Sở TN-MT TPHCM cho biết, trong quá trình giải quyết hồ sơ đăng ký đất đai, gia hạn sử dụng đất, sở nhận thấy có nhiều trường hợp người sử dụng đất để đất trống, không sử dụng, mặc dù vẫn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Việc không thực hiện đúng theo mục đích được giao đất, thuê đất, gây lãng phí tài nguyên đất đai.
Theo Sở TN-MT, thực tế khi áp dụng pháp luật, Sở TN-MT không có cơ sở để xử lý hành vi vi phạm pháp luật theo Nghị định 123/2024 quy định về hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; không có cơ sở thu hồi đất theo quy định Luật Đất đai năm 2024 đối với hành vi để đất trống, không sử dụng đất. Các trường hợp nêu trên, người sử dụng đất chỉ đề nghị công nhận quyền sử dụng đất hoặc gia hạn sử dụng đất do hết thời hạn sử dụng đất mà không phải để thực hiện dự án đầu tư nên không thuộc trường hợp theo khoản 8 Điều 81 Luật Đất đai năm 2024.
Cũng theo Sở TN-MT, theo Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013 quy định cơ quan, tổ chức được giao quản lý, sử dụng đất có trách nhiệm quản lý, sử dụng đất theo đúng quy định tại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, quyết định giao đất, hợp đồng thuê đất,…
Do đó, để áp dụng thống nhất khi giải quyết hồ sơ đất đai, Sở TN-MT kiến nghị Bộ TN-MT hướng dẫn làm rõ hành vi người sử dụng đất để đất trống, không sử dụng, bỏ hoang, không khai thác hết diện tích được giao có được coi là hành vi vi phạm đất đai hay không, có là căn cứ để thu hồi đất không, nếu có thì xử lý theo điều, khoản nào của pháp luật?
Trường hợp không áp dụng theo các quy định pháp luật hiện hành, Sở TN-MT, kiến nghị cần bổ sung quy định “hành vi gây lãng phí trong quản lý, khai thác, sử dụng đất” (như để đất trống, không sử dụng, bỏ hoang, không khai thác hết diện tích được giao...) vào Nghị định quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; bổ sung thêm trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai theo Điều 81 Luật Đất đai năm 2024 “đất được Nhà nước giao quản lý mà để trống, không sử dụng liên tục trong vòng 12 tháng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tiếp tục vi phạm".
