Họ may mắn chăng?
NĐT F0 năm 2020 không phải thổi làn gió mới vào thị trường, mà tạo nên trận cuồng phong, mạnh đến nỗi khiến các NĐT Fn (những người có thâm niên) chao đảo và bối rối.
Tham gia giao dịch trên TTCK cũng không khác gì bước vào trận chiến, nguồn lực cùng với sức mạnh tinh thần lạc quan là yếu tố quyết định đem lại chiến thắng. Quả thực rất nhiều NĐT F0 đã thắng, thắng giòn giã, phát tài, thậm chí chỉ vài năm nữa có thể hình thành lớp NĐT tỷ phú mới.
Giữa bối cảnh dịch Covid-19 ảnh hưởng trầm trọng đến nền kinh tế, Chính phủ phải tung ra các gói hỗ trợ trực tiếp đến người lao động, hàng chục ngàn việc làm biến mất, thì NĐT chứng khoán lại có một năm tưng bừng.
Covid đã khiến không ít NĐT Fn phá sản chỉ trong vòng 2 tháng, khi VN Index lao dốc tới 33,5%, rơi xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm, trở lại thời điểm xuất phát hồi cuối năm 2016. Dĩ nhiên có không ít NĐT F0 xuất hiện trong 2 tháng đầu năm (gần 28.000 tài khoản mở mới trong giai đoạn này) đã hứng chịu cú sốc đầu đời.
Điểm khác biệt lớn nhất giữa NĐT F0 và NĐT Fn là 9 tháng còn lại của năm 2020. Trong khi phần lớn NĐT Fn còn đang choáng váng vì sợ hãi, khí thế mới của NĐT F0 được củng cố bằng đà tăng chưa từng thấy trên thị trường. Từ tháng 3 trở đi, hàng tháng có trung bình 33.500 NĐT mới mở tài khoản và nhảy vào thị trường.
Và từ cuối tháng 3 đến hết tháng 12, thị trường chỉ có hướng duy nhất là tăng. Tất cả cổ phiếu đều tăng giá so với thời điểm cuối tháng 3, tức NĐT mới tham gia dù nhắm mắt mua cũng có lãi. Hiện tượng bùng nổ giá năm 2020 giống với giai đoạn 2006-2007 nhiều hơn, khi thị trường hào phóng chia tiền cho tất cả NĐT, bất kể là họ nắm giữ cổ phiếu nào.
Giữ tiền mới khó
Sự rụt rè là điều thường thấy ở các NĐT mới tham gia thị trường, lo lắng mọi thứ, từ làm sao xem được giá cổ phiếu của mình khi bảng điện cứ chạy lung tung, tới chỉ số P/E ngưỡng này là cao hay thấp. NĐT F0 thường lo sợ những câu hỏi hay câu nói thể hiện mình là “gà”, hay “kẻ ngốc”. TTCK vốn là chiến trường không khoan nhượng, nên “gà” sẽ bị vặt lông, còn “kẻ ngốc” sẽ cháy túi!
Nhưng ở thời điểm này, nếu vô tình gặp nhóm bạn nào đó đang hào hứng nói về chứng khoán trong các quán nhậu hay quán cà phê, vỗ ngực nhận mình là NĐT F0 cũng không phải là lạ. Đơn giản vì họ đang chiến thắng, nên họ tự hào nói rằng “Tôi là NĐT F0".
Một điều lạ là F0 không chỉ nở rộ ở Việt Nam mà là hiện tượng toàn cầu. Giới trader sành sỏi trên phố Wall hồi tháng 6-2020 đã phải trố mắt nhìn một “tay chơi” chính hiệu 43 tuổi Dave Portnoy - người sáng lập trang blog trào phúng Barstool Sports - livestream dè bỉu NĐT huyền thoại Warren Buffett là “kẻ ngốc”, và daytrading (giao dịch đầu cơ trong ngày) là trò chơi dễ nhất mà anh ta từng chơi.
Tuy mới chân ướt chân ráo nhảy vào TTCK từ khi Mỹ thực hiện phong tỏa, đóng cửa các sự kiện thể thao, nhưng Dave Portnoy livestream giao dịch hàng ngày cho 1,5 triệu người theo dõi và khẳng định: “Tôi đang in tiền. Những ai chốt lãi đều là kẻ thất bại. Tôi sắp trở thành tỷ phú rồi”. Nếu so với “tay chơi” tầm cỡ thế giới này, các NĐT F0 ở Việt Nam vẫn còn quá nhát.
Thực ra F0 thời nào cũng có và họ là nguồn lực bổ sung trong quá trình thanh lọc trên TTCK. Thế hệ F0 hiện nay không thiếu kiến thức, không thiếu tiền và đặc biệt không thiếu sự hào hứng. Điều thiếu duy nhất là kinh nghiệm - thứ không thể dạy được qua trường lớp mà phải tự học và trải nghiệm.
Khác biệt rõ nhất giữa NĐT F0 và NĐT Fn còn trụ lại được với thị trường là quan điểm về rủi ro. Ai tham gia thị trường cũng biết câu nói “rủi ro cao, lợi nhuận cao”. Thế nhưng vế nào nảy ra trong đầu trước sẽ thể hiện sự khác biệt về kinh nghiệm. F0 sẽ nghĩ đến lợi nhuận trước và cho rằng nếu không chấp nhận rủi ro cao thì sao có lợi nhuận lớn? Ngược lại, Fn sẽ nghĩ rằng rủi ro cao như vậy lợi nhuận mức đó có đáng để đặt cược hay không?
Đầu tư chứng khoán là cuộc chiến dài hơi, thậm chí có khi cả cuộc đời, nên một trận thắng ở một thời điểm thuận lợi không có nhiều ý nghĩa. Sẽ đến thời điểm khó khăn và bài học kế tiếp sẽ là “kiếm tiền không khó, giữ tiền mới khó”!
