Sáng nay 8-11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã báo cáo giải trình, làm rõ các vấn đề và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về một số vấn đề đại biểu (ĐB) Quốc hội, đồng bào cử tri cả nước quan tâm.
 |
Các đại biểu dự phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
ĐB Văn Thị Bạch Tuyết (TPHCM) có 2 câu hỏi gửi đến Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Thứ nhất, phát triển kinh tế số và xã hội số là xu hướng mà thế giới và Việt Nam cần có giải pháp dài hạn, đột phá, đi tắt đón đầu, sáng tạo để cạnh tranh và phát triển. Thủ tướng có những giải pháp mang tính đột phá nào để đưa Việt Nam phát triển trong bối cảnh kỷ nguyên số và cơ hội, lợi thế thách thức đan xen như hiện nay?
Thứ hai, Chính phủ đã trình Quốc hội về việc thực hiện chế độ tiền lương mới từ ngày 1-7-2024, ĐB đề nghị Thủ tướng cho biết việc bố trí ngân sách và xây dựng các cơ chế, chính sách liên quan sẽ được Chính phủ triển khai như thế nào?
 |
| Đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết (TPHCM) chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Thủ tướng nêu rõ, tiền lương là vấn để mà ĐB Quốc hội, người dân luôn quan tâm. Chủ trương, đường lối của Đảng đã rõ từ trước. Nhưng, vừa qua do bối cảnh khó khăn, trong đó có dịch Covid-19 nên chúng ta chưa thực hiện được. Hiện nay, chúng ta đã tiết kiệm các nguồn, đã dành được 560.000 tỷ đồng để chi cho cải cách tiền lương, từ ngày 1-7-2024 đến hết năm 2026.
Song song với cải cách tiền lương trong khu vực nhà nước, cũng sẽ cải cách tiền lương ngoài khu vực nhà nước để tiệm cận với nhau. Cùng với đó là hoàn thiện vị trí việc làm; tinh giản biên chế; tiết kiệm các khoản chi… để bảo đảm nguồn chi lương.
Như vậy, chúng ta sẽ vừa cải cách tiền lương trong khu vực nhà nước, vừa cải cách tiền lương ngoài khu vực nhà nước để 2 khu vực này tiệm cận với nhau.
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chất vấn tại phiên họp sáng 8-11 . Ảnh: QUANG PHÚC |
Thủ tướng cũng nhấn mạnh, Chính phủ đã có chương trình, kế hoạch để thực hiện chuyển đổi số quốc gia, vì đó là xu thế mà Việt Nam không thể đứng ngoài.
Chính phủ đã chuẩn bị, triển khai đồng bộ các giải pháp, từ hạ tầng, nhân lực, nguồn lực để phát triển kinh tế số và xã hội số.
Tăng tinh thần trách nhiệm, tăng chế tài xử lý
 |
Đại biểu Lý Tiết Hạnh (Bình Định) chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
ĐB Lý Tiết Hạnh (Bình Định) chất vấn: Nghị quyết 27 của Trung ương về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước từ năm 2008 có giao Chính phủ chỉ đạo kịp thời để thể chế hóa và thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng đội ngũ trí thức. Tuy nhiên, sau gần 15 năm, đến nay vẫn chưa thể chế hóa nội dung này. Vậy đến khi nào mới thực hiện nhiệm vụ mà nghị quyết giao?
Thủ tướng Phạm Minh Chính thừa nhận trách nhiệm sau gần 15 năm được giao nhiệm vụ nhưng chưa hoàn thành. Trong thời gian tới, Thủ tướng chỉ rõ phải tập trung hoàn thành nhiệm vụ được giao; sẽ lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, các ngành, các Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách để làm.
