Tại buổi làm việc, đại diện các địa phương nơi có dự án đi qua kiến nghị Bộ GTVT báo cáo Chính phủ chấp thuận, ưu tiên đầu tư 2 dự án nói trên bằng nguồn ngân sách trung ương. Riêng với dự án đường Vành đai 3, tỉnh Đồng Nai chịu trách nhiệm giải phóng mặt bằng 4,7km đi qua địa bàn tỉnh, còn tỉnh Bình Dương đảm nhận chi phí xây lắp khoảng 150 tỷ đồng phần 2,16km thuộc dự án thành phần 2B.
Về chủ trương đầu tư, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội ra nghị quyết để các địa phương có cơ chế giải phóng mặt bằng cho dự án. Như vậy, địa phương nào làm chậm thì trách nhiệm của địa phương đó. Bộ GTVT đang làm báo cáo tiền khả thi dự án. Theo đó, Vành đai 3, 4 chia ra nhiều dự án, mỗi dự án dưới 10.000 tỷ đồng để thực hiện cho nhanh.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, sau khi đầu tư hoàn thành và đưa vào sử dụng dự án Vành đai 3, 4 sẽ tổ chức thu phí kín, không đặt trạm. Theo kế hoạch, dự án Vành đai 3 sẽ hoàn thành vào năm 2025. Vì vậy, ngay từ bây giờ các địa phương phải khẩn trương giải phóng mặt bằng, tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật và chia ra nhiều dự án để dễ thực hiện.
Về kế hoạch đầu tư, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Võ Thành Thống cho rằng, dự án Vành đai 3, 4 cần có “nhạc trưởng” là Bộ GTVT để tập trung một đầu mối thực hiện các phần việc từ triển khai, đầu tư cũng như xử lý các vấn đề phát sinh. Song song đó, phải có sẵn nguồn vốn để tập trung cho đền bù giải phóng mặt bằng.
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho rằng, điểm nghẽn cần giải quyết để TPHCM phát triển kinh tế - xã hội là kết nối giao thông giữa trung tâm thành phố với các địa phương lân cận, trong đó có dự án đường Vành đai 3, 4. Vì vậy, việc xác định các địa phương (nơi dự án đi qua) là cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định đầu tư và đảm nhận khâu giải phóng mặt bằng là rất quan trọng. Chính vì thế, cần sớm có đề án về hai tuyến đường này để trình Quốc hội điều chỉnh một số quy định cho phù hợp với quá trình thực hiện.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nhấn mạnh, tuyến đường Vành đai 3, 4 có ý nghĩa hết sức quan trọng, đóng góp cho sự phát triển chung của khu vực cũng như cả nước, giúp liên kết các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, liên kết với các tỉnh Tây Nam bộ, khu vực Tây Nguyên, duyên hải miền Trung.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, các quyết định trước đây của Thủ tướng Chính phủ cũng đã phân cấp nhiều cho các địa phương nhưng đến nay vẫn chưa thể thực hiện xong hai tuyến vành đai này. Hiện tuyến đường Vành đai 3 chỉ có mỗi tỉnh Bình Dương làm được 16km, tuyến Vành đai 4 mới có 11km do tỉnh Đồng Nai làm. Vì thế, các bộ ngành Trung ương cần phải hướng dẫn các địa phương lập phương án nghiên cứu tiền khả thi dự án. Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và các địa phương để tháo gỡ vướng mắc, cần thiết sẽ kiến nghị sửa luật trong kỳ họp sắp tới của Quốc hội để triển khai nhanh dự án.
Về cơ chế thực hiện, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình lưu ý, các địa phương là cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định đầu tư, các dự án sẽ được đầu tư theo hình thức chủ yếu là đối tác công - tư (PPP). Các địa phương rà soát các dự án trong phạm vi Vành đai 3, 4, nếu dự án nào vi phạm, chậm triển khai thì quyết liệt thu hồi để đấu giá đất phục vụ xây lắp. Song song đó, tổ chức trước giải phóng mặt bằng, tái định cư bằng nguồn ngân sách địa phương, trung ương sẽ hỗ trợ nhưng trên tinh thần không nhiều, địa phương vẫn phải chủ động huy động các nguồn lực.
“Triển khai dự án Vành đai 3, Vành đai 4 cần tính toán đến việc không sử dụng đất rừng, hạn chế qua đất đô thị để đỡ tốn kém chi phí giải phóng mặt bằng cũng như tính toán số làn đường, làm đường song hành, quy hoạch và khai thác quỹ đất hai bên đường để đấu giá thu tiền phục vụ lại dự án. Ngoài ra cần nghiên cứu các quỹ nhàn rỗi, quỹ dự trữ, quỹ bảo hiểm xã hội đang dư cũng như phát hành trái phiếu Chính phủ, địa phương, vay ODA… cho địa phương vay để giải phóng mặt bằng, tổ chức tái định cư cho người dân. Đến năm 2025 phải xong Vành đai 3, còn Vành đai 4 đầu tư theo phương thức PPP cần phải làm sớm”, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nhấn mạnh.
Theo báo cáo của Bộ GTVT, tuyến Vành đai 3 dài 89km, đi qua TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An. Dự án được chia thành các dự án thành phần 1A, 1B, 2, 3 và 4 để phù hợp với công tác quản lý, huy động nguồn vốn. Hiện nay toàn tuyến chỉ mới đầu tư được 16,3km.
Trong khi đó, dự án Vành đai 4 (đi qua TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Đồng Nai, Bình Dương) dài 197,6km. Hiện nay chỉ mới có 11km được đầu tư và đưa vào khai thác đoạn qua Đồng Nai. Các phân đoạn khác chưa triển khai, hoặc chỉ mới duyệt chủ trương đầu tư.
