Kỷ niệm 100 năm Ngày Truyền thống Tổng Công ty Ba Son (4-8-1925 - 4-8-2025)

Tiếng còi tàu còn vang vọng

Có một thời, Sài Gòn - Gia Định - Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) thức giấc và bắt đầu một ngày mới theo tiếng còi tàu rền vang, báo tầm vào ca của Xưởng Ba Son. Đến hôm nay, giữa những tòa nhà tráng lệ, vươn cao bên Bến Bạch Đằng, nhiều người vẫn nhắc về Ba Son như một phần ký ức không thể tách rời của thành phố.

Một phần khu di tích của Xưởng Ba Son, tại số 2 đường Tôn Đức Thắng, phường Sài Gòn, TPHCM, nơi người dân và du khách thường đến tham quan, chụp ảnh. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Một phần khu di tích của Xưởng Ba Son, tại số 2 đường Tôn Đức Thắng, phường Sài Gòn, TPHCM, nơi người dân và du khách thường đến tham quan, chụp ảnh. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Ký ức chưa xa

Với nhiều người tuổi trung niên sống, làm việc ở TPHCM, Ba Son không chỉ là một nhà máy đóng tàu, một địa danh lịch sử, mà từng là một phần máu thịt của nhân dân thành phố. Hàng chục ngàn cán bộ, công nhân, người lao động đã trưởng thành từ đây, gắn bó qua từng ca làm việc, từng con tàu rời bến. Hàng trăm gia đình có 3-4 thế hệ nối tiếp nhau làm việc tại “ngôi nhà thứ hai đầy ân tình” Ba Son trong nhiều giai đoạn lịch sử.

Anh Kiều Đăng Thanh Quý, Phó Trưởng Phòng Vật tư, Tổng Công ty Ba Son, nhớ lại: “Khi tôi học lớp 5, ba tôi, một công nhân Ba Son, mất vì tai nạn lao động. Lãnh đạo nhà máy đã hỗ trợ, chăm lo để anh em tôi tiếp tục đi học. Sau khi tốt nghiệp Trường Kỹ thuật Cao Thắng, năm 1998 tôi vào Ba Son làm việc, cùng anh trai kế tục truyền thống người thợ Ba Son. Tôi được đơn vị tạo điều kiện theo học, tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM và được chuyển Quân nhân chuyên nghiệp, tuyển chọn vào đội ngũ cán bộ sĩ quan, hiện mang quân hàm Thượng tá. Tôi muốn gắn bó với Ba Son đến ngày về hưu, như anh trai…”.

Năm 2016, thực hiện chủ trương về đầu tư phát triển Công nghiệp Quốc phòng nói chung và Tổng Công ty Ba Son nói riêng, về phát triển cơ sở hạ tầng, đô thị TPHCM, Tổng Công ty Ba Son quyết định di chuyển vị trí đóng quân và nhà máy sản xuất từ trung tâm TPHCM đến Khu công nghiệp Phú Mỹ 2, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (nay là phường Phú Mỹ, TPHCM). Những ụ tàu sừng sững, cần cẩu vươn cao, hay dòng công nhân áo xanh vào ca, tan ca giữa tiếng còi tầm rộn ràng, tiếng còi tàu rền vang báo hiệu cập bến, rời bến dần lùi vào quá khứ.

Thế nhưng, trong ký ức nhiều người, cái tên Xưởng Ba Son chưa từng phai mờ. Anh Trần Tiến Đức (ngụ phường Tân Phú, TPHCM) chia sẻ: Mỗi lần chở con đi ngang cầu Ba Son, ga metro Ba Son, tôi lại kể cho con nghe Ba Son không chỉ là cái nôi của ngành đóng tàu nước mình, mà còn là nơi gắn với phong trào đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân Việt Nam, nơi Bác Tôn Đức Thắng từng làm việc và hoạt động cách mạng, nơi người dân thành phố vẫn gọi với cái tên thân mật “Nhà máy Ba Son - Nhà máy Bác Tôn”. Dạy con yêu thành phố, chính là bắt đầu từ những địa danh.

Đồng hành cùng sự phát triển thành phố

Gắn bó với vùng đất Sài Gòn - Gia Định - TPHCM từ năm 1791 (tiền thân là Xưởng Chu Sư), trải qua hơn 230 năm lịch sử, Ba Son không chỉ ghi dấu với vai trò là một trong những cơ sở đóng tàu đầu tiên của đất nước, mà còn là biểu tượng của tình nghĩa quân - dân bền chặt. Từ sau ngày đất nước thống nhất đến nay, Ba Son luôn đồng hành cùng TPHCM trên phương diện phát triển công nghiệp cùng nhiều hoạt động xã hội thiết thực.

Tổng Công ty Ba Son là một trong những đơn vị quân đội tiêu biểu thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa, an sinh xã hội trên địa bàn thành phố mang tên Bác. Đơn vị đã nhận phụng dưỡng 9 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, thường xuyên đóng góp các quỹ “Vì người nghèo”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Vì biển đảo quê hương - Vì tuyến đầu Tổ quốc”… Ba Son cũng là đơn vị ghi nhiều dấu ấn trong lòng người dân thành phố với những hoạt động thể thao, văn hóa tiêu biểu như: giải bóng đá, giải bóng chuyền, Cúp xe đạp Đồng bằng sông Cửu Long, Giờ thứ 9…, góp phần vào đời sống tinh thần phong phú ở TPHCM.

Bày tỏ về tình cảm gắn kết giữa Ba Son với thành phố, đồng chí Phan Văn Bình, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Tổng Công ty Ba Son, khẳng định: “Được là một phần trong dòng chảy lịch sử của TPHCM, được đồng hành cùng sự phát triển của thành phố mang tên Bác là niềm tự hào lớn lao, là một trách nhiệm thiêng liêng mà tập thể Ba Son luôn nâng niu. Tình cảm ấy không thể đong đếm bằng thời gian hay con số, mà được gìn giữ, vun đắp và trao truyền qua từng thế hệ cán bộ, công nhân của Ba Son”.

Hôm nay 4-8-2025, Tổng Công ty Ba Son tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày truyền thống (4-8-1925 - 4-8-2025). Tại buổi lễ, Tổng Công ty Ba Son sẽ đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng nhất - phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước; Cờ truyền thống của UBND TPHCM, Bằng khen của Chủ tịch UBND TPHCM trao tặng vì đã có thành tích trong xây dựng và phát triển thành phố.

Tin cùng chuyên mục