Vừa qua, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long đã có thư gửi Thủ tướng Chính phủ nêu ý kiến: đánh giá việc áp giá sàn vé máy bay nội địa là trái quy định pháp luật, vi phạm nguyên tắc quản lý giá đối với thị trường hàng không nội địa, không phù hợp với thể chế về quản lý giá trong nền kinh tế thị trường, đi ngược với xu hướng của hàng không thế giới, đặc biệt là xu hướng phát triển của hàng không giá rẻ.
Việc này cũng sẽ vi phạm các Hiệp định, điều ước quốc tế về không phân biệt đối xử giữa DNNN với các thành phần kinh tế khác mà ta đã tham gia, khiến nhà đầu tư quan ngại về môi trường kinh doanh tại Việt Nam; gây khó khăn trong việc Mỹ và châu Âu công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường; gây ảnh hưởng không tốt đến chủ trương, chính sách xây dựng môi trường kinh doanh bình đẳng mà Đảng và Nhà nước đã nhiều năm kiên trì thực hiện.
Mặt khác, việc áp giá sàn vé máy bay nội địa có thể gây hệ lụy rất lớn trong việc phục hồi kinh tế, phục hồi ngành du lịch, gây khó khăn cho công nhân trở lại nhà máy và tước bỏ quyền đi lại bằng đường hàng không với giá rẻ của hàng chục triệu người. Trong giai đoạn khó khăn này, càng cần duy trì mô hình giá vé rẻ để hỗ trợ người thu nhập thấp, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
Trên cơ sở đó, chuyên gia Ngô Trí Long kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm cho ngừng chủ trương áp giá sàn.
Theo thư của chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, gần 1 tháng nay, kể từ khi Bộ GTVT công bố dự thảo giá sàn vé máy bay, báo chí, dư luận, doanh nghiệp (DN) và giới nghiên cứu liên tục phản ánh, phản đối giá sàn. Trên thị trường hàng không nội địa hiện nay có 6 hãng hàng không đang hoạt động. Trong đó Vietnam Airlines chiếm khoảng 35%, VietJet Air chiếm 36%, Bamboo Airways chiếm khoảng 13%. Như vậy, theo Luật Giá, thị trường hàng không nội địa vẫn có những doanh nghiệp giữ vị trí thống lĩnh thị trường.
Đối với DN bán hàng hoá, dịch vụ giữ vị trí thống lĩnh thị trường, thì nhà nước quy định giá trần (giá tối đa). Đối với những DN mua hàng hoá, dịch vụ giữ vị trí thống lĩnh thị trường thì Nhà nước quy định giá sàn (giá tối thiểu). Vé bay của các hãng hàng không thuộc trường hợp bán hàng hóa, dịch vụ, không thuộc diện áp giá sàn.
Ông Ngô Trí Long cũng cho rằng, đối với ngành hàng không Việt Nam, giá sàn sẽ tạo lợi thế cho hãng hàng không làm ăn kém hiệu quả, gây khó khăn cho hãng khác, làm giảm nguồn thu của các DN trong hệ sinh thái hàng không, đặc biệt là Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam và Tổng công ty Quản lý bay.
Theo chuyên gia Ngô Trí Long, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Hàng không Việt Nam báo cáo lãnh đạo Quốc hội là áp giá sàn để bảo đảm an toàn hàng không và để chống phá giá. Cách lý giải này sai về bản chất, không phù hợp với tính chất, đặc thù của ngành hàng không, khiến các chuyên gia và báo chí phản ứng gay gắt. Chính phủ đã có Nghị định về cạnh tranh, phá giá, trong đó đã có chế tài, nếu DN vi phạm thì xử lý theo quy định này.
Thư của chuyên gia Ngô Trí Long cũng nêu rõ, mô hình hàng không giá rẻ đã chiếm 50% thị phần vận chuyển khách hàng không thế giới. Ở khu vực Đông Nam Á, hàng không giá rẻ đã chiếm khoảng 65% thị phần. Phần lớn người dân nước ta thu nhập còn thấp. Người dân đã quen với giá vé bay rẻ và giá vé bay rẻ rất phù hợp với họ. Áp giá sàn làm mặt bằng vé bay tăng cao, sẽ làm mất đi bao thành quả tốt đẹp của ngành hàng không, của Bộ GTVT, của Chính phủ đã gây dựng trong hàng chục năm qua.
Về việc này, ngày 26-10, Văn phòng Chính phủ phát thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT nghiên cứu nội dung đề nghị nêu trên của chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long để xem xét, xử lý theo quy định, có văn bản trả lời cho chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long biết.
