Phát biểu vào cuối phiên khai mạc kỳ họp HĐND TPHCM lần 5 khóa IX diễn ra vào sáng 4-7, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân bày tỏ đồng tình cao với các báo cáo, tờ trình của các ban HĐND TP.
Tuy nhiên, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cũng đề nghị HĐND TP đánh giá thêm về thành tựu, hạn chế của chính sách dân số ở TPHCM để có chính sách phù hợp trong thời gian tới.
Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho hay, những năm 1960, bình quân 1 phụ nữ ở miền Bắc nước ta sinh 6 con. Sau đó, mức này giảm dần và từ sau năm 1980 thì bình quân 1 phụ nữ sinh 3 con. Từ năm 2005 đến nay thì bình quân 1 phụ nữ có 2 con trong đời. Như vậy, trong mười năm liên tục, Việt Nam duy trì được bình quân 1 phụ nữ có 2 con. Điều này đặc biệt quan trọng vì mỗi gia đình sinh được 2 con thì khi cha mẹ mất đi có 2 người thay thế, góp phần ổn định và bền vững về dân số.
“Chúng ta đã may mắn bởi rất ít nước trên thế giới có mức sinh 2 con như thế. Tuy nhiên, có những giai đoạn nước ta đặt chỉ tiêu một phụ nữ sinh 1,8 con. Nhưng nhìn ra thế giới, chúng ta giật mình. Ở Hàn Quốc, phụ nữ đã giảm sinh con từ mức 2 con/1 phụ nữ xuống dần và hiện nay còn 1,3 con/1 phụ nữ. Một phụ nữ mà sinh dưới 2 con và tình trạng này nếu duy trì 30 năm thì nước đó gặp khủng hoảng lớn về lao động. Nhật Bản bây giờ tỷ lệ sinh cũng ở mức 1,3 con/1 phụ nữ và gặp khủng hoảng lao động. Dự báo của Nhật Bản trong vòng 50 năm tính từ năm 2000 thì dân số Nhật Bản sẽ giảm 40 triệu, từ khoảng 120 triệu xuống còn 80 triệu. Thiếu lao động trầm trọng!”, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cảnh báo.
Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cũng dẫn chứng, nước Singapore vào những năm trước đây cũng có mức sinh 2 con/1 phụ nữ nhưng sau đó, mức này giảm dần và nay chỉ còn 1,3 con/1 phụ nữ. Trước vấn đề này, Thủ tướng Singapore nói: Một vấn đề lớn của đất nước là sinh ít quá.
“Thực tế, nhiều gia đình sinh nhiều con cũng khổ nhưng nếu sinh ít quá thì có hại cho đất nước, đặc biệt là thiếu hụt lao động. Vì vậy, các nước cho rằng nếu duy trì được suất sinh thay thế ở mức bình quân 1 phụ nữ sinh 2 con thì là vô cùng cần thiết cho đất nước phát triển bền vững về nhân lực, về lao động. Chính vì vậy, trong nghị quyết về kinh tế - xã hội của Quốc hội khóa này về chính sách dân số đặt 2 mục tiêu. Một là là duy trì tỷ suất sinh thay thế và hai là khắc phục mất cân bằng giới tính”, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân chia sẽ.
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho biết thêm, tỷ lệ sinh bé trai - bé gái của nước ta hiện nay là 112 bé trai - 100 bé gái. Ở TPHCM tỷ lệ này ở mức 105, 106 bé trai - 100 bé gái. Như vậy, TPHCM đạt tỷ lệ cân bằng giới tính đi đầu với cả nước nhưng lại là nơi phụ nữ sinh con ít nhất cả nước với mức bình quân 1,46 con/1 phụ nữ.
Với thực tế này, TPHCM có hiện trạng sinh con thấp như Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản. Điều này nếu kéo dài sẽ làm thiếu hụt lao động của cả nước, thiệt hại cho đất nước.
Vì vậy, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân đề nghị HĐND TP lưu ý mục tiêu của Quốc hội là duy trì tỷ suất sinh thay thế, nghĩa là TPHCM kéo mức sinh trung bình duy trì trong nhiều năm qua lên. “Đề nghị HĐND TP xác định lại mục tiêu, không phải nêu tỷ suất sinh hợp lý chung chung mà phải là tỷ suất sinh thay thế”, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân gợi ý.
