Tỉnh Bình Thuận trả lời về nguyên nhân khiến thanh long rớt giá phải đổ bỏ

Theo UBND tỉnh Bình Thuận, những năm trước đây, vào dịp Tết Trung thu giá thanh long thường khá cao nên một số nông dân bố trí chong đèn để thu hoạch và bán vào dịp này. Năm nay, mặc dù đang là giai đoạn cuối mùa chính vụ nhưng do thời tiết thuận lợi nên thanh long ra hoa rất nhiều. Do trùng hợp cả hàng chính vụ (hàng mùa) với hàng chong đèn nên trong giai đoạn cuối tháng 9 đến khoảng 10 ngày đầu tháng 10-2018, sản lượng thanh long cho thu hoạch khá lớn, ước tính có trên 120.000 tấn thanh long. Ngoài ra, 2 tỉnh Long An và Tiền Giang, sản lượng thanh long thu hoạch vào giai đoạn này cũng khá lớn (Long An khoảng 50.000 tấn, Tiền Giang khoảng 30.000 tấn).

Việc tăng sản lượng đột biến trong khoảng thời gian ngắn, với thị trường tiêu thụ chủ lực của nước ta là Trung Quốc, trong giai đoạn này trùng với Lễ Quốc khánh của Trung Quốc nên các thương nhân Trung Quốc nghỉ lễ và tạm ngừng các hoạt động kinh doanh (thông lệ hàng năm họ nghỉ trên 10 ngày), kể cả việc thông quan hàng hóa cũng khó khăn nên lượng thanh long tồn đọng ngày càng nhiều.

Thanh long không bán được bị người dân chặt bỏ tại vườn

Ngoài ra, qua thống kê, trên địa bàn tỉnh có gần 100 doanh nghiệp, cơ sở thu mua, sơ chế đóng gói có kho lạnh với tổng sức chứa khoảng 20.000 tấn. Các doanh nghiệp kinh doanh thanh long của tỉnh mặc dù tập trung thu mua nhưng do sản lượng quá lớn, thị trường tiêu thụ bị ách tắc nên các kho lạnh dự trữ đầy, buôn bán cầm chừng nên giá xuống thấp.

Từ nhiều lý do trên, việc tiêu thụ gặp khó khăn nên đã dẫn đến tình trạng khủng hoảng thừa cục bộ, nhiều nông dân phải cắt bỏ trái vì không có người mua. Giá thu mua càng ngày càng sụt giảm, từ 5.000-7.000 đồng/kg giảm xuống 2.000-3.000 đồng rồi 1.000-2.000 đồng/kg nhưng cũng không ai mua.

Ngoài ra, trong vài năm gần đây, nhiều diện tích thanh long bị nhiễm các loại nấm bệnh, đặc biệt là thán thư, đốm nâu nhất là trong mùa mưa nên trái thanh long rất dễ bị hư, thối, do đó các doanh nghiệp không dám ký kết hợp đồng xuất khẩu thanh long vào các thị trường có thời gian vận chuyển dài ngày.

Bên cạnh đó, thị trường Trung Quốc tiêu thụ với số lượng nhiều, yêu cầu về mẫu mã, chất lượng cũng không cao, loại thanh long bị nhiễm nấm nhẹ vẫn tiêu thụ… nên các doanh nghiệp tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu thanh long vào thị trường Trung Quốc; thanh long xuất khẩu chính ngạch vào các thị trường khác (Singapore, Malaysia, Indonesia, UAE…) ngày càng ít dần. Các cơ sở chế biến các sản phẩm từ trái thanh long (rượu thanh long, thanh long sấy khô, sấy dẻo, nước ép thanh long…) công suất chế biến quá nhỏ, tiêu thụ thanh long tươi với sản lượng không đáng kể.

Thanh long được cắt bỏ

Trước thực trạng trên, nhiều cơ sở thu mua thanh long đã chủ động thu mua và vận chuyển thanh long đến gần các khu đông dân cư, khu công nghiệp,… ở các tỉnh để bán, số lượng tiêu thụ cũng vài chục tấn/ngày. Đồng thời, nhằm tăng cường hỗ trợ nông dân tiêu thụ thanh long, Sở Công thương đã đề nghị Liên hiệp HTX Thương mại TPHCM chỉ đạo các siêu thị trong hệ thống Coopmart tăng cường các hoạt động kết nối, đẩy mạnh tiêu thụ thanh long Bình Thuận; giới thiệu doanh nghiệp kết nối với mạng lưới siêu thị Big C…; Tuy nhiên, với sản lượng quá lớn và thu hoạch rộ trong cùng một thời điểm nên việc tồn đọng thanh long là không tránh khỏi. Việc triển khai thực hiện các giải pháp “giải cứu” chỉ góp phần tăng thêm số lượng tiêu thụ nhưng không đáng kể so với sản lượng thu hoạch vừa qua.

Kể từ ngày 8-10, trái thanh long trên vườn hầu như không còn và cho đến nay giá đã tăng lên, dao động từ 8.000 - 12.000 đồng/kg (tuỳ loại) và sau đó tiếp tục tăng lên 16.000 - 18.000 đồng/kg.

Trong thời gian tới, nhằm hạn chế sản lượng thanh long tăng đột biến, tránh tình trạng khủng hoảng thừa cục bộ, phát triển thanh long bền vững, nâng cao năng suất chất lượng, đáp ứng yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm, UBND tỉnh Bình Thuận yêu cầu Sở Công thương, Sở NN-PTNT, UBND các huyện, thị xã, thành phố, Hội Nông dân tỉnh, Hiệp hội thanh long khuyến cáo đến người dân cần bố trí sản xuất rải vụ, nâng cao chất lượng sản phẩm, sản xuất và tiêu thụ theo mô hình chuỗi liên kết để đáp ứng yêu cầu của thị trường; khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh thanh long đầu tư xây dựng, mở rộng các kho lạnh bảo quản thanh long nhằm tăng khả năng dự trữ để đáp ứng được nhu cầu của khách hàng và góp phần khắc phục việc hư hại khi thanh long trúng mùa, thu hoạch rộ.