Chị bạn tranh thủ xẻ ít lá chuối gói bánh bột lọc cho con ăn. Hai đứa con ăn no nê món bánh quê, mẹ chỉ cần ngửi thấy mùi bột lọc, tôm nõn, thịt ba chỉ quyện vào mùi lá chuối theo làn hơi nước bốc lên là đủ thỏa mãn sau một buổi chiều bận rộn bếp núc. Mùi thứ bánh quê gói bằng lá chuối ấy chỉ nhè nhẹ bay qua cánh mũi là đủ thấy ấm cúng, thấy cả tuổi thơ đợi chờ tấm bánh nhỏ từ tay mẹ, tay bà.
Tôi bất chợt nhớ đến mùi lá chuối đã lâu lắm rồi không gặp lại. Ngày còn nhỏ, mỗi lần nghỉ hè, tôi tự bắt xe về quê ngoại. Từ xa đã thấy ông ngoại lội dưới ao đặt nơm bắt cá. Trên bờ đã có vài chú cá quả ngoe nguẩy trong xô. Bà ngoại chặt lá chuối bên hông nhà. Ông bà đãi cháu gái từ thành phố về món “nhà quê”: lá chuối cuộn cá quả nướng. Đó là món ngon hấp dẫn nhất nhì tuổi thơ tôi ghi nhớ. Mùi cá chín thơm phức cuộn với mùi lá chuối cháy khô queo hăng hăng ngai ngái thực sự là một nốt lưu hương từ tuổi thơ.
2. Chị họ tôi mua nhà trong một khu đô thị mới. Khu đô thị mới đã bán hết đất nền nhưng vẫn có vài miếng đất người chủ chỉ mua để dành, chưa xây dựng. Mấy bà hàng xóm có gốc gác nông thôn như chị vẫn cười tươi với bác bảo vệ và chủ đất để xin trồng vài cây rau vào đó. Chẳng biết ai đó đã trồng vào dăm ba gốc chuối. Chị khoe, lâu lâu lại dẫn lũ trẻ con ra xé lá chuối thổi kèn kêu te te. Cắt một tàu lá chuối xanh rải trên thềm nhà để làm một “tấm thảm” đặc biệt, ngồi rất êm và mát. Bụi chuối thành của quý độc lạ với lũ trẻ giữa phố.
Lại nhớ dạo bé, mới ngày nào cùng theo chị về chơi dưới những bụi chuối già bên sân nhà bà ngoại. Nhà bà không chỉ một bụi mà cả hàng chuối dài, ôm lấy toàn bộ sân nhà. Đêm trăng sáng vằng vặc, hai chị em cùng đám bạn hay tụ tập trong khoảnh sân ấy. Lá chuối đập xạc xào những nhịp êm êm khi lũ trẻ hát ca. Lá chuối ôm vòng quanh như những hàng khán giả hào hứng xem lũ trẻ tưởng tượng mình là ca sĩ, công chúa, hiệp sĩ biểu diễn trong vở kịch tự biên tự diễn tầm phào nào đấy mà giờ không nhớ nổi nội dung… Nhoằng cái - chị nói - giờ bọn con mình bằng tuổi mình ngày đó rồi, cũng mê lá chuối dù có iPad, yoyo và cả trăm ngàn thứ thú vị khác.
3. Lá chuối không có nhiều ở TPHCM - nơi được xem là đô thị lớn và hiện đại bậc nhất nước. Bởi vậy, có nhiều người từ quận 1, quận 7, TP Thủ Đức… có khi xa cả chục cây số vẫn lâu lâu về tới tận quận 5 chỉ để ghé cửa hàng xôi lá chuối, mua gói xôi gói ghém cẩn thận trong lớp lá chuối đã được lau sạch sẽ kỹ càng. Kỹ tới mức mùi lá chuối chỉ còn chút xíu. Nhưng cái chút xíu ấy, có còn hơn không.
Tôi không sinh ra ở nông thôn, cũng không lớn lên ở nông thôn nhưng những gì dịu dàng như lá chuối vẫn ấn tượng khi nhớ về. Và đôi khi trên những chặng đường xa, gặp một bụi chuối có vẻ lạc lõng bên hè phố, tôi lại thấy lòng cởi mở lắm, kiểu như gặp một người bạn đã lâu thật lâu rồi không gặp. Đó là bởi, thời gian thay đổi, bản thân mình cũng đổi nhưng có những khoảnh khắc, kỷ niệm khi đã đi vào miền nhớ thì vẫn mãi còn nơi ấy…
