Ngày 11-8, Sở Y tế TPHCM cho biết, tính đến ngày 4-8, thành phố ghi nhận 505 ca sốt phát ban nghi sởi, trong đó có 262 ca xét nghiệm dương tính; hơn 50% là các ca bệnh ở tỉnh thành khác đến khám và điều trị tại các bệnh viện trên địa bàn thành phố.
Tính riêng các trường hợp có địa chỉ tại TPHCM thì có 201 ca sốt phát ban nghi sởi, trong đó 116 ca xét nghiệm dương tính. Trong khi đó từ năm 2021 đến năm 2023, cả thành phố chỉ có 1 ca xét nghiệm dương tính. Toàn thành phố đã có 48 phường xã trên 14 quận huyện có ca bệnh sởi xác định; 8 quận huyện có từ 2 phường xã trở lên có ca bệnh.
Trong 116 ca xác định, có 27,6% là trẻ dưới 9 tháng tuổi, 78,4% là trẻ dưới 5 tuổi. Số bệnh nhân chưa tiêm chủng hoặc chưa tiêm đủ 2 mũi vaccine sởi chiếm đến 66% và có đến 30% không rõ tiền sử tiêm chủng.
Trong đợt dịch này, các bệnh viện trên địa bàn TPHCM ghi nhận có đến 3 trường hợp tử vong liên quan bệnh sởi và cả 3 trẻ này đều mắc những bệnh lý mạn tính, dẫn đến biến chứng nặng khi mắc bệnh sởi và đã tử vong dù được tích cực điều trị.
Trước sự gia tăng nhanh chóng của số ca bệnh sởi trên địa bàn thành phố và các tỉnh, Sở Y tế đã yêu cầu Trung tâm Y tế quận huyện, TP Thủ Đức và các trạm y tế xã phường, thị trấn đẩy mạnh hoạt động tiêm bù, tiêm vét cho trẻ trong độ tiêm chủng; tích cực rà soát trẻ sống trên địa bàn và tư vấn gia đình đưa trẻ đi tiêm chủng vaccine sởi và các vaccine trong chương trình Tiêm chủng mở rộng. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai hiệu quả mạng lưới giám sát ca bệnh, hoạt động tiêm chủng và truyền thông phòng chống dịch bệnh.
Bên cạnh đó, Sở Y tế yêu cầu các bệnh viện thực hiện nghiêm túc các quy định kiểm soát nhiễm khuẩn, không để xảy ra tình trạng lây nhiễm chéo trong bệnh viện; đảm bảo dự trữ đầy đủ thuốc điều trị, dịch truyền, thiết bị… phục vụ công tác thu dung điều trị người bệnh.
Giao các bệnh viện đang quản lý bệnh nhân rà soát tiền sử tiêm chủng đối với các bệnh nhân có bệnh lý bẩm sinh, bệnh lý nền; tổ chức tiêm vaccine tại bệnh viện cho những bệnh nhi có đủ điều kiện tiêm chủng và tư vấn tiêm chủng cho người nhà của những bệnh nhi không đủ điều kiện.
"Mỗi gia đình có trẻ em hãy đưa trẻ đi tiêm chủng theo các thông báo của y tế địa phương đang cư ngụ; những người sống chung với bệnh nhân mắc bệnh nền nên tiêm chủng phòng bệnh để góp phần bảo vệ người thân của mình”, Sở Y tế TPHCM kêu gọi.
Tình hình dịch sởi trên thế giới
Theo Sở Y tế TPHCM, trong 7 tháng đầu năm 2024, nhiều quốc gia, châu lục cũng đã cảnh báo mạnh mẽ sự gia tăng của bệnh sởi. Theo báo cáo ngày 28-5-2024 của WHO và Quỹ Nhi đồng liên hợp quốc (UNICEF), trong năm 2023, khu vực châu Âu có 61.070 trường hợp mắc bệnh sởi và 13 trường hợp tử vong đã được báo cáo tại 41 quốc gia trong tổng số 53 quốc gia.
Tại Mỹ, theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ, tính đến ngày 8-8 đã có 211 ca sởi được báo cáo từ 27 bang của nước này; trong khi cả năm 2023 chỉ có 59 ca được báo cáo.
Biểu hiện của bệnh sởi
Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm gây dịch lây qua đường hô hấp do virus sởi gây nên. Bệnh có biểu hiện đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban, có thể dẫn đến nhiều biến chứng như viêm phổi, viêm não, viêm tai giữa, viêm loét giác mạc, tiêu chảy.... có thể gây tử vong. Bệnh ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể, có thể khiến cho cơ thể “quên” cách tự đề kháng trước các bệnh nhiễm trùng và làm cho trẻ bệnh trở nên yếu ớt, dễ bị bệnh.
Trẻ nhỏ chưa tiêm chủng, trẻ suy dinh dưỡng, phụ nữ có thai và người bị suy yếu hệ thống miễn dịch là những người có nguy cơ biến chứng nặng nếu mắc bệnh sởi. Mọi người đều có thể mắc bệnh sởi, tuy nhiên bệnh chủ yếu gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi.
Những trẻ không được tiêm chủng hoặc chưa tiêm chủng đầy đủ là đối tượng đầu tiên của bệnh sởi và trở thành “cầu nối” lây nhiễm cho những người xung quanh, bao gồm người lớn chưa được chủng ngừa sởi trước đây, trẻ nhỏ chưa đến tuổi chỉ định tiêm ngừa sởi và cả những người đã tiêm ngừa đủ 2 mũi. Chỉ khi tỷ lệ miễn dịch trong cộng đồng đạt trên 95% với 2 liều vaccine, dịch bệnh sởi mới có thể được kiểm soát.
