Trong cuộc trao đổi mới đây với báo chí về những thông tin, chính sách của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đối với công tác dân số thời gian tới, ông Nguyễn Văn Tân, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cho biết, trong Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã đưa ra nhận định nếu duy trì mức giảm sinh quá lâu sẽ để lại những hệ lụy và muốn giải quyết được vô cùng khó khăn.
Suốt 55 năm qua, kể từ năm 1961, chúng ta tập trung vào giải quyết quy mô dân số tập trung vào sinh đẻ có kế hoạch, sau đó tập trung vào thực hiện kế hoạch hóa gia đình, mục tiêu là giảm sinh và đạt mức sinh thay thế vào năm 2006 và duy trì từ đó đến nay.
Do đó, Nghị quyết lần này chuyển hướng công tác sân số sang giải quyết toàn diện các vấn đề dân số như: quy mô, cơ cấu, phân bổ và nâng cao chất lượng dân số. Tiếp đó, một trong những điểm mới của được Nghị quyết chỉ rõ là không đặt ra vấn đề giảm sinh mà duy trì mức sinh thay thế. Tiếp tục vận động giảm sinh ở vùng có mức sinh cao và đồng thời vận động sinh đủ 2 con ở nơi có mức sinh thấp hơn mức sinh thay thế. Việt Nam cũng phấn đấu tuổi thọ bình quân đạt 75 tuổi vào năm 2030, trong đó thời gian sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm.
Ông Nguyễn Văn Tân- Phó tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình
Đáng chú ý, ông Nguyễn Văn Tân cũng cho biết, khảo sát mới nhất của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình với trên 700.000 người dân cho kết quả 73% trả lời muốn sinh 2 con, 8,3% mong muốn đẻ 1 con. Đặc biệt có 9,3% ý kiến muốn sinh 3 con và hơn 8% muốn nhiều hơn 3 con. Kết quả khảo sát này cho thấy vẫn còn tỷ lệ đáng kể người dân muốn sinh thêm nhiều con nên vẫn có thể nâng tỷ lệ sinh lên cao hơn.
Theo Tổng cục Dân số, việc sinh bao nhiêu con là quyền của người dân
Từ thực tế trên, vấn đề đặt ra là chính sách dân số ở thời kỳ mới tới đây có tính đến việc cho phép người dân ở vùng có mức sinh thấp sinh con thứ 3 hay không? Trả lời câu hỏi này, ông Nguyễn Văn Tân khẳng định, về mặt chính sách pháp luật, Việt Nam không có quy định khống chế người dân sinh bao nhiêu con nhưng có chính sách vận động mỗi gia đình có 2 con, trừ Đảng viên. Theo đó, từ 2008, Trung ương đã ban hành Nghị quyết 94 thống nhất hình thức kỷ luật đối với Đảng viên sinh con thứ 3 bị cảnh cáo, con thứ 4 bị khai trừ. Tuy nhiên từ năm 2013 tới nay, chính sách đã được nới ra, Đảng viên sinh con thứ 3 chỉ bị khiển trách, thứ 4 cảnh cáo và thứ 5 mới khai trừ. “Sinh bao nhiêu con là quyền của người dân. Nhà nước không yêu cầu người dân sinh bao nhiêu con, nên không có chuyện giờ nới quy định cho phép sinh nhiều hơn” – ông Tân khẳng định.
Tiếp tục chính sách vận động mỗi gia đình nên sinh 2 con
Đại diện Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cũng cho biết, trong những năm qua sau khi có một số điều chỉnh về chính sách, mức sinh bước đầu tăng lên. Cụ thể, nếu năm 2011 số con bình quân của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ là 1,99 con thì đến nay đã đạt 2,1 con. Tỷ lệ sinh cũng tăng ở hầu hết các tỉnh thành miền Bắc, nhưng khu vực miền Nam tỷ lệ sinh vẫn có xu hướng đi xuống.
Cụ thể hiện nay mức sinh ở khu vực Đông Nam bộ dưới 1,7 con/ mẹ, Đồng bằng sông Cửu Long là 1,8 con và đặc biệt TPHCM chỉ ở mức 1,45 con/mẹ. Do đó, ông Nguyễn Văn Tân cho rằng nếu mức sinh tăng lên 2,4-2,5 con trong thời gian tới chưa thể gây ra tác động gì lớn nhưng dự báo tỷ lệ này tăng trong ngắn hạn và khó duy trì.
