Dù sản lượng tro xỉ ứ đọng lớn nhưng số lượng có chất lượng để sử dụng được cho sản xuất xi măng và clinker lại rất ít. Trong khi đó, thống kê sơ bộ của VNCA cho thấy, lượng tồn đọng về tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện trong cả nước đang ở mức khoảng 33.000 tấn với diện tích chiếm đất làm bãi chứa xấp xỉ 740ha; bã thạch cao từ các nhà máy phân bón cũng khoảng 4 triệu tấn. Tuy nhiên, tổng lượng tiêu thụ sử dụng cho sản xuất vật liệu xây dựng, san lấp… chỉ mới đạt khoảng 3,5 triệu tấn. Con số này quá ít so với lượng thải khổng lồ vẫn tiếp tục tăng lên. Điều này tiềm ẩn nguy cơ hệ lụy lớn về ô nhiễm môi trường.
Trước thực trạng trên, nhiều doanh nghiệp kiến nghị các bộ/ngành, nhà khoa học cần nghiên cứu để có thể áp dụng công nghệ và tận dụng hiệu quả nguồn tro xỉ vào sản xuất vật liệu xây dựng, chống ô nhiễm môi trường. Theo VNCA, việc nghiên cứu phát triển sản xuất và sử dụng vật liệu tại chỗ, nhất là xỉ thải nhiệt điện, làm vật liệu xây dựng là thiết thực, ý nghĩa, góp phần tiết kiệm tài nguyên, đất đai, bảo vệ môi trường, tạo việc làm, bảo đảm nguồn cung thiếu hụt tại địa phương và tăng hiệu quả kinh tế từ các dự án đầu tư xây dựng. Do đó, VNCA đề xuất Bộ Xây dựng sớm ban hành đầy đủ các tiêu chuẩn quốc gia, hướng dẫn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật trong việc xử lý tro, xỉ tại các nhà máy nhiệt điện vào công trình xây dựng. Bộ Công thương quan tâm chỉ đạo các chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện trên địa bàn Quảng Ninh sớm lập và trình phê duyệt Đề án xử lý, sử dụng tro xỉ, thạch cao các nhà máy nhiệt điện theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định 452/QĐ-TTg. Đặc biệt, Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm có sự điều chỉnh, nhận diện đúng mức đối với tro, xỉ thải nhà máy nhiệt điện để có cơ chế thích hợp. Cụ thể, cần đưa tro, xỉ thải của các nhà máy nhiệt điện vào danh mục chất thải thông thường. Hiện nay, Thông tư 36/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về quản lý chất thải nguy hại, tro xỉ nhà máy nhiệt điện thuộc loại nguy hại 1 sao, thuộc diện phải kiểm soát. Khi vận chuyển tro xỉ đến chỗ khác làm vật liệu xây dựng phải được cơ quan chức năng cấp phép vận chuyển và sử dụng. Đây chính là một trong những rào cản khiến việc xử lý tro, xỉ thải nhà máy nhiệt điện còn hạn chế.
