Thay vì đi thực tập để thu thập kiến thức từ thực tiễn, phục vụ cho công việc khi ra trường, nhiều sinh viên đã chọn cách mua dấu chứng nhận thực tập. Những dịch vụ chứng nhận thực tập khống đang rao tràn lan trên mạng và cũng không phải kiếm đâu xa, nhiều tiệm photocopy gần trường cũng nhận làm dịch vụ này cho các sinh viên năm cuối lười đi thực tập.
Rao bán công khai
Một giảng viên đã bức xúc gọi đến đường dây nóng Báo SGGP phản ánh nhiều tiệm photocopy xung quanh các trường Trung cấp Phương Nam, Đại học Văn Hiến (TPHCM)… đang treo bảng quảng cáo công khai dịch vụ nhận làm báo cáo tốt nghiệp và giấy chứng nhận thực tập. Anh cho hay dịch vụ này đã diễn ra từ lâu. Từ thông tin phản ánh, PV đã đến khu vực gần 2 trường này và ghi nhận đúng là có nhiều tiệm photocopy treo bảng rao dịch vụ này. Ghé vào một tiệm trên đường Thoại Ngọc Hầu, chúng tôi hỏi muốn có báo cáo thực tập ngành dược. Nhân viên tiệm không chút e dè, hỏi cần giấy chứng nhận thực tập ở bệnh viện hay nhà thuốc và “tư vấn” rằng lấy dấu nhà thuốc là dễ nhất: “Yên tâm đi, năm nào ở đây cũng làm báo cáo thực tập cho vài chục sinh viên, ngành nào cũng nhận làm hết. Nếu lấy dấu xác nhận thực tập của nhà thuốc và làm luôn báo cáo tốt nghiệp thì giá khoảng 1 triệu đồng”.
Một tiệm photocopy công khai rao dịch vụ nhận làm báo cáo tốt nghiệp.
Dò hỏi ở một số tiệm photocopy gần Đại học Công nghiệp TPHCM, Đại học Nguyễn Tất Thành, Đại học Giao thông Vận tải, Đại học Kỹ thuật Công nghệ…, chúng tôi ghi nhận có thể dễ dàng tìm mua con dấu thực tập của nhiều công ty trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Còn trên mạng, cũng không khó khăn để tìm thấy các mẫu rao bán dấu xác nhận báo cáo thực tập và làm luận án. Có những dòng quảng cáo ấn tượng: “Chỉ cần nhắn tin để lại tên, mã số sinh viên, ngành, trường và số điện thoại liên lạc thì sẽ có ngay trong ngày”. Thử gọi điện đến một số điện thoại chuyên nhận làm dịch vụ này, chúng tôi hỏi cần con dấu xác nhận thực tập cho ngành hải quan, thì được trả lời rằng đóng dấu của công ty xuất nhập khẩu là “chuẩn nhất” vì có liên quan đến hải quan, với giá dịch vụ 400.000 đồng. Người này không ngần ngại chia sẻ: “Chỉ có con dấu ngân hàng, bệnh viện là không có, chứ mấy ngành nghề khác là có đầy đủ lĩnh vực. Vào mùa này, có hàng trăm sinh viên mua con dấu chứ không chỉ riêng bạn đâu!”.
Giải pháp ngăn chặn
Tiến sĩ Nguyễn Bá Cần, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Phương Nam, cho biết: “Hiện nhà trường chưa phát hiện trường hợp nào mua chứng nhận thực tập. Chúng tôi sẽ lưu ý, nếu như có những bài giống nhau thì trường sẽ không công nhận và có hình thức kỷ luật đối với sinh viên gian lận. Trường luôn quan tâm hướng dẫn, giới thiệu cho sinh viên đến nơi thực tập, có giảng viên giám sát sinh viên để không xảy ra chuyện gian lận”.
Còn Phòng Quản lý đào tạo Đại học Văn Hiến thì khẳng định: Quá trình thực tập sẽ giúp các sinh viên có kiến thức sâu rộng, thực tiễn. Ngay từ năm nhất, nhà trường có môn học “Dẫn nhập phương pháp nghiên cứu khoa học”, hướng dẫn cách trình bày báo cáo nhằm tránh tình trạng lười biếng khi làm luận án. Những số liệu, dữ liệu từ lúc kiến tập đến thực tập phải khớp liên quan nhau, nếu thiếu thì chắc chắn sẽ không làm được. Nhà trường luôn giới thiệu cho sinh viên đến nơi thực tập, có giảng viên quản lý từng nhóm sinh viên, hướng dẫn làm báo cáo. Nếu có trường hợp gian lận, nhà trường sẽ kỷ luật, buộc thôi học đối với sinh viên sai phạm quy chế. Hiện nay, nhà trường đang nghiên cứu phần mềm “Đạo văn”, giúp giảng viên nhanh chóng nhận ra một đoạn văn được sao chép ở đâu.
Theo thông tin từ phía các nhà trường thì vẫn có nhiều cách hữu hiệu để phát hiện và ngăn chặn tình trạng học giả, thực tập giả. Song thực tế vẫn còn nhiều kẽ hở, sinh viên không mua báo cáo thực tập có sẵn, mà tự soạn rồi chỉ mua dấu mộc đỏ xác nhận. Việc đạo văn, làm giùm luận án tốt nghiệp không phải chuyện mới mà đã diễn ra từ rất lâu, nhưng trong thời công nghệ phát triển, càng dễ dàng mua bán hơn. Các trường cần nhắc nhở giảng viên luôn giám sát chặt chẽ nhằm hạn chế tối đa việc lười biếng đi thực tập. Kinh nghiệm của một số trường là yêu cầu sinh viên phải cho biết địa chỉ thực tập để nhà trường gửi công văn, giấy giới thiệu và được sự phản hồi của công ty. Làm như vậy sẽ không còn tình trạng mua bán dấu xác nhận báo cáo thực tập. Nhà trường luôn phải liên kết với đơn vị tiếp nhận sinh viên thực tập để hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm, tạo môi trường cho sinh viên thực tập học hỏi kiến thức phục vụ công việc khi ra trường.
Thanh Hải
