Tinh thần sống đẹp từ "Chim én bay về"

Cả 3 truyện ngắn đều được tác giả Tất Thắng sáng tác ở những thời điểm khác nhau, xa nhất cách nay đến hơn 60 năm. Trong đó, truyện ngắn Đôi bạn được viết vào năm 1963, truyện Chim én bay về viết năm 1964; còn truyện Những con cá chọi của thằng Ngàn có vẻ là gần hơn cả thì cũng được viết vào năm 1998. Có lẽ vì thế, tập truyện tạo ra nhịp điệu và văn phong khác biệt với văn chương ngày nay: nhẩn nha, chậm rãi.

Lấy bối cảnh làng quê mang tên Vạn Đồn, truyện ngắn Đôi bạn kể về tình bạn thân thiết giữa Hồng và Tứ, về sau có thêm Hiền. Hồng bị bại liệt từ nhỏ, nhưng vốn là một cô bé giàu nghị lực và hiếu thảo, Hồng không chịu đầu hàng số phận mà cố gắng vươn lên mỗi ngày. Không thể đi lại, cô bé Hồng tìm đến công việc xe gai đan lưới để đỡ đần cha mẹ; khi thấy mẹ vất vả, dậy sớm nấu cơm cho cả nhà trước khi đi làm, em lại giúp mẹ bằng cách quan sát rồi dậy sớm nấu cơm để mẹ có thể được ngủ thêm. Đến khi trong làng có lớp bình dân học vụ, Hồng được Tứ và Hiền cõng đến lớp. Tình bạn ấy trải qua không ít có khăn, có lúc Hồng và Tứ còn giận nhau, nhưng vượt lên tất cả, chính lòng nhân ái, bao dung đã gắn kết những đứa trẻ, tạo nên tình bạn đẹp đẽ.