 |
Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chất vấn tại phiên họp sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
ĐB Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh) tranh luận cho rằng, trong báo cáo của Thủ tướng đã nhấn mạnh sẽ kiên quyết cắt giảm các thủ tục hành chính quy định về điều kiện kinh doanh mà gây khó khăn, tăng chi phí cho doanh nghiệp. Cử tri, ĐB Quốc hội cũng ấn tượng với giải pháp của Bộ trưởng Bộ Công an đưa ra, đó là quy định cụ thể và có chế tài mạnh mẽ để cắt đứt các quan hệ doanh nghiệp sân sau. Đề nghị Chính phủ cần có giải pháp mạnh mẽ, căn cơ để nhận diện đúng, trúng, kịp thời các mối quan hệ doanh nghiệp sân sau để có cơ sở thiết kế quy phạm pháp luật, tăng chế tài xử lý, hoàn thiện pháp luật liên quan.
 |
Đại biểu Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh) chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định có tình trạng thủ tục hành chính còn rườm rà, cán bộ đùn đẩy, sợ trách nhiệm. Vì vậy, giải pháp trong thời gian tới là đảm bảo lợi ích vật chất và tinh thần cho cán bộ, công chức và tăng cường giáo dục, truyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm trong giải quyết thủ tục hành chính. Các bộ, ngành cần tiếp tục rà soát cắt giảm thủ tục còn rườm rà, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị vừa thúc đẩy, vừa giám sát, vừa động viên. Trong đó, giải pháp căn cơ vẫn là tăng tinh thần trách nhiệm, năng lực của cán bộ, tăng chế tài xử lý. Đồng thời, cần cụ thể hóa chủ trương của Đảng thành chính sách, pháp luật, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu.
 |
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) chất vấn, ngay từ những ngày đầu nhận nhiệm vụ, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã xác định cải cách thể chế là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, vẫn còn chưa rõ cải cách quan trọng nhất và trọng tâm nhất ở đây là gì? Bên cạnh đó, thủ tục hành chính thì vẫn còn rườm rà và sức ì của một bộ phận cán bộ, công chức vẫn là cản trở cho sự phát triển.
“Nếu được xếp thứ tự ưu tiên 3 vấn đề quan trọng nhất trong thời gian tới thì Thủ tướng sẽ chọn vấn đề gì và giải pháp gì để xử lý những tồn tại, hạn chế nêu trên?”, ĐB đặt vấn đề.
Phản hồi lại, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, trong 3 đột phá là thể chế, nguồn nhân lực và xây dựng kết cấu hạ tầng, không chọn ưu tiên nào trong 3 đột phá này mà cần đảm bảo hài hòa, hợp lý phù hợp với hoàn cảnh cụ thể trong từng giai đoạn.
Điều gì chưa rõ, chưa chín thì phải mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm
 |
Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) chất vấn tại phiên họp sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
ĐB Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) chất vấn, so với nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, nhiệm kỳ này, Chính phủ trình thực hiện thí điểm nhiều và có thể dẫn đến hệ thống pháp luật thiếu thống nhất, đồng bộ, tạo điều kiện cho tham nhũng chính sách hoặc cơ chế xin - cho. Quan điểm của Thủ tướng về vấn đề này như thế nào?
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chất vấn tại phiên họp sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Thủ tướng Chính phủ cho biết, vừa qua đã có một số cơ chế đặc thù cho một số địa phương, ngành, đáp ứng các yêu cầu của thực tiễn khách quan. Nước ta là một nước đang phát triển, có nền kinh tế đang chuyển đổi, xuất phát điểm thấp, độ mở cao, khả năng chống chịu còn hạn chế; tình hình thế giới và trong nước thay đổi rất nhanh. Vì vậy, những văn bản, quy định có lúc theo kịp thực tiễn, có lúc chưa theo kịp được, quy trình xây dựng pháp luật còn mất nhiều thời gian, công sức.
Việc ra cơ chế đặc thù là có cơ sở chính trị vững chắc. Nghị quyết 18 của Trung ương khóa trước, Nghị quyết 19 của Trung ương khóa này đều mang tinh thần những gì đã rõ, đã chín, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình thì quyết tâm luật hóa. Điều gì chưa rõ, chưa chín, có luật pháp nhưng không còn phù hợp, hoặc chưa có luật pháp quy định, thì phải mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không cầu toàn, không nóng vội. Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng cho phép việc này.
