Rõ ràng, sự phát triển của công nghệ số đã và đang thay đổi hành vi, xu hướng tiêu dùng của người dân, ngay từ những điều đơn giản nhất trong cuộc sống.
Nhiều lựa chọn
“Em hả, lấy giúp chị một ký bơ sáp Đà Lạt và một ký nấm mối nhé. Giao tại cơ quan chị nha, địa chỉ là… Chiều nay chị lấy”, giọng chị Mai Hà, làm việc tại một văn phòng có trụ sở ở đường Nguyễn Thị Minh Khai (quận 1, TPHCM) vang lên qua điện thoại. Không riêng chị Hà, đây cũng là xu hướng chung của những chị em nội trợ thời công nghệ, khi mà các tiện ích giao dịch trực tuyến được phổ biến rộng khắp. Thay vì đến tận nơi chọn từng mớ rau, con cá, miếng thịt… như trước đây, nay đã có dịch vụ “đi chợ giùm bạn”, “đặt hàng giúp bạn”, “đặt tiệc tại nhà” phong phú về chất lượng, mẫu mã, giá cả. Thời gian giao hàng chỉ từ 1 - 2 giờ (nội thành), hoặc 1 - 2 ngày, tùy nơi. Người mua có thêm nhiều sự lựa chọn cho bản thân, gia đình.
Chị Lê Thị Ngọc Linh, ngụ đường Phan Đình Phùng (quận Phú Nhuận), chia sẻ: “Do bận rộn với công việc văn phòng nên mình không có nhiều thời gian đi chợ mua đồ. Toàn bộ quần áo của mình và gia đình, thức ăn các loại đều được đặt trực tuyến. Mình chỉ cần kiểm tra trên mạng, thấy ưng ý thì đặt mua. Đơn vị bán hàng cũng cam kết đổi trả, hoàn tiền nếu hàng kém chất lượng, hàng mặc không vừa… Vì thế, mình cũng thấy yên tâm”. Còn anh Nguyễn Công Lân, kỹ sư điện tử đang làm việc tại đường Nguyễn Đình Chiểu (quận 3), nhận định việc giao hàng nhanh kèm ưu đãi, bảo hành, có hóa đơn đỏ… chính là ưu điểm để thu hút người mua móc hầu bao.
Hàng hóa cung ứng khá đa dạng, từ thức ăn nhanh, đến quần áo thời trang, hoa kiểng, đặc sản các loại (bơ Tây Nguyên, thịt heo gác bếp của các tỉnh phía Bắc…), cho đến đãi tiệc (thôi nôi, đám cưới, đám giỗ…) cũng nhờ đến các dịch vụ sẵn có trên mạng. Người tiêu dùng sẽ được phục vụ từ A đến Z, trong đó có cam kết bao đổi nếu sản phẩm kém chất lượng hoặc người mua không hài lòng. Phần lớn các trường hợp mua bán đều thực hiện theo hình thức giao hàng - thu tiền hộ (ship cod).
Giữ uy tín, sống khỏe
Một số khảo sát gần đây của các công ty nghiên cứu thị trường cho thấy, người tiêu dùng trẻ thuộc thế hệ 8X, 9X, 2000 thường xuyên tham gia mua bán trực tuyến trên các mạng xã hội (Zalo, Facebook…). Bởi đây là một thị trường có tính tương tác cao, thuận tiện cho kết nối, giao thương. Hơn nữa, đây cũng được đánh giá là “mảnh đất kinh doanh” màu mỡ, với các chính sách đổi - trả hàng, ưu đãi linh hoạt. “Trước đây, mình phải lọ mọ đến tận nơi kiểm tra hàng, nhưng nay nhờ internet, mọi thứ đã đơn giản hơn. Cách nay vài ngày mình đặt mua lan rừng từ tỉnh Lai Châu. Người bán livestream sản phẩm để mình chọn. Tuy nhiên, đôi lúc cũng mua trúng hàng lỗi, bị thối rữa do khâu vận chuyển không đảm bảo. Sau đó mình phản hồi và được chủ hàng bồi thường”, anh Nguyễn Văn Trung, ngụ đường Dương Thị Mười (quận 12), kể.
Chuyện kể của chị Nguyễn Phi Ngọc, chuyên gia trong lĩnh vực ẩm thực, đã nói rõ hơn về thói quen hiện nay của người tiêu dùng, nhất là người trẻ. “Hôm trước, mình có dự tiệc của đôi bạn mới ngoài 20 tuổi. Cả hai đều là dân du học, về Việt Nam làm việc. Đám cưới bài trí đơn giản, đúng chuẩn sống xanh, bảo vệ môi trường. Điều đặc biệt, đồ ăn rất tươi, ngon, không tẩm ướp hóa chất. Bất ngờ hơn, tôi được biết giá mỗi bàn tiệc khá mềm, vì cô dâu chú rể đặt tiệc trực tuyến từ một đầu bếp có hơn 30 năm kinh nghiệm nấu ăn ở TPHCM”, chị Phi Ngọc nói.
Hiện nay, đang có nhiều cuộc chạy đua về thương mại điện tử giữa các thương hiệu quen thuộc, như Saigon Co.op, Big C, Adayroi! (được Vingroup rót vốn), Nguyễn Kim… Tuy vậy, điều này không đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp, cửa hàng nhỏ lẻ mất thị phần và bị đánh bật. Điển hình, nhiều điểm kinh doanh nhỏ lẻ thông qua mạng xã hội vẫn sống khá thoải mái. Vì người kinh doanh biết giữ uy tín để phục vụ khách hàng. Anh Mai Phát Huy, Giám đốc kinh doanh Công ty Trái cây T.X (đường Nguyễn Ảnh Thủ, quận 12), nhận xét: “Người tiêu dùng ngày càng thông minh, họ có nhiều kênh tham chiếu để dò giá, chất lượng sản phẩm của một doanh nghiệp hoặc điểm bán. Họ chỉ mua sản phẩm ở nơi đủ tin cậy. Nên nếu ai đó có tư tưởng làm ăn chụp giựt để kiếm lời nhanh chóng, chắc chắn sẽ thất bại”.
