Chủ động vượt khó
Trong thời gian từ ngày 1 đến 31-3, trên website nhasachphuongnam.com của Nhà sách Phương Nam mang đến chương trình khuyến mãi tháng 3, giảm đến 50% hàng ngàn tựa sách do NXB Trẻ và Phương Nam Book ấn hành.
Còn hội sách giảm giá do Tiki tổ chức bắt đầu từ ngày 2 đến 31-3, với nhiều mức giảm giá được chia theo các khung thời gian khác nhau. Hội sách có sự đồng hành của một số đơn vị như: Nhã Nam (giảm 40%), Tao Đàn (giảm 45%), Alphabooks (giảm 70%), Azbooks (giảm 80%). Diễn ra đồng thời với Tiki là hội sách Fahasa Online 2020 được thực hiện từ ngày 2 đến 29-3.
Tiếp nối những năm trước, năm nay NXB Trẻ vẫn duy trì chương trình “Tháng ba sách Trẻ”, kéo dài trong suốt tháng 3. Ngoài kết hợp với 65 đơn vị phát hành trên toàn quốc cùng tham gia, năm nay NXB Trẻ còn khuyến khích bạn đọc đặt mua sách qua mạng tại website nxbtre.com.vn và ybook.vn hoặc các trang thương mại điện tử là đối tác của NXB Trẻ (như Tiki, Fahasa, Nhà sách Phương Nam…).
Đặc biệt, một số đơn vị đã có cách làm độc đáo khi tổ chức livestream giới thiệu sách hoặc giao lưu với tác giả như Công ty sách Đông A livestream giới thiệu sách và nhận đặt hàng cho bản bìa cứng tiểu thuyết Khát vọng sống của tác giả Irving Stone.
Chỉ trong một thời gian ngắn, 100 bản bìa cứng Khát vọng sống đã được đặt hàng thông qua livestream; 200 bản bìa mềm cũng được phát hành trước đó. Công ty sách Thái Hà tổ chức livestream, giao lưu trực tuyến nhằm giới thiệu cuốn sách This is for you - Yêu thương mình bằng trái tim dịu dàng nhất. Công ty sách Nhã Nam tổ chức giao lưu với Tiến sĩ Đặng Hoàng Giang nhân dịp cuốn sách Tìm mình trong thế giới hậu tuổi thơ vừa ra mắt.
Trước sự chủ động của các đơn vị, ông Phạm Minh Thuận, thành viên Ban tổ chức (BTC) Hội sách TPHCM, đánh giá: “Việc tổ chức hội sách online vẫn được các đơn vị tổ chức. Tuy nhiên, do năm nay hoãn tổ chức hội sách thành phố nên họ đẩy chương trình lên ở mức độ đầu tư tốt hơn về mặt truyền thông, chương trình khuyến mãi và phục vụ khách hàng. Vì vậy, đây cũng có thể được xem là một giải pháp trong tình thế hội sách không được tổ chức”.
Cơ hội để thay đổi
Theo chia sẻ của ông Phạm Minh Thuận, đến thời điểm hiện tại, việc Hội sách TPHCM có được diễn ra trong năm 2020 hay không, là một điều rất khó nói.
Ông Thuận phân tích: “Dịch còn diễn biến phức tạp, thời điểm hết dịch rất khó xác định. Ngoài ra, vì Hội sách TPHCM được tổ chức ngoài trời, mà chỉ cần hơn một tháng nữa thôi là mùa mưa bắt đầu, kéo dài đến tháng 10, 11. Giả sử tháng 7, tháng 8 hết dịch thì lúc đó cũng không thể tổ chức hội sách được, bởi thời tiết không cho phép. Chính vì vậy, từ việc ảnh hưởng của dịch cũng như vấn đề thời tiết, theo kinh nghiệm của tôi, Hội sách TPHCM 2020 rất khó để tổ chức”.
Có một thực tế rằng, Hội sách TPHCM đã trải qua 10 kỳ tổ chức, những ưu điểm, tích cực từ hội sách này thì ai cũng thấy và cũng đã được ghi nhận xứng đáng. Tuy nhiên, hội sách đang ngày càng bộc lộ sự nhàm chán, kém thu hút.
Theo ông Cao Xuân Sơn, Giám đốc chi nhánh NXB Kim Đồng tại TPHCM, ngoài những mặt tích cực, sự nhàm chán ở Hội sách TPHCM cũng đã bộc lộ: Phần “chợ” ngày một lấn át phần “hội”. Thiếu các hoạt động học thuật, chuyên ngành bài bản, hấp dẫn.
Ông Sơn bày tỏ: “Một hội sách tầm cỡ như Hội sách TPHCM không nên và không chỉ hoàn toàn dựa vào xã hội hóa, “lấy mỡ nó rán nó” kiểu thời vụ, mà cần thông qua đó thể hiện tầm nhìn, chủ trương, quyết sách của chính quyền thành phố về chiến lược phát triển văn hóa đọc, thúc đẩy hoạt động xuất bản, in, phát hành”.
Ngoài ra, ông Sơn cũng cho rằng, thói quen mua sách của số đông độc giả đã thay đổi cùng với việc nở rộ các kênh bán hàng trực tuyến và các hình thức “hội chợ online”, kiểu hội chợ truyền thống này cần một sự lột xác mạnh mẽ mới tạo nên vẻ tươi mới, hấp dẫn.
Nếu theo phân tích của ông Phạm Minh Thuận, khả năng cao nhất là Hội sách TPHCM sẽ không diễn ra trong năm 2020 mà phải đợi đến một thời điểm thích hợp mới trở lại được với bạn đọc. Do vậy, đây sẽ là cơ hội để BTC hội sách có thời gian hội ý, xây dựng những ý tưởng thay đổi giúp hội sách trở nên hấp dẫn và thu hút độc giả nhiều hơn.
Ông Thuận thừa nhận: “Đúng là hội sách bây giờ cần phải có sự thay đổi về cách thức tổ chức cũng như về các chương trình, những nội dung hoạt động trong hội sách phù hợp với giai đoạn công nghệ phát triển rất mạnh và cũng đã có rất nhiều nội dung, ứng dụng trong xuất bản”.
Theo ông Thuận, đây cũng là mong muốn của BTC hội sách, có điều không phải là vấn đề dễ dàng. Ông Thuận cho biết: “Đây thực sự là vấn đề lớn và phải được nghiên cứu kỹ, phải có sự đầu tư của cơ quan chuyên môn. Tuy nhiên, cũng khá là khó và đòi hỏi phải có kinh phí nữa. Thực sự mà nói, cần có những đơn vị tổ chức hội chợ thực sự chuyên nghiệp, có đầu tư, có tài trợ thì mới làm được. Còn các đơn vị trong ngành sách cũng muốn có sự thay đổi, sự đổi mới; tuy nhiên đôi lúc lực bất tòng tâm”.