Về cơ sở thực tiễn, việc thực hiện các nghị quyết về cơ chế đặc thù ở các địa phương hiện đang phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, cũng cần điều chỉnh cơ chế đặc thù cho phù hợp. Sắp tới, Chính phủ sẽ nghiên cứu sâu hơn, đánh giá tác động kỹ lưỡng hơn, lắng nghe ý kiến của các nhà khoa học, các cơ quan có liên quan, các ĐB Quốc hội và người dân để có điều chỉnh cho phù hợp, tiến tới hệ thống pháp luật bao trùm, xuyên suốt, thống nhất.
Làm sao để xe chữa cháy phải vào được nơi có cháy, phải có vòi nước để chữa cháy
ĐB Cầm Thị Mẫn (Thanh Hóa) chất vấn rằng thời gian gần đây xảy ra nhiều vụ cháy nghiêm trọng, nhất là vụ cháy chung cư mini tại Hà Nội. Chính phủ có giải pháp gì để ngăn ngừa cháy nổ trong thời gian tới?
 |
| Đại biểu Cầm Thị Mẫn (Thanh Hóa) chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Thủ tướng thừa nhận, chúng ta đã chứng kiến những vụ cháy nổ rất thương tâm vừa qua: quán karaoke, chung cư mini... Thực trạng này đã được Chính phủ, các bộ, ngành nhận diện, có giải pháp. Thủ tướng cũng đã có chỉ thị về tăng cường phòng cháy, chữa cháy trong tình hình mới.
Nhưng, Thủ tướng cho rằng, cần triển khai đồng bộ các giải pháp. Đầu tiên là công tác tuyên truyền để người dân có kỹ năng phòng và chống khi xảy ra cháy nổ, kỹ năng thoát hiểm… Cùng với đó, phải tăng cường công tác chỉ đạo của cấp ủy; tăng cường vai trò chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền; đầu tư hạ tầng, thiết bị phòng cháy, chữa cháy đáp ứng yêu cầu. Và, quan trọng hơn nữa là làm tốt công tác quy hoạch, phải bảo đảm hiệu quả phòng cháy, chữa cháy, làm sao để khi có cháy, xe chữa cháy phải vào được nơi có cháy, phải có vòi nước để chữa cháy.
Bên cạnh đó là tăng cường sự vào cuộc của các tổ chức đoàn thể chính trị, vai trò tại chỗ của người dân; nâng cao sự chuyên nghiệp, hiện đại của lực lượng cảnh sát phòng cháy chữa cháy vì đó là lực lượng nòng cốt.
Tiếp tục mạnh dạn thực hiện phân cấp, phân quyền
ĐB Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) chất vấn về chủ trương phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát quyền lực. Thực tế cho thấy, chủ trương này chưa được thực hiện hiệu quả.
 |
| Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Theo Thủ tướng, chủ trương phân cấp, phân quyền là rất rõ, để tăng cường tính chủ động, phát huy sự năng động, sáng tạo của các cấp. “Phân cấp, phân quyền rất quan trọng để tăng tính linh hoạt, sáng tạo, phân định rõ trách nhiệm của các cấp. Nhưng, việc tổ chức thực thi chưa đáp ứng yêu cầu, chưa đáp ứng mong muốn của cử tri, nhân dân”, Thủ tướng phát biểu. Lý do là một số cơ quan chưa thực hiện triệt để các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về vấn đề này; chưa thực sự muốn phân cấp, phân quyền; năng lực của một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng trong quá trình phân cấp, phân quyền.
Bên cạnh đó, việc đáp ứng nhu cầu của người dân liên quan đến nhiều cấp, ngành, do đó việc phân cấp phân quyền đến nay chưa thực sự đạt hiệu quả mong muốn.
Thủ tướng nêu rõ giải pháp là tiếp tục hoàn thiện thể chế, tiếp tục mạnh dạn thực hiện phân cấp, phân quyền, tránh việc né tránh, đùn đẩy; nâng cao chất lượng cán bộ..
