Tại khu vực phía Đông TPHCM có nhiều cảng lớn, như cụm cảng Trường Thọ, cảng Phú Hữu, cảng Cát Lái, nên cũng là nơi có nhiều bãi xe container tự phát trong khu dân cư dọc theo tuyến xa lộ Hà Nội, chủ yếu tập trung tại các phường Phú Hữu, Phước Long, Long Bình, Long Thạnh Mỹ của quận 9.
Điều đáng lo ngại là vào ban đêm, những xe tải hạng nặng này đậu trên đường mà không có tín hiệu cảnh báo nào nên rất dễ xảy ra tai nạn giao thông. Rạng sáng, xe container ồ ạt vào các cảng lấy hàng để vận chuyển đến các địa phương trong nước, trở thành nỗi ám ảnh với cư dân địa phương và người tham gia giao thông, tạo ra nhiều áp lực với hạ tầng giao thông khu Đông.
Theo thống kê của Sở GTVT TPHCM, chỉ tính riêng trên địa bàn quận 9 hiện có khoảng 200 bãi xe tải, xe container, trong đó chỉ có khoảng 10 bãi phù hợp với quy hoạch của ngành giao thông, còn lại là hoạt động tự phát. Thực tế doanh nghiệp vận tải hàng hóa đường bộ gặp tình cảnh khó khăn là nhu cầu vận chuyển hàng hóa ở TPHCM rất lớn, nhưng chưa có chủ trương hỗ trợ từ chính quyền thành phố về việc tổ chức các bãi đậu xe tải nặng, mặc cho doanh nghiệp vận tải tự đầu tư bến bãi.
Với doanh nghiệp vận tải ít vốn, muốn kiếm bãi đậu xe rộng mà chi phí ít thì chỉ có thể dạt ra vùng lân cận như Đồng Nai, Bình Dương, nhưng phí giao thông, vận tải cũng khá cao. Trong thực tế, doanh nghiệp nào có tiền nhiều thì sẽ mua được bến bãi, còn tiền ít thì phải đi thuê. Nhưng lúc này giá đất đang lên cao nên doanh nghiệp rất khó thuê được mặt bằng bến bãi. Ngoài ra, việc thiếu quy hoạch các kho bãi logistics cộng với phí BOT quá cao đã khiến hoạt động vận tải đường bộ của TPHCM bị mất lợi thế cạnh tranh lớn.
Quyết định 568/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 8-4-2013 phê duyệt quy hoạch phát triển GTVT TPHCM đến năm 2020, tầm nhìn sau năm 2020, đã xác định tổng diện tích bến bãi trên địa bàn thành phố phải đạt khoảng 1.146ha.
Trong đó, quy hoạch 20 bến ô tô hàng hóa ở cửa ngõ ra vào nội đô và trên đường Vành đai 2, phục vụ tập kết hàng hóa từ các tỉnh thành khác đến, sau đó chuyển tiếp vào nội đô hoặc chuyển tiếp ra cảng và ngược lại, diện tích khoảng 305ha; quy hoạch 42 bãi đậu với diện tích khoảng 520ha cho xe tải, xe con…
Thế nhưng thực tế hiện nay, các bến bãi phục vụ hoạt động vận tải hàng hóa trên địa bàn TPHCM của loại hình bến xe hàng và bến hàng hóa chỉ mới được xác lập quy hoạch với tổng diện tích hơn 564ha, gồm 27 vị trí bến bãi. Trong đó, diện tích bến bãi hiện có chỉ mới đạt gần 192ha, rất thấp so với chỉ tiêu quy hoạch đề ra.
Để giải quyết tình trạng thiếu bến bãi xe tải, TPHCM cần bố trí khu bến bãi cho xe tải đậu có thu phí và nên có chủ trương cho phép sử dụng tạm thời một số mặt bằng ở các quận huyện chưa có kế hoạch sử dụng hoặc chưa thể triển khai đầu tư, để làm bến bãi. Cần có quy hoạch dài hơi và tổ chức khởi động sớm về chỗ đậu xe container, xe tải để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, cũng như giúp ngành GTVT TPHCM phát triển dịch vụ logistics đang có rất nhiều ưu thế.
