Qua kiểm tra của cơ quan chức năng huyện Tam Đảo cho thấy, chùa Nga Hoàng có diện tích là 20.906m². Từ khi về trụ trì chùa Nga Hoàng năm 2008, sư Thích Thanh Toàn đã có hoạt động mua bán, chuyển nhượng đất đai với nhiều người dân ở xã Hợp Châu không thông qua chính quyền địa phương, với tổng diện tích là hơn 5.790m² có nguồn gốc là đất ruộng.
Sau khu mua bán được diện tích đất nói trên, sư Toàn bố trí làm một số hạng mục công trình và một số để không. Toàn bộ diện tích trên là do sư Toàn bỏ tiền ra mua, chuyển nhượng nhưng không thông qua chính quyền địa phương nên chưa thể sang tên được. Theo đại diện UBND huyện Tam Đảo, diện tích đất chuyển nhượng trên, sư Toàn nói là của riêng mình và không liên quan đến chùa Nga Hoàng.
Trước sự việc này, UBND huyện Tam Đảo đề nghị thu hồi lại hơn 5.790m² đất mua bán, chuyển nhượng trái phép của sư Thích Thanh Toàn trong thời gian trụ trì chùa Nga Hoàng và giao cho chính quyền xã Hợp Châu quản lý. UBND huyện Tam Đảo cũng đề xuất với các ngành chức năng hướng dẫn xử lý, giải quyết những hoạt động mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, sử dụng đất trái pháp luật của sư Toàn tại khu vực chùa Nga Hoàng.
Không chỉ thực hiện việc mua bán, chuyển nhượng hàng ngàn mét vuông đất của nhiều hộ dân vi phạm các quy định của pháp luật, trong thời gian trụ trì chùa Nga Hoàng, sư Toàn còn cơi nới, xây dựng trái phép nhiều cơ sở thờ tự. Mặc dù chính quyền địa phương đã nhiều lần nhắc nhở và xử phạt hành chính nhưng sư Toàn vẫn tiếp tục vi phạm.
Mới đây, sau những thông tin lùm xùm về bản thân, sư Thích Thanh Toàn đã làm đơn gửi Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Vĩnh Phúc xin xả giới và hoàn tục, giao lại chùa Nga Hoàng cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Vĩnh Phúc quản lý. Cùng với việc xin xả giới, sư Toàn cũng đã xin được giữ lại những tài sản trị giá trị hơn 200 tỷ đồng thuộc quyền sở hữu của mình, trong đó có phần lớn diện tích đất ruộng mua của người dân xung quanh chùa Nga Hoàng.