Chưa phát huy hết tiềm năng du lịch Việt Nam
Là ĐB đầu tiên chất vấn Thủ tướng, ĐB Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Dương) chất vấn rằng du lịch là một trong 3 ngành kinh tế mũi nhọn, nhưng ngành du lịch Việt Nam có nhiều tồn tại, hạn chế, chưa phát huy hết tiềm năng. Định hướng, giải pháp, chính sách của Chính phủ để phát triển ngành du lịch là gì?
 |
| Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Dương) chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Trả lời, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, tài nguyên du lịch của Việt Nam rất phong phú cả về truyền thống lịch sử, văn hóa, cảnh quan, môi trường, nhất là lợi thế về chiều dài bờ biển; con người Việt Nam thân thiện, hiếu khách.. Nhưng Thủ tướng cũng thừa nhận, chúng ta chưa phát huy hết tiềm năng du lịch.
Nguyên nhân thì có nhiều, cả về vấn đề quy hoạch, thể chế chính sách, con người, nguồn lực đầu tư… đối với ngành kinh tế có tính hội nhập quốc tế cao như du lịch.
Về giải pháp, Thủ tướng cho rằng, cần thể chế hóa, cụ thể hóa chủ trương của Đảng về phát triển ngành kinh tế mũi nhọn; cần triển khai có hiệu quả chủ trương của Đảng, đường lối chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Cùng với đó phải phát triển có trọng tâm, trọng điểm trong đầu tư hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực. Mặt khác, phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp các ngành trong phát triển.
Năm 2023, phấn đấu đạt tăng trưởng GDP trên 5%
Thủ tướng Chính phủ cho biết, tình hình kinh tế xã hội tiếp tục xu hướng tích cực, tháng sau cao hơn tháng trước, đạt được những kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Lạm phát tiếp tục được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng CPI bình quân 10 tháng tăng 3,2%; khu vực công nghiệp phục hồi tích cực, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 10 tăng 5,5% so với tháng trước, tăng 4,1% so với cùng kỳ. Các khu vực nông nghiệp, dịch vụ tiếp tục tăng trưởng tốt, xuất khẩu nông sản 10 tháng đạt 43,08 tỷ USD, vừa đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia, vừa xuất khẩu 7,12 triệu tấn gạo, trị giá 3,97 tỷ USD. Trong đó, lạm phát 10 tháng tăng 3,2%, kim ngạch xuất, nhập khẩu 10 tháng đạt khoảng 558 tỷ USD...
Tuy nhiên, kinh tế xã hội còn hạn chế, bất cập; sản xuất kinh doanh tiếp tục gặp khó khăn; thị trường lao động, việc làm trong một số lĩnh vực suy giảm; tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên còn cao; thiên tai, bão lũ, sạt lở đất tiếp tục ảnh hưởng lớn đến khu vực miền Trung…
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên họp sáng 8-11 . Ảnh: QUANG PHÚC |
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh sẽ tập trung thúc đẩy các động lực tăng trưởng (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu); thực hiện các chính sách hỗ trợ tăng tổng cầu, nhất là các chính sách tài khóa, tiền tệ; tăng khả năng tiếp cận tín dụng, đất đai, mở rộng thị trường, đa dạng sản phẩm, chuỗi cung ứng; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; thu hút vốn đầu tư xã hội, đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài; thúc đẩy phát triển mạnh công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo.
Cùng với đó, Chính phủ đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước và thúc đẩy xuất khẩu, tận dụng tốt cơ hội thị trường vào dịp cuối năm, lễ, tết; bảo đảm ổn định giá cả, thị trường, nhất là những mặt hàng thiết yếu; theo dõi sát, nắm chắc diễn biến tình hình, phản ứng chính sách kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với những vấn đề mới phát sinh; nỗ lực phấn đấu đạt mức cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch năm 2023, trong đó tăng trưởng GDP đạt trên 5%, tạo đà cho việc thực hiện kế hoạch năm 2024.
