Chiều 13-6, trước khi bế mạc phiên họp thứ 34, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã xem xét, thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Các tổ chức tín dụng 2024 (gọi tắt là dự án "một luật sửa 4 luật").
Tại tờ trình về dự án luật này, Chính phủ đề xuất cho phép Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2024. Riêng một số quy định chuyển tiếp tại các điều từ Điều 253 đến Điều 260 Luật Đất đai cho phép có hiệu lực từ ngày 1-1-2025.
Trong tổng số 260 điều của Luật Đất đai, có 97 điều giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng, HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật. Đối với các nội dung không phải quy định chi tiết thì thực hiện ngay, đặc biệt là các nội dung liên quan đến quyền của người sử dụng đất. Chính phủ khẳng định, có đầy đủ cơ sở để các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật sẽ được ban hành, đảm bảo tiến độ, chất lượng để triển khai thi hành ngay khi các luật này có hiệu lực từ ngày 1-8-2024.
Qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, việc đưa các luật sớm đi vào cuộc sống không chỉ là mong muốn, mà còn là yêu cầu đặt ra của Quốc hội khi biểu quyết thông qua các luật này. Việc đưa nội dung này vào chương trình kỳ họp thứ 7 cũng đã được báo cáo và được cấp có thẩm quyền đồng ý.
Tuy nhiên, qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc sửa đổi hiệu lực sớm hơn 5 tháng đối với các luật mới được thông qua, chưa có hiệu lực; có nhiều nội dung mới, quan trọng, phức tạp, tác động lớn cần phải được cân nhắc hết sức thận trọng.
“Thay vào đó, nên dành thời gian còn lại để chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm chất lượng các văn bản hướng dẫn chi tiết, tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật rộng rãi, tạo sự thống nhất trong nhận thức thực thi các luật, bảo đảm hiệu quả khi triển khai”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhận định.
Mặc dù vậy, ông Vũ Hồng Thanh nói thêm, có thể xem xét nếu hồ sơ dự án Luật, dự thảo Luật bổ sung thêm những giải pháp để bảo đảm điều kiện thi hành; hoàn thiện nội dung điều khoản chuyển tiếp, bảo đảm không tạo ra khoảng trống pháp lý do hiệu lực của luật và điều khoản chuyển tiếp khác nhau; không gây ra mâu thuẫn với các luật liên quan và có giải pháp để khắc phục những tác động bất lợi (nếu có).
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhận định, UBTVQH đánh giá cao quyết tâm của Chính phủ đã rất nỗ lực hoàn thiện hồ sơ dự án luật. Ủy ban Kinh tế đã rất trách nhiệm, khách quan và toàn diện, thực hiện thẩm tra nhiều vấn đề cần thực hiện, đảm bảo tính khả thi của luật. Đồng thời, đã thể hiện quan điểm ủng hộ chủ trương để 4 luật sớm đi vào cuộc sống.
“Chính phủ, các bộ, ngành đã giải trình các điểm có liên quan theo yêu cầu của cơ quan thẩm tra theo tinh thần cầu thị và bổ sung các tài liệu cần thiết để tiếp tục phục vụ thẩm tra”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu.
Qua thảo luận, UBTVQH thống nhất trình Quốc hội xem xét quyết định thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng, song đề nghị Chính phủ sớm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ban hành các văn bản hướng dẫn, đảm bảo chất lượng, tiến độ, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để thi hành luật từ 1-8-2024.
Phó Chủ tịch Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh: “Chính phủ cần cam kết, chịu trách nhiệm toàn diện trước Quốc hội, nhân dân về hiệu quả của việc điều chỉnh hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp của các luật như thuyết minh trong tờ trình của Chính phủ, không tạo khoảng trống pháp luật, pháp lý hoặc để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách, hợp thức hóa các sai phạm, lợi ích nhóm. Không gây vướng mắc, ách tắc, khó khăn cho các địa phương, người dân, doanh nghiệp, cản trở sự phát triển; không tạo ra hiệu ứng pháp lý tiêu cực, ảnh hưởng đến quyền lợi của đối tượng chịu tác động, môi trường đầu tư kinh doanh, quyền và lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp, tổ chức tín dụng dẫn đến phản ứng xã hội, khiếu nại, khiếu kiện ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội”.
