Trước đó, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình bày tờ trình về vấn đề này.
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Hà Nội sắp xếp 109 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 56 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giảm 53 đơn vị hành chính cấp xã.
TPHCM sắp xếp 80 phường để hình thành 41 phường mới. Sau sắp xếp giảm 39 phường.
Tỉnh An Giang sắp xếp 2 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 1 phường mới. Sau sắp xếp giảm 1 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Đồng Tháp sắp xếp 4 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 2 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giảm 2 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Hà Nam thành lập 1 thị xã trên cơ sở nguyên trạng 1 huyện (thị xã Kim Bảng) và sắp xếp 29 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 18 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp, giữ nguyên số lượng đơn vị hành chính cấp huyện, giảm 11 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Hà Tĩnh sắp xếp 4 đơn vị hành chính cấp huyện và 23 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 3 đơn vị hành chính cấp huyện và 16 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giảm 1 đơn vị hành chính cấp huyện và 7 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Phú Thọ sắp xếp 31 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 13 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giảm 18 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Quảng Ngãi sắp xếp 9 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 6 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giảm 3 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Quảng Trị sắp xếp 13 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 7 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giảm 6 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Sơn La thành lập 1 thị xã trên cơ sở nguyên trạng huyện (thị xã Mộc Châu) và sắp xếp 30 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 26 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giữ nguyên số lượng đơn vị hành chính cấp huyện và giảm 4 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh Trà Vinh sắp xếp 3 phường để hình thành 1 phường mới. Sau sắp xếp giảm 2 phường.
Tỉnh Vĩnh Phúc sắp xếp 28 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 13 đơn vị hành chính cấp xã mới. Sau sắp xếp giảm 15 đơn vị hành chính cấp xã.
Như vậy, Chính phủ đề nghị thực hiện sắp xếp, thành lập với 6 cấp huyện và 361 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 5 đơn vị hành chính cấp huyện và 200 đơn vị hành chính cấp xã mới của TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và 10 tỉnh.
“Sau sắp xếp, giảm 1 đơn vị hành chính cấp huyện và 161 đơn vị hành chính cấp xã”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nói và cho biết sau sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố dôi dư 3.478 cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách (trong đó, cấp huyện dôi dư 136 người, cấp xã dôi dư 3.342 người).
UBND các địa phương này đã xây dựng phương án chi tiết để bố trí, sắp xếp và giải quyết đối với số cán bộ, công chức, viên chức cấp huyện, cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư theo đúng quy định.
Bên cạnh đó, sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã ở 12 địa phương dôi dư 338 trụ sở, tài sản công (cấp huyện dôi dư 9 trụ sở, cấp xã dôi dư 329 trụ sở), cũng đã có phương án chi tiết để xử lý theo đúng quy định.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, cho biết Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã của 12 địa phương. Cơ quan thẩm tra cũng cơ bản đồng ý với phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách; giải quyết trụ sở, tài sản công dôi dư. “Các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã sau sắp xếp cơ bản đều bảo đảm các điều kiện, tiêu chuẩn của loại đơn vị hành chính tương ứng hoặc đáp ứng yêu cầu của việc sắp xếp theo quy định”, ông Tùng nhận định.
Ủy ban Pháp luật đề nghị xác định thời điểm có hiệu lực thi hành của các nghị quyết từ ngày 1-1-2025.
Riêng với nghị quyết của tỉnh Sơn La là từ ngày 1-2-2025 để tạo điều kiện cho địa phương trong công tác chuẩn bị, kiện toàn tổ chức bộ máy, thay đổi con dấu và các điều kiện cần thiết khác cho hoạt động của đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp.
Nhất trí với các phương án Chính phủ trình, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, với 5 huyện mới hình thành sau sắp xếp, các cơ quan chuyên môn cần tiếp tục rà soát, đánh giá mức độ đáp ứng tiêu chí của đô thị loại 2. “Chính phủ cần hoàn thành việc đánh giá, công nhận loại đô thị này trước ngày 31-12-2024”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, coi đây là vấn đề có tính chất quyết định trong việc sắp xếp.
Sau khi nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra, các ý kiến thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua các nghị quyết.