Phát biểu tại phiên họp toàn thể Quốc hội sáng 1-6, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, chính sách tiền tệ nói chung và điều hành lãi suất, tín dụng năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 có nhiều diễn biến mới khó khăn, phức tạp hơn nhiều so với thời điểm Quốc hội, Chính phủ ban hành nghị quyết từ kỳ họp trước của Quốc hội.
Chính sách tiền tệ được giao nhiều nhiệm vụ và những nhiệm vụ này khó có điều kiện đạt được cùng một lúc. Trong bối cảnh này, NHNN ưu tiên giữ kiên định với mục tiêu giữ ổn định vĩ mô, tiền tệ và theo dõi sát tình hình để quyết định mục tiêu trọng tâm, trọng điểm.
“Nhu cầu giảm lãi suất là mong muốn của doanh nghiệp khi vay vốn từ trước tới nay. Quốc hội, Chính phủ quan tâm chỉ đạo và NHNN cũng mong muốn điều này”, Thống đốc nhấn mạnh.
Tuy nhiên, việc giảm lãi suất phải đặt trong bối cảnh ổn định vĩ mô, tiền tệ và đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng.
 |
Hội trường Diên Hồng sáng 1-6 |
Mặt bằng lãi suất hiện nay là hợp lý
Năm 2022, theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, có 2 lý do để chấp nhận mặt bằng lãi suất. Thứ nhất, lãi suất quốc tế đồng loạt tăng nhanh, mạnh; trong nước lạm phát bình quân tăng 3,15% thấp so với mục tiêu nhưng vẫn cao hơn mức 1,84% của 2021 và nửa cuối năm 2022. Đến cuối năm, lạm phát cơ bản bình quân khoảng 5%, cao hơn nhiều so với mức 0,84% của năm 2021. Vì thế, trong điều hành không thể chủ quan với lạm phát.
Thêm vào đó, áp lực mất giá VND khi các nước thắt chặt tiền tệ, đồng USD tăng giá nhanh. Tháng 9, 10-2022, áp lực mất giá VND lên tới 9-10%, nên lúc đó nếu không có giải pháp linh hoạt, đồng bộ thì rất khó ổn định tỷ giá chỉ mất giá 3,5% trong năm 2022.
“Ở thời điểm đó điều hành thị trường này rất khó khăn. Thủ tướng đã cập nhật tình hình theo báo cáo hàng ngày của NHNN”, Thống đốc chia sẻ.
Khi tình hình tỷ giá ổn định trở lại và lạm phát tăng chậm lại, trong những tháng đầu năm nay, NHNN đã 3 lần điều chỉnh lãi suất điều hành, đưa mặt bằng lãi suất các khoản vay mới giảm bình quân 0,9%/năm so với cuối năm 2021.
Chưa thể điều chỉnh room tín dụng vào tháng 10-2022
Về điều hành tín dụng, tháng 10-2022 - thời điểm xảy ra vụ rút tiền hàng loạt tại SCB, chưa từng có trong lịch sử, nguy cơ lan truyền tới hệ thống ngân hàng rất lớn - NHNN phải ưu tiên vừa ổn định thị trường ngoại hối, đảm bảo an toàn hoạt động tổ chức tín dụng và chi trả người dân. Do đó, không thể điều chỉnh room tín dụng vào tháng 10. Khi thanh khoản ổn định trở lại, NHNN mới điều chỉnh tăng trưởng tín dụng. Việc ưu tiên đảm bảo hệ thống an toàn trong bối cảnh đó là đúng đắn.
Cũng theo Thống đốc, những giải pháp, liều lượng chính sách, thời điểm đưa ra chính sách đã được NHNN cân nhắc kỹ lưỡng, an toàn hệ thống, tạo môi trường kinh doanh, an toàn cho người dân, doanh nghiệp.
Về tiếp cận tín dụng, theo bà Nguyễn Thị Hồng, cơ chế chính sách cho vay không có gì thay đổi, năm 2022 là tăng 14,16%. Trong 5 tháng đầu năm nay, tín dụng tăng 3%, thấp nhưng không thể nói do chính sách, bởi chính sách không có gì thay đổi. Hiện dư địa room tín dụng của các tổ chức tín dụng (TCTD) còn nhiều, thanh khoản hệ thống dư thừa, "không có lý do gì TCTD huy động tiền gửi, trả lãi cho người gửi tiền lại không cho vay ra".
Về tái cơ cấu ngân hàng yếu kém là việc tồn đọng khó xử lý, trong điều kiện bình thường đã khó và trong điều kiện khó khăn thì càng khó hơn. Thủ tướng đã quyết liệt chỉ đạo, yêu cầu tiến hành nhiều giải pháp.
“Đến nay việc xử lý ngân hàng yếu kém đang trình xin chủ trương các cấp có thẩm quyền, NHNN, các bộ, ngành và các bên đang thực hiện quyết liệt các bước trước khi phê duyệt đề án chi tiết theo đúng phê duyệt các cấp có thẩm quyền”, Thống đốc NHNN thông tin.
