo cam kết hội nhập, Việt Nam phải đồng thời mở cửa để các loại trái cây ngoại vào Việt Nam. Trong hành trình hội nhập này, đòi hỏi các nhà sản xuất, phân phối trái cây trong nước cần tiếp tục không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm để có thể chinh phục được khách hàng.
