Việc ra đời Cục Phòng thủ bờ bể là một tất yếu khách quan, có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, mở đầu cho thời kỳ xây dựng và phát triển của Quân chủng, gánh vác sứ mệnh lịch sử to lớn - làm nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ vùng biển đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.
Ảnh tư liệu “Tàu không số” vận chuyển vũ khí trên biển Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân đã vượt qua nhiều gian khổ, thử thách, anh dũng chiến đấu, mưu trí, sáng tạo, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ, lập nhiều chiến công xuất sắc.
Có những chiến công đã đi vào huyền thoại, góp phần viết tiếp bản hùng ca bất tận của lịch sử hơn mấy ngàn năm của dân tộc, những chiến công ấy đã góp phần làm sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.
Thực hiện chủ trương của Đảng và Quân ủy Trung ương, cùng với việc thành lập “Đoàn 559” (19-5-1959), mở tuyến vận tải xuyên Trường Sơn chi viện vũ khí, trang bị, lực lượng cho chiến trường miền Nam.
Sau một thời gian nghiên cứu, thử nghiệm, nhất là từ kinh nghiệm của 5 chuyến thuyền từ các tỉnh miền Nam vượt biển ra Bắc, ngày 23-10-1961, Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập Đoàn 759 (sau là Đoàn 125), đơn vị tiền thân của lực lượng vận tải quân sự trên biển; chính thức mở con đường biển chiến lược quan trọng vận tải chi viện chiến trường miền Nam.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, mặc dù phải hoạt động trong điều kiện vô cùng khó khăn nhưng với phương châm hoạt động bí mật, bất ngờ, thần tốc, táo bạo, sử dụng linh hoạt nhiều phương thức vận chuyển mới, bí mật, công khai, bán công khai, cả trực tiếp và gián tiếp..., cán bộ, chiến sĩ "Đoàn tàu không số” đã cùng với nhân dân các tỉnh duyên hải nơi có tuyến đường đi qua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, kịp thời vận chuyển vũ khí trang bị chi viện chiến trường, với thành tích nổi bật.
Cán bộ chiến sĩ Lữ đoàn 125 huấn luyện chiến đấu Hàng trăm ngàn tấn vũ khí, đạn dược, thuốc men đã được vận chuyển chi viện cho chiến trường (từ tháng 10-1962 đến tháng 3-1975, đã chở gần 98.000 tấn hàng; trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, đã chở hơn 8.700 tấn vũ khí, hàng quân sự).
Đưa đón hàng chục ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ chi viện cho chiến trường; trong đó có hàng trăm cán bộ cao cấp của Đảng, của Quân đội, từ đó kịp thời bổ sung cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy chiến đấu trên chiến trường miền Nam.
Trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam (năm 1979), Quân chủng đã tổ chức được 139 lần chuyến tàu, chở gần 20.000 tấn hàng hóa quân sự và hơn 25.000 lượt cán bộ, chiến sĩ ra chiến trường và đổ bộ chiến đấu, làm nhiệm vụ quốc tế trong chiến dịch Tà Lơn.
Năm 1988, các lực lượng vận tải quân sự của Quân chủng đã thực hiện tốt nhiệm vụ CQ-88 (hoàn thành kế hoạch vận chuyển 46.300 tấn hàng phục vụ cho chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu, hơn 129.000 tấn hàng phục vụ cho sinh hoạt thường xuyên).
Từ năm 2000 đến nay, đã vận chuyển hàng triệu tấn hàng, trung bình hàng năm hoàn thành từ 100% đến 105% kế hoạch. Quân chủng đã thực hiện tốt Chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”, tích cực tham gia cứu hộ, cứu nạn, hỗ trợ, giúp đỡ, bảo vệ ngư dân hoạt động trên các vùng biển, đảo...
Truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển là hành trang, tài sản tinh thần quý giá để thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân hôm nay tiếp tục vượt qua khó khăn, đoàn kết, lập nên những chiến công mới.
Trên con đường huyền thoại ấy, đã có biết bao tấm gương dũng cảm chiến đấu, hy sinh quên mình. Họ ngã xuống nhưng bí mật con đường vẫn không bị phát hiện, miền Bắc vẫn tiếp tục chi viện miền Nam bằng đường biển cho đến ngày toàn thắng.
Phát huy truyền thống “Đường Hồ Chí Minh trên biển”; trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ chủ quyền biển đảo, thềm lục địa của Tổ quốc, đối mặt với biết bao thử thách, khắc nghiệt, nhất là trước những diễn biến hết sức phức tạp trên biển, cán bộ, chiến sĩ Hải quân luôn vững vàng trụ vững nơi đầu sóng, ngọn gió, nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu đề xuất với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng có chủ trương đúng đắn trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia trên biển, xử lý có hiệu quả các tình huống.
Cán bộ chiến sĩ Lữ đoàn 125 Vùng 2 Hải quân huấn luyện sẵn sàng chiến đấu Kiên quyết, kiên trì ngăn chặn các hoạt động xâm phạm của nước ngoài; không để bị động, bất ngờ; bảo vệ và hỗ trợ các hoạt động kinh tế biển; thực hiện tốt nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn; đi tiên phong tạo cơ sở mọi mặt cho sự phát triển kinh tế - xã hội trên các vùng biển, đảo, nhất là các vùng biển, đảo xa bờ; cùng với các lực lượng xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân trên biển, tạo ra thế trận phòng thủ bờ - biển - đảo ngày càng vững chắc; giữ vững chủ quyền quốc gia, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.
Đặc biệt, trong những năm vừa qua, phát huy tinh thần cách mạng tiến công, Quân chủng Hải quân luôn quán triệt sâu sắc quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, quyết tâm chiến lược của Đảng, Nhà nước, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, tập trung xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, đủ sức làm nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Điều chỉnh, tổ chức biên chế đã được theo hướng “tinh, gọn, mạnh, cơ động, linh hoạt”, nhiều vũ khí trang bị hiện đại được đưa vào biên chế. Công tác huấn luyện được đổi mới toàn diện. Chất lượng xây dựng chính quy được nâng lên rõ rệt. Phương thức bảo đảm hậu cần được đổi mới theo hướng tập trung, chính quy, hiện đại. Bảo đảm kịp thời, đồng bộ số lượng, chất lượng vũ khí trang bị cho các nhiệm vụ. Làm tốt công tác đối ngoại quân sự, quốc phòng với hải quân các nước trong khu vực và trên thế giới.
Tích cực công tác tuyên truyền và kiểm soát ngư trường theo Chỉ thị 45 của Thủ tướng Chính phủ. Bảo vệ an ninh, an toàn các hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí, phòng chống khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn trên biển…, là chỗ dựa vững chắc cho ngư dân và các lực lượng khác yên tâm vươn khơi bám biển.
Thực hiện lời di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài, tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn lấy nó”, truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển là hành trang, tài sản tinh thần quý giá để thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân hôm nay tiếp tục vượt qua khó khăn, đoàn kết, lập nên những chiến công mới.
