Người bệnh ban đầu sẽ khó phát hiện, vì biểu hiện ban đầu của bệnh lý này là nhìn không rõ, từ từ, màng trở nên dày hơn sẽ gây cản trở việc quan sát.
Tồn tại màng đồng tử là một dị tật mắt bẩm sinh, chiếm 95% dị tật mắt ở trẻ sơ sinh và 20% ở người trưởng thành. Bệnh xuất hiện dưới dạng các sợi mống mắt nhỏ dọc theo đồng tử, là tàn tích của tuyến tiền mạc “tunica vasculosa lentis” cung cấp dinh dưỡng cho thủy tinh thể trong 6 tháng đầu của bào thai.
Bản thân màng đồng tử bắt đầu thoái triển vào tháng thứ sáu và biến mất hoàn toàn vào tháng thứ tám của thai kỳ. Sự hoạt động thất bại của các tế bào sẽ ảnh hưởng đến sự thoái triển này và dẫn đến sự tồn tại của màng đồng tử. Tồn tại màng đồng tử sau sinh bị teo đáng kể trong năm đầu sau sinh. Bệnh thường phổ biến hơn ở trẻ sinh non và không có sự khác biệt về giới tính.
Có một số bằng chứng gần đây hơn cho thấy, căng thẳng trong tử cung, đặc biệt là do tăng huyết áp mãn tính ở người mẹ, có thể đẩy nhanh sự biến mất của các màng này. Tồn tại màng đồng tử bẩm sinh có thể bị nhầm lẫn với bệnh lý màng mống mắt phụ (Accessory Iris membrane - AIM), viêm màng bồ đào dính mống, hội chứng nội mô giác mạc mống mắt, viêm mống mắt vô căn bẩm sinh…
Tồn tại màng đồng tử có thể là một bên hoặc hai bên, và có thể thay đổi về hình dạng, kích thước, cấu hình, mật độ. Hầu hết các trường hợp, bệnh lý có thể được nhìn thấy như những sợi viền mỏng của mô mống mắt chạy từ bờ đồng tử và ít khi ảnh hưởng đến thị lực; còn lại số hiếm trường hợp màng đồng tử dày đặc, che bít diện đồng tử, che chắn trục quang học của mắt và ảnh hưởng đến thị lực nghiêm trọng.
Bệnh được phân thành 3 loại: màng loại 1 chỉ được gắn vào mống mắt, màng loại 2 là màng kết dính vào mặt trước thủy tinh thể, màng loại 3 là màng mống mắt dính vào giác mạc, thường gặp trong hội chứng Axenfeld-Rieger. Đa số trường hợp tồn tại màng đồng tử không ảnh hưởng đến thị lực nên không cần điều trị, tuy nhiên bệnh nhân cũng cần được theo dõi tình hình khúc xạ, nhược thị nếu có xảy ra để can thiệp điều trị kịp thời.
Với những trường hợp tồn tại màng đồng tử dày, che khuất diện đồng tử, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực người bệnh thì cần được can thiệp điều trị sớm. Tùy theo tình trạng cụ thể của màng đồng tử mà có thể điều trị bằng thủ thuật Laser Yag cắt màng hoặc phẫu thuật cắt màng đồng tử. Trong trường hợp màng đồng tử dính vào mặt trước thủy tinh thể có ảnh hưởng đục thủy tinh thể thì phẫu thuật thủy tinh thể kết hợp cắt màng đồng tử.