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính báo cáo giải trình tại phiên họp sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Về hoàn thiện các cơ chế chính sách pháp luật, Thủ tướng nhấn mạnh việc tiếp tục rà soát, giải quyết vướng mắc pháp lý, nhất là về định giá đất, nhà ở, đất đai, bất động sản, quy hoạch, đấu thầu, đầu tư, xây dựng…; rà soát, đơn giản hóa điều kiện, quy định kinh doanh, quy trình thủ tục về thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư, xây dựng; các thủ tục hành chính liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp…
Thủ tướng khẳng định quan điểm kiên quyết đảm bảo giữ vững an ninh năng lượng quốc gia..
Thủ tướng cũng báo cáo Quốc hội có 5 chỉ tiêu dự kiến không đạt, trong đó có chỉ tiêu tăng trưởng GDP, GDP bình quân đầu người, tốc độ tăng năng suất lao động…
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính tại phiên chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chất vấn sáng 8-11. Ảnh: QUANG PHÚC |
Trước đó, báo cáo Quốc hội tại phiên khai mạc sáng 23-10, Chính phủ cho biết tăng trưởng GDP đạt 4,24%, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,16% sau 9 tháng đầu năm. Thị trường tiền tệ, ngoại hối cơ bản ổn định, mặt bằng lãi suất giảm. Xuất nhập khẩu tăng dần qua các tháng, 9 tháng xuất siêu gần 22 tỷ USD.
Tuy vậy, Chính phủ thừa nhận, kinh tế chịu tác động từ yếu tố bất lợi bên ngoài, hạn chế bên trong kéo dài nhiều năm. Sức cạnh tranh, chống chịu của nền kinh tế còn hạn chế. Chính phủ sẽ tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Các giải pháp đưa ra sẽ thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng, gồm: đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu.
Về dự án giao thông, báo cáo Chính phủ cho biết trong 9 tháng qua, Việt Nam đã đưa vào sử dụng gần 660km cao tốc, nâng tổng chiều dài các tuyến cao tốc toàn quốc lên 1.822km. Các tuyến hoàn thành năm 2023 là Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Cam Lộ - La Sơn, Trung Lương - Mỹ Thuận, Vân Đồn - Móng Cái, Phan Thiết - Dầu Giây, Nha Trang - Cam Lâm, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu.
Nhiều dự án lớn được khởi công gồm 12 đoạn cao tốc Bắc Nam; 3 dự án trục Đông Tây; nhà ga hành khách T3 sân bay Tân Sơn Nhất; sân bay Long Thành. Dự kiến 5 cao tốc được khởi công cuối năm nay là đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa; Rạch Sỏi - Bến Nhất; Gò Quao - Vĩnh Thuận; Chợ Chu - ngã ba Trung Sơn; Hòa Liên - Túy Loan; hoàn thành tuyến Mỹ Thuận - Cần Thơ trong đó có cầu Mỹ Thuận 2.
Năm 2024, Chính phủ phấn đấu hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền xem xét đề án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.
Chính phủ cũng cho biết sẽ đẩy nhanh tiến độ xây dựng một số tuyến đường sắt quan trọng quốc gia và triển khai kết luận của Bộ Chính trị về phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; thúc đẩy các dự án đường bộ cao tốc, đảm bảo hoàn thành mục tiêu toàn quốc có 3.000km năm 2025.
Chính phủ cũng sẽ thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với khu vực công theo Nghị quyết số 27 của Trung ương từ ngày 1-7-2024. Từ năm 2025 trở đi, tiền lương tiếp tục điều chỉnh, tăng bình quân 7%/năm đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, cho đến khi mức lương thấp nhất bằng hoặc cao hơn mức lương thấp nhất vùng của khu vực doanh nghiệp. Chính phủ cũng sẽ tiếp tục điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng, chính sách tiền lương đối với khu vực doanh nghiệp.
