Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, hiện nay, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá ở Việt Nam còn nhiều thách thức khi tỷ lệ sử dụng thuốc lá vẫn rất cao, đặc biệt ở nam giới.
Cùng với đó là việc gia tăng sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá hút Shisha) ở đối tượng thanh thiếu niên và phụ nữ trẻ. Thống kê của Bộ Y tế, ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng gấp đôi từ 3,5% năm 2022, lên 8% năm 2023.
Trong khi đó, thuế tiêu thụ đặc biệt trên giá bán lẻ đối với sản phẩm thuốc lá của Việt Nam chỉ chiếm 38,8%, thấp hơn nhiều so với khuyến cáo của WHO là 70%-75% giá bán lẻ. Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá rất dễ dàng, thuốc lá được bán ở khắp mọi nơi làm cho công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam càng gặp khó khăn.
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia quốc tế cho biết, đến nay đã có hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Tại ASEAN, các nước Brunei, Campuchia, Lào, Singapore và Thái Lan đã ban hành lệnh cấm thuốc lá mới. Trong khi Indonesia, Malaysia và Philippines - những quốc gia cho phép bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá điện tử - đang gặp nhiều khó khăn trong việc ứng phó với tình trạng hút thuốc điện tử ở giới trẻ.
Đặc biệt, thuốc lá mới không an toàn mà chứa nhiều Nicotine cùng các chất độc hại gây ung thư khác. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng không phải là phương pháp hỗ trợ cai thuốc lá hiệu quả. Những người hút thuốc cố gắng cai thuốc bằng cách sử dụng thuốc lá mới thường kết thúc bằng việc sử dụng cả thuốc lá điện tử và thuốc lá thông thường.
Tại hội thảo, các chuyên gia quốc tế khuyến cáo bằng cách điều chỉnh các chiến lược kiểm soát thuốc lá của mình phù hợp với Công ước Khung của WHO về kiểm soát thuốc lá, thực hiện chính sách cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và áp dụng thuế thuốc lá mạnh hơn, Việt Nam có thể giảm đáng kể số lượng người trẻ nghiện Nicotine và đây là những biện pháp rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe người dân và thế hệ tương lai.
Theo Cục Quản lý Khám chữa bệnh, tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông ở nước ta đã giảm xuống dưới 10.000 ca/năm nhưng tỷ lệ tử vong do thuốc lá tăng gấp nhiều lần. Ước tính, sử dụng thuốc lá gây ra 85.500 ca tử vong và hút thuốc thụ động gây ra 18.800 ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam.
