Xả rác nhiều, trả phí nhiều
Đại diện UBND quận 1 cho biết, từ tháng 3-2023, quận đã chính thức ban hành giá cụ thể đối với dịch vụ thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn giai đoạn 2023-2025. Theo đó, giá dịch vụ thu gom vận chuyển là 512,2 đồng/kg (chưa bao gồm thuế VAT); trong đó, giá dịch vụ thu gom tại nguồn 364 đồng/kg và vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) là 148,2 đồng/kg; trường hợp hộ gia đình (dưới 4 người) là 66.000 đồng/hộ/tháng.
Riêng các nhóm đối tượng ngoài hộ gia đình được chia 4 loại. Cụ thể, nhóm có khối lượng rác thải bình quân từ 180kg/tháng/hộ trở xuống là 99.000 đồng/hộ/tháng; trên 180kg đến dưới 300kg/hộ/tháng là 165.000 đồng/hộ/tháng; trên 300kg đến dưới 420kg/hộ/tháng là 231.000 đồng/hộ/tháng và trên 420kg/hộ/tháng thì áp theo đơn giá dịch vụ và giá vận chuyển để tính trên số lượng chất phải phát sinh thực tế.
Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 1 cũng cho biết đang triển khai áp dụng bảng giá mới trên, đồng thời có dịch vụ cộng thêm như vào tận nơi lưu chứa rác để thu gom, làm vệ sinh nơi chứa rác thải, thu gom theo thời gian yêu cầu của chủ nguồn thải; cho thuê thùng chứa rác thải.
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Kỳ Phùng, Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Đức (TPHCM), từ tháng 3-2023, UBND TP Thủ Đức đã có quyết định ban hành giá, mức giá đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển CTRSH trên địa bàn thành phố giai đoạn 2023-2025.
Theo đó, giá dịch vụ thu gom tại nguồn bằng phương pháp thủ công là 364 đồng/kg; giá dịch vụ vận chuyển rác năm 2023 là 148,2 đồng/kg; đến năm 2025 là 247 đồng/kg (chưa bao gồm giá dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải cồng kềnh như nệm, sofa…). Đối với chất thải cồng kềnh, hộ gia đình có trách nhiệm thỏa thuận với đơn vị thu gom để trả chi phí thu gom, vận chuyển đến nơi tập trung, khu xử lý theo quy định. Việc thu thêm giá vận chuyển sẽ góp phần nâng cao ý thức người dân, bởi nếu xả rác nhiều, người dân phải trả phí nhiều.
Phải đảm bảo chất lượng dịch vụ thu gom
Theo ghi nhận của PV Báo SGGP, đa số người dân bày tỏ ủng hộ việc tăng phí thu gom vận chuyển rác. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn, liệu phí tăng thì chất lượng dịch vụ thu gom, vận chuyển có tăng hay lại vẫn rơi vào cảnh thu gom kiểu “da beo” (chỗ nào dễ thì thu, khó thì bỏ), thậm chí 2-3 ngày mới thu một lần.
Chị Nguyễn Lệ Thu, đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (phường 21, quận Bình Thạnh, TPHCM) cho biết, người dân đã bỏ thêm phí thì quy trình thu gom rác từ nhà dân đến khu xử lý phải tốt hơn, phải đảm bảo an toàn vệ sinh cho môi trường. Cùng quan điểm, chị Hoàng Thị Lan (phường An Khánh, TP Thủ Đức, TPHCM) cho biết sẵn sàng đóng thêm phí để sử dụng dịch vụ môi trường sạch sẽ tương ứng. Tuy nhiên, các đơn vị thu gom có làm hết trách nhiệm của mình, có chuyển đổi xe thu gom, vận chuyển và thu gom có đúng giờ giấc quy định hay không thì cần có thời gian để kiểm chứng.
Theo ông Hồ Phương, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Thạnh, quận đã ban hành kế hoạch triển khai, áp dụng mức giá thu gom, vận chuyển rác sinh hoạt theo Quyết định 38 của thành phố, với mục đích đảm bảo thực hiện đồng bộ, thống nhất mức giá dịch vụ thu gom tại nguồn, vận chuyển CTRSH và nâng cao trách nhiệm, nghĩa vụ của hộ gia đình, chủ nguồn thải trong việc chi trả dịch vụ thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn.
“Nếu chủ nguồn thải càng xả rác nhiều thì càng đóng phí cao. Ngược lại, để đảm bảo chất lượng dịch vụ thu gom, quận đã chỉ đạo các phòng, ban khảo sát thực tế, lên kế hoạch tính toán phù hợp với các chủ nguồn thải, các khu vực cụ thể. Khi đã lên kế hoạch triển khai, nếu đơn vị nào thực hiện không đúng yêu cầu, quy định đã đưa ra sẽ bị xử lý theo quy định”, ông Phương nhấn mạnh.
Đại diện UBND quận 1 cho biết thêm, cần giải thích rõ ràng về việc thu phí, tránh việc người dân không hiểu và cho rằng phải đóng nhiều loại phí. UBND quận 1 đã tổ chức hội nghị phản biện xã hội để lấy ý kiến rộng rãi của các phòng, ban, đơn vị, UBND 10 phường, các tổ chức chính trị xã hội và người dân trên địa bàn quận đối với dự thảo quyết định về ban hành giá cụ thể đối với dịch vụ thu gom và vận chuyển CTRSH sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước năm 2023.
Trong khi đó, đại diện Phòng TN-MT quận 3 cũng cho biết, để tuyên truyền cho người dân hiểu và đồng thuận việc thu thêm phí vận chuyển rác cũng như nâng cao chất lượng dịch vụ thu gom, vận chuyển, quận đang làm việc với các đơn vị có liên quan để đưa ra giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế ở các khu dân cư trên địa bàn, tránh gây bức xúc cho người dân.
Có thể nói, trong bối cảnh lạm phát, nhiều chi phí nguyên vật liệu đầu vào (như xăng, dầu...) tăng, việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải là hợp lý. Trên thực tế, giá dịch vụ thu gom và xử lý chất thải đã quá lạc hậu, không phù hợp với yêu cầu xử lý chất thải công nghệ cao. Do vậy, việc điều chỉnh giá này cũng là nền tảng để tạo nội lực cho thành phố nâng cao hiệu quả xử lý chất thải, cải thiện chất lượng môi trường trong thời gian tới.
Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở TN-MT TPHCM, cho biết, để nâng cao chất lượng, dịch vụ thu gom rác sinh hoạt, từ đầu năm 2023, một số đơn vị trên địa bàn TPHCM đã tiến hành thu thêm phí thu gom rác thải sinh hoạt (phí dịch vụ vận chuyển). Mức phí thu thêm do quận, huyện lên kế hoạch tính toán, triển khai phù hợp với thực tế ở địa phương; mức phí sẽ tăng dần cho những năm tiếp theo. Việc tăng phí theo nguyên tắc “người xả nhiều rác phải trả nhiều phí”, đồng thời, đây cũng là giải pháp để nâng cao ý thức người dân trong việc xả rác ra môi trường. Khi phải trả mức phí cao, người dân sẽ ý thức hơn trong việc thực hiện phân loại rác tại nguồn.
