Theo Bộ NN-PTNT, năm 2017 số lượng nhà yến chỉ khoảng 7.000 nhưng đến thời điểm hiện tại đã hơn 30.000 nhà yến. Sản lượng tổ yến của Việt Nam ước tính khoảng 200 tấn/năm. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ tổ yến lớn nhất thế giới, với khoảng 300 tấn, chiếm 80% thị phần toàn cầu.
Với lợi thế có bờ biển dài hơn 3.260km, diện tích mặt nước biển trên 1.000 triệu km2, nhiều đảo và các dãy núi... Việt Nam có tiềm năng rất lớn, thuận lợi cho việc phát triển nghề nuôi, chế biến sản phẩm tổ yến. Chất lượng sản phẩm tổ yến Việt Nam được đánh giá vượt trội so với các nước trong khu vực, nhờ vậy, sản phẩm tổ yến Việt Nam rất được khách Trung Quốc ưa chuộng.
Theo Cục Thú y, sau hơn 4 năm đàm phán, Trung Quốc đã ký Nghị định thư với Việt Nam các yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra và vệ sinh thú y đối với sản phẩm tổ yến xuất khẩu sang Trung Quốc.
Tổ yến là một trong những sản phẩm được Bộ NN-PTNT chú trọng đàm phán và gửi hồ sơ đến Tổng cục Hải quan Trung Quốc để xuất xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Nghị định thư bao gồm 16 điều về các quy định đối với nhà nuôi chim yến, doanh nghiệp chế biến tổ yến, doanh nghiệp xuất khẩu, yêu cầu đối với bao bì, ghi nhãn, yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra, giám sát dịch bệnh và ATTP.
Các nhà yến phải thực hiện kiểm dịch, kiểm tra và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thú y cho tổ yến xuất khẩu. Xây dựng và thực hiện chương trình giám sát bệnh cúm gia cầm tại các nhà nuôi yến. Xây dựng và thực hiện chương trình giám sát an toàn thực phẩm tổ yến. Xây dựng quy trình quản lý nhà yến, kiểm soát vệ sinh đối với tổ yến trong quá trình thu hoạch và vận chuyển…
Các sản phẩm tổ yến có nguồn gốc từ nhà yến được đăng ký với cơ quan có thẩm quyền và được cơ quan thú y giám sát dịch bệnh. Bên cạnh đó, không thuộc các tỉnh có bệnh cúm gia cầm trong thời gian 12 tháng tính đến thời điểm xuất khẩu.
Sản phẩm từ các doanh nghiệp chế biến đã đăng ký và được Tổng cục Hải quan Trung Quốc chấp thuận các yêu cầu về bao bì và ghi nhãn sản phẩm của Trung Quốc.
Theo ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp cần tiếp tục hoàn thiện thủ tục, tổ chức thực hiện quy định nêu trong Nghị định thư để xuất khẩu tổ yến sang Trung Quốc.
Cục Thú y tiếp tục trao đổi, đàm phán để thống nhất mẫu giấy chứng nhận kiểm dịch xuất khẩu sản phẩm tổ yến từ Việt Nam sang Trung Quốc.
Các cơ quan chuyên môn hướng dẫn, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, các cơ sở nuôi, chế biến, doanh nghiệp chế biến tổ yến để khẩn trương xây dựng, Tổ chức giám sát bệnh cúm gia cầm Newcastle trên chim yến, giám sát an toàn thực phẩm sản phẩm tổ yến theo yêu cầu tại Nghị định thư.
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý địa phương cần có kế hoạch chiến lược phát triển ngành yến Việt Nam có trách nhiệm, bền vững bảo đảm thương hiệu tổ yến Việt Nam.