Tổng thống Donald Trump khó bị luận tội

Không đủ thời gian

Phát biểu sáng 14-1 (giờ Việt Nam) sau khi Hạ viện Mỹ thông qua điều khoản luận tội Tổng thống Trump, Thượng nghị sĩ McConnell nêu rõ: “Căn cứ theo các quy định, thủ tục và những vụ việc tương tự trước đó, sẽ khó có thể hoàn tất một phiên tòa luận tội công bằng hoặc nghiêm túc trước khi Tổng thống đắc cử Joe Biden tuyên thệ nhậm chức vào tuần tới”. Theo ông McConnell, ngay cả khi tiến trình tại Thượng viện Mỹ được triển khai từ đầu tuần tới và diễn ra thuận lợi, “sẽ không có phán quyết cuối cùng nào được đưa ra cho đến khi Tổng thống Trump rời nhiệm sở”. Như vậy, phiên xem xét bãi nhiệm Tổng thống Donald Trump ở Thượng viện sẽ chỉ bắt đầu sau khi Tổng thống Trump mãn nhiệm.

Theo Hiến pháp Mỹ, không thể tiến hành luận tội một Tổng thống đã không còn tại vị. Quốc hội sẽ mất thẩm quyền theo hiến pháp để tiếp tục các thủ tục luận tội - ngay cả khi Hạ viện đã thông qua các điều khoản luận tội. Quyền lực duy nhất của Thượng viện, theo Hiến pháp, là kết tội hoặc tha bổng một tổng thống đương nhiệm. Đó là chưa kể, để kết tội ông Trump cần phải có ít nhất 2/3 phiếu thuận tại Thượng viện, tức khoảng 67 thượng nghị sĩ đồng ý. Thượng nghị sĩ McConnell lưu ý, 3 phiên tòa luận tội trước đó nhằm vào Tổng thống Andrew Johnson (năm 1868), Tổng thống Bill Clinton (năm 1999) và Tổng thống Trump (năm 2020) lần lượt kéo dài 83 ngày, 37 ngày và 21 ngày.

Trước đó, đêm 13-1 (giờ Mỹ), với đa số phiếu tán thành, Hạ viện Mỹ đã thông qua điều khoản luận tội Tổng thống Trump, mở đường cho phiên tòa xét xử tại Thượng viện trong thời gian tới. Theo điều khoản luận tội, đảng Dân chủ cáo buộc Tổng thống Trump kích động biểu tình ngày 6-1 khi kêu gọi những người ủng hộ tiến về Đồi Capitol trong khi lưỡng viện Mỹ tổ chức phiên họp chung kiểm đếm phiếu bầu của đại cử tri; cáo buộc Tổng thống Trump gây nguy hiểm nghiêm trọng đến an ninh Mỹ và các thể chế của chính phủ khi đe dọa tính toàn vẹn của hệ thống dân chủ, can thiệp vào việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình và phản bội lòng tin của mình với tư cách là Tổng thống.

Tập trung vào các vấn đề cấp bách

Về phần mình, Tổng thống Mỹ đắc cử Joe Biden nhấn mạnh, nước Mỹ đang đối mặt với đại dịch Covid-19 và tình trạng kinh tế yếu kém, do đó ông mong muốn Thượng viện có thể nhanh chóng thông qua các lựa chọn nhân sự cho nội các để chính quyền mới sớm đi vào hoạt động khi ông nhậm chức vào ngày 20-1 tới. Phiên luận tội của Thượng viện đối với Tổng thống Trump sẽ chính thức bắt đầu sau ngày này. Trong tuyên bố của mình, ông Biden bày tỏ hy vọng lãnh đạo Thượng viện có thể tìm ra cách vừa đảm bảo tuân thủ hiến pháp trong việc luận tội, vừa tập trung xử lý các vấn đề cấp bách khác của đất nước.

Ông Biden dự kiến sẽ công bố kế hoạch phục hồi kinh tế Mỹ trong ngày 14-1 (giờ địa phương). Trong bối cảnh đảng Dân chủ đang kiểm soát cả hai viện, ông Biden nhiều khả năng sẽ dễ dàng thông qua gói cứu trợ lớn thứ 3 liên quan đến dịch Covid-19. Các số liệu gần đây nhất của Chính phủ Mỹ cho thấy, số lượng việc làm trong tháng 12-2020 đang giảm mạnh trong khi số người mất việc hàng tuần đang tiếp tục tăng nhanh so với giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu từ năm 2008-2010.