Sau khi có thông tin cho rằng, đề xuất của Bộ Công thương cho phép đưa khoản lỗ (chênh lệch tỷ giá, lỗ kinh doanh…) của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) vào mức giá bán lẻ điện bình quân (tại dự thảo quyết định thay thế Quyết định 24/2017/QĐ-TTg về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân) là không hợp lý, Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công thương) cho biết, cơ sở để nêu ra đề xuất này đã được xem xét dựa trên quy định của pháp luật và tình hình thực tế cũng như ý kiến của các bộ, ngành... Điều 4 của Quyết định 24 quy định các thành phần cấu thành giá bán lẻ điện bình quân hàng năm, bao gồm: chi phí của các khâu trong chuỗi sản xuất - cung ứng điện và các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện.
Theo Quyết định 24, “các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện” bao gồm cả chênh lệch tỷ giá chưa được phân bổ. Giai đoạn trước khi ban hành Quyết định 24, chênh lệch tỷ giá là khoản chi phí lớn nhất thường bị treo, chưa hạch toán vào giá thành sản xuất - kinh doanh điện cũng như giá điện; hoặc chỉ được hạch toán phân bổ một phần tùy tình hình tài chính mỗi năm.
Theo đơn vị này, dù giá bán lẻ điện bình quân đã được điều chỉnh tăng 3% từ ngày 4-5-2023 nhưng thực tế năm 2022 và 2023, khoản lỗ của EVN là do doanh thu từ hoạt động sản xuất - kinh doanh điện không đủ bù đắp cho các chi phí phát sinh trong sản xuất - kinh doanh điện (thực chất là giá bán lẻ điện chưa đủ bù đắp chi phí giá thành sản xuất - kinh doanh điện).
Do đó, theo Quyết định 24, các khoản chi phí đầu vào của các năm 2022, 2023 chưa được thu hồi thông qua giá điện (vì năm 2022 không điều chỉnh tăng giá điện) hoặc chưa được thu hồi đầy đủ (năm 2023 chỉ điều chỉnh tăng ở mức 3% - theo EVN là chưa đủ) thì được xem xét thu hồi trong các lần điều chỉnh giá điện tiếp theo.
Cục Điều tiết điện lực cho rằng, quy định này là phù hợp Luật Giá năm 2012 và Luật Giá năm 2023 (sẽ có hiệu lực từ ngày 1-7-2024) quy định nguyên tắc định giá của Nhà nước là “bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất - kinh doanh hợp lý, hợp lệ; lợi nhuận (nếu có) hoặc tích lũy theo quy định của pháp luật (nếu có)…”.
Do đó, Bộ Công thương sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp rà soát phương án phân bổ các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện để báo cáo Thủ tướng xem xét. Bộ Công thương đã hoàn thiện dự thảo Quyết định 24 và trình Thủ tướng xem xét, quyết định sau khi lấy ý kiến của các bộ ngành, doanh nghiệp, người dân liên quan.
