Lập cơ sở dữ liệu toàn diện về kiều bào
Nghị quyết 98 cho TPHCM các cơ chế, chính sách thu hút nhà đầu tư chiến lược, phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển xanh… Nhiều lần chia sẻ tại các diễn đàn, hội thảo tuyên truyền về Nghị quyết 98 do Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài TPHCM tổ chức, bà Trần Tuệ Tri (kiều bào Singapore, cố vấn cao cấp Vietnam Brand Purpose) khẳng định, đây là các lĩnh vực mà kiều bào ta ở các quốc gia, vùng lãnh thổ có lợi thế về cả nguồn lực tài chính lẫn tri thức.
Theo bà Trần Tuệ Tri, khi tìm hiểu đầu tư vào bất cứ địa phương nào, nhà đầu tư luôn quan tâm đến tiềm năng phát triển của lĩnh vực chuẩn bị đầu tư, lợi nhuận, rủi ro và các vấn đề về dòng vốn. Thực hiện Nghị quyết 98, TPHCM đã có nhiều hoạt động kêu gọi đầu tư như phương thức đối tác công - tư (PPP) trên các lĩnh vực. Để thu hút kiều bào đầu tư mạnh mẽ hơn nữa, TPHCM nên nghiên cứu các mô hình mà nhiều nước đang áp dụng. Dẫn chứng mô hình chia sẻ rủi ro giữa tư nhân và nhà nước được thực hiện thành công ở Ấn Độ, bà Trần Tuệ Tri đề nghị TPHCM nên áp dụng mô hình này để hai bên cùng tạo sự tin tưởng, động lực cho sự phát triển.
Bên cạnh đó, TPHCM cũng cần có chương trình thu hút nhân tài vào các ngành mũi nhọn, chủ lực. Đặc biệt là các ngành nghề đang là xu hướng như công nghệ thông tin, đổi mới sáng tạo, cần thu hút được quản lý cấp cao, nhân tài trẻ làm việc lâu dài thì nhà đầu tư sẵn sàng tham gia cùng thành phố. Bà Trần Tuệ Tri cũng đề nghị từ Nghị quyết 98, TPHCM cần tạo ra các cơ chế, hành lang pháp lý rõ ràng, thuận lợi vì khi hành lang pháp lý chưa rõ ràng sẽ rất khó thu hút đầu tư.
Cùng quan điểm, ông Johnathan Hạnh Nguyễn (kiều bào Philippines, Chủ tịch Tập đoàn Liên Thái Bình Dương) cho biết, cùng với Trung tâm Tài chính quốc tế TPHCM, kiều bào rất quan tâm đến phát triển xanh, công nghệ cao, năng lượng tái tạo… Điều kiều bào đang cần là có cơ chế rõ ràng, truyền thông chính sách mạnh hơn nữa để kiều bào có thể nắm bắt được các chính sách mà Đảng, Nhà nước đang triển khai. Từ đó, ông đề nghị, cần tạo điều kiện hành lang pháp lý rõ ràng; tạo điều kiện về visa cho kiều bào và gia đình khi về nước đầu tư cũng như tạo lập cơ sở dữ liệu toàn diện về kiều bào. Song song đó, tổ chức các diễn đàn, hội nghị trực tuyến để truyền thông chính sách, cung cấp thông tin, tư vấn, kêu gọi đầu tư để kiều bào tham gia.
Đẩy mạnh truyền thông chính sách
Phân tích về lợi thế của TPHCM so với các tỉnh lân cận, TS Lê Thị Thanh Nhàn (kiều bào Australia) khẳng định, TPHCM có nhiều tiềm năng, lợi thế để trở thành đầu tàu kinh tế, trung tâm tài chính, thương mại, dịch vụ. Thời gian qua, lãnh đạo TPHCM có nhiều chương trình quyết liệt triển khai Nghị quyết 98. Theo TS Thanh Nhàn, bên cạnh đẩy mạnh đầu tư vào cơ sở hạ tầng, TPHCM cần tập trung đầu tư cho giáo dục, y tế, công nghệ thông tin theo phương thức PPP. Trong đào tạo nguồn nhân lực, bên cạnh bằng cấp cần nâng chất lượng lao động về kỹ năng, thể chất lẫn văn hóa, lối sống. Đây là yêu cầu then chốt để thu hút nguồn lực từ nước ngoài, trong đó có cộng đồng doanh nhân kiều bào đầu tư vào thành phố.
Là người từng có thời gian khó khăn trong tìm hiểu các quy định, chính sách khi trở về nước đầu tư, ông Nguyễn Ngọc Luận (kiều bào Australia, sáng lập thương hiệu cà phê Meet More) cho rằng, TPHCM cần chiến lược truyền thông chính sách mạnh mẽ hơn nữa. Theo ông Luận, thời gian qua việc truyền thông chính sách đã được chú trọng. Tuy nhiên, chủ yếu đang thực hiện trong nước, còn kiều bào ở nước ngoài chưa được truyền thông rộng rãi, doanh nhân kiều bào ở nước sở tại đang thiếu thông tin. Ông Luận khẳng định doanh nhân kiều bào rất quan tâm đến các cơ chế, chính sách từ Nghị quyết 98 và luôn một lòng hướng về quê hương, mong muốn đóng góp cho sự phát triển của thành phố. Vì vậy, TPHCM nên truyền thông mạnh mẽ hơn để kiều bào về đầu tư nhiều hơn.
Về vấn đề này, bà Vũ Thị Huỳnh Mai, Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài TPHCM, cho rằng, công tác tuyên tuyên truyền về Nghị quyết 98 được thực hiện thường xuyên, bằng nhiều hình thức. Trong các chuyến công tác, lãnh đạo thành phố lồng ghép việc tuyên truyền Nghị quyết 98 vào các hoạt động. Bên cạnh đó, Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài tổ chức các hội thảo, tọa đàm, tận dụng các trang mạng xã hội, bản tin kiều bào với quê hương để tuyên truyền nghị quyết sâu rộng hơn đến kiều bào. Ngoài ra, TPHCM đang xây dựng đề án về chính sách thu hút kiều hối giai đoạn 2023-2030 và đây được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong thực hiện Nghị quyết 98. Trong năm 2024, Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài TPHCM cũng hoàn thiện đề án xây dựng “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh - điểm hẹn kiều bào”. Bà Mai kỳ vọng đây là ngôi nhà chung khi kiều bào về TPHCM, là nơi để tuyên truyền về chủ trương, chính sách, thủ tục đầu tư, giải quyết thủ tục hành chính cho kiều bào. Qua đó thu hút kiều bào đầu tư vào TPHCM cả về tri thức, kiều hối và kết nối cộng đồng.
