Giỏi nghề nhưng thiếu bằng cấp
Được sự đồng ý của UBND TPHCM, Sở VH-TT TPHCM đã xét tuyển đặc cách viên chức tại 6 đơn vị sự nghiệp nghệ thuật biểu diễn (NTBD) gồm: Nhà hát Nghệ thuật hát bội, Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam, Nhà hát Nghệ thuật cải lương Trần Hữu Trang, Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen, Nhà hát Giao hưởng, Nhạc và Vũ kịch, Trung tâm Ca nhạc nhẹ. Tuy nhiên, chỉ có 31/71 trường hợp có tài năng, năng khiếu đặc biệt, có bằng trung cấp trở lên, phù hợp chuyên ngành; đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn được công nhận. Còn 40 trường hợp chưa được công nhận, bởi không bằng cấp chuyên môn, chưa có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên ngành của cơ quan có thẩm quyền.
Trong 40 trường hợp chưa được công nhận, có 8 người đã được Nhà nước tôn vinh là NSƯT trong các lĩnh vực. Đó là: Trọng Phúc, Tú Sương, Dương Thanh (cải lương); Giang Quốc Cơ, Giang Quốc Nghiệp, Lưu Thị Kim Liêu, Lê Văn Hà, Trần Ngọc Bảo (xiếc); hầu hết, chưa có bằng tốt nghiệp từ trung cấp trở lên; hoặc chưa có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên ngành biểu diễn nghệ thuật của cấp thẩm quyền; có người chỉ có giấy chứng nhận đã học xong trung cấp hoặc hoàn thành khóa bồi dưỡng.
Theo UBND TPHCM, 40 trường hợp này vốn là những nhân sự trụ cột trong hoạt động chuyên môn của đơn vị, giỏi nghề, có uy tín, được xã hội và Nhà nước tôn vinh trong lĩnh vực nghề nghiệp, đoạt nhiều huy chương trong các cuộc liên hoan, hội thi, hội diễn trong nước và quốc tế.
Nhiều nghệ sĩ, diễn viên và nhạc công am hiểu lĩnh vực, đáp ứng ngay yêu cầu vị trí việc làm. Bản thân các nghệ sĩ cũng hết sức tâm tư vì thâm niên công tác đã lâu, yêu nghề, muốn gắn bó với nghề dù còn nhiều khó khăn.
Trước đây, các nghệ sĩ chưa tham gia tuyển dụng do vướng mắc về điều kiện hộ khẩu thành phố và không bằng cấp chuyên môn; nay được tháo gỡ bằng việc xét tuyển đặc cách viên chức, nhưng vẫn chưa được công nhận kết quả do vướng tiêu chí xác định tài năng, năng khiếu đặc biệt; bản thân nghệ sĩ không có bằng cấp chuyên môn hoặc bằng cấp lớp bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên ngành của cơ quan thẩm quyền, để đáp ứng quy định tại Thông tư liên tịch 10/2015 của Bộ VH-TT-DL và Bộ Nội vụ, quy định mã số và tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức chuyên ngành nghệ thuật biểu diễn và điện ảnh.
Kiến nghị công nhận kết quả xét tuyển đặc cách
Theo ông Huỳnh Thanh Nhân, Giám đốc Sở VH-TT TPHCM, thực trạng người có tài năng, đáp ứng ngay yêu cầu vị trí việc làm, trong đó có cả những NSƯT, nhưng chưa được tuyển dụng là có thật.
Trong khi đó, có trường hợp chưa chứng minh được tài năng nhưng được tuyển dụng trước do đáp ứng yêu cầu về bằng cấp. Đây là một bất cập trong lĩnh vực đặc thù của ngành. Từ thực tế đó, đã nảy sinh không ít tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của người làm nghề, khó thu hút và giữ chân được nguồn nhân sự có tài năng, năng khiếu.
Văn nghệ sĩ TPHCM biểu diễn phục vụ và giao lưu với các chiến sĩ ở quần đảo Trường Sa Còn để trở thành nhạc công của loại hình cải lương, hát bội, cần phải trải qua thời gian đào tạo truyền nghề khoảng 10 năm mới đủ sức am hiểu đầy đủ các loại hình nhạc cụ dân tộc và có thể biểu diễn trong các vở tuồng, vở diễn cải lương quy mô. Hiện nguồn nhạc công cải lương, hát bội đang rất khan hiếm và sẽ còn khó tìm nguồn hơn nữa khi các nhạc công đến tuổi nghỉ hưu.
“Bên cạnh đó, còn có loại hình nghệ thuật không có trường lớp đào tạo. Để có lực lượng kế thừa, đơn vị nghệ thuật phải tìm kiếm nguồn diễn viên, nhạc công, đào tạo truyền nghề qua nhiều năm dài khổ luyện, mới tạo được lực lượng tiếp nối, bảo đảm hoạt động của đơn vị. Thực tế đã có không ít người tuy không qua trường lớp đào tạo chuyên môn, nhưng có năng khiếu bẩm sinh, thanh sắc phù hợp, đáp ứng ngay yêu cầu hoạt động nghề nghiệp”, ông Huỳnh Thanh Nhân nói thêm.
Quá nhiều khó khăn trong công tác tuyển dụng, sử dụng viên chức lĩnh vực NTBD ở TPHCM, trong khi nhu cầu bổ sung người hoạt động nghề nghiệp, đáp ứng ngay vị trí công việc là rất cấp thiết, UBND TPHCM đã chính thức có văn bản kiến nghị Bộ VH-TT-DL. cần sớm tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về NTBD để viên chức được tạo điều kiện chuẩn hóa tiêu chuẩn chức danh viên chức chuyên ngành NTBD, cũng như tháo gỡ khó khăn trong hoạt động của ngành NTBD.
UBND TPHCM cũng mong muốn, trong thời gian chờ tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên môn, bộ có ý kiến chấp thuận việc công nhận kết quả xét tuyển viên chức chuyên ngành NTBD của thành phố, tiến tới bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp viên chức chuyên ngành. Ngay khi lớp bồi dưỡng được tổ chức, TPHCM sẽ chỉ đạo ngành văn hóa khẩn trương cử viên chức tham dự để chuẩn hóa tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp.
Thành phố cũng đề xuất phương án xếp lương cho 40 viên chức trường hợp nói trên như sau: bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp diễn viên hạng IV, bắt đầu từ thời điểm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc (trừ thời gian 6 tháng tập sự) và bắt đầu xếp bậc 1, sau đó cứ đủ 24 tháng thì nâng một bậc lương.
