Thiêng liêng Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh

Trên cung đường thiên lý Bắc - Nam, Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh tọa lạc dưới chân đèo Ngang thuộc dãy Hoành Sơn, ranh giới giữa hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh. Đền thờ vừa là di tích lịch sử, vừa là điểm du lịch thu hút hàng ngàn khách thập phương chiêm bái khi đến với Quảng Bình.

Trở về văn hóa cổ truyền

Từ TP Đồng Hới, chúng tôi di chuyển hơn 60km về xã Quảng Đông (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình), nơi có Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh. Đến đây, chúng tôi được đắm mình trong không gian xanh mát hữu tình, được trở về và kết nối với văn hóa cổ truyền - tín ngưỡng thờ Mẫu, cảm nhận sâu sắc hơn truyền thống của dân tộc và những đức tính của người phụ nữ Việt Nam.

20240918-100428-9764.jpg
Cửa vào đền Mẫu bên dãy Hoành Sơn

Theo các bậc cao niên trong vùng, đền thờ đã có từ khoảng 700 năm trước. Lưu dân người Việt vào miền trong khai khẩn lập làng, vì mến mộ Công chúa Liễu Hạnh (Thánh mẫu Liễu Hạnh) thương dân, thương nước, dạy cho dân cách trồng bông dệt vải, giúp đỡ người nghèo mà dựng đền thờ ngưỡng vọng từ hàng trăm năm nay; mỗi năm đều tổ chức ngày giỗ Mẫu rất thành kính.

“Tháng Tám giỗ Cha, tháng Ba giỗ Mẹ” là câu nói của người Việt để tưởng nhớ đức Thánh Trần (tháng Tám âm lịch) và Thánh mẫu Liễu Hạnh (tháng Ba âm lịch). Thánh mẫu Liễu Hạnh được suy tôn là Thánh mẫu tối cao, cũng là người phụ nữ duy nhất trong “Tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam (Thánh Tản Viên, Thánh Gióng, Thánh Chử Đồng Tử và Thánh mẫu Liễu Hạnh).

Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, năm 2016. Theo cụ Nguyễn Đức Giang (trú thôn Vịnh Sơn, xã Quảng Đông), lễ giỗ Mẫu Liễu Hạnh có nguồn gốc lịch sử lâu đời, là một phần trong tín ngưỡng thờ Mẫu tại Việt Nam nói chung và người dân Quảng Bình nói riêng.

Để tham dự lễ, người dân phải ăn mặc lịch sự, kín đáo và chỉnh tề. Phụng sự cho lễ giỗ Mẫu là những người lớn tuổi, có uy tín trong làng xã.

Ông Nguyễn Đức Hiền, Chủ tịch UBND xã Quảng Đông, thông tin: Hàng trăm năm nay, từ ngày mồng 1 đến mồng 3 tháng Ba âm lịch, người dân xã Quảng Đông thành tâm tổ chức lễ giỗ Mẫu đồng thời tại 2 điểm là đình làng Vịnh Sơn và Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh với nhiều hoạt động văn hóa tâm linh đặc sắc. Đây là nét đẹp của đạo lý uống nước nhớ nguồn trong phong tục thờ Mẫu của văn hóa truyền thống.

Tương truyền, Thánh mẫu là con gái của Ngọc Hoàng, đã 3 lần giáng sinh phàm trần, hiển linh cứu dân giúp nước. Hoành Sơn là một trong những nơi Thánh mẫu Liễu Hạnh từng hiện diện. Thánh mẫu Liễu Hạnh từng được các triều đại từ thời Lê đến thời Nguyễn cấp nhiều sắc, tôn phong là “Mẫu nghi thiên hạ”, “Chế Thắng Bảo Hòa Diệu Đại Vương” và cuối cùng quy y cửa Phật, thành đạo là Mã Vàng Bồ Tát và được nhân dân tôn thờ.

Bí thư Huyện ủy huyện Quảng Trạch Nguyễn Chí Thắng cho biết, khu vực xã Quảng Đông là nơi có nhiều danh thắng, di tích. Từ Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh, cơ quan chức năng và các nhà nghiên cứu đã phát hiện hệ thống bậc đá cổ gồm 1.000 bậc nối lên Hoành Sơn Quan - cổng trời của đèo Ngang, nơi có vị trí chiến lược trên con đường thiên lý Bắc - Nam, chứng kiến nhiều thăng trầm của lịch sử và có cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ.

Địa phương đang phục dựng hệ thống bậc đá này, giúp du khách hiểu thêm cách cha ông ngày xưa vượt đèo Ngang hiểm trở như thế nào.

Giá trị của di sản

Ngày nay, đền Mẫu được bao bọc trong không gian nhiều cây xanh. Thủ đền Trần Văn Cương đã di chuyển nơi hóa vàng mã từ khu vực đền thờ ra ngoài khuôn viên, tạo không gian xanh cho chim chóc về làm tổ. Dẫn chúng tôi đi trong khuôn viên của đền, ông Cương chỉ tay vào bất cứ cây cối nào là đều có chim làm tổ, chung sống an lành với muôn loài. Ông cho biết, nơi đây có hơn 250 tổ chim các loại, là một điềm lành về sinh khí môi trường.

“Kiến trúc cổ kính, môi trường xanh mát, con người với thiên nhiên hòa hợp, tạo sự thư thái và năng lượng tích cực cho mọi người khi tham quan đền Mẫu”, ông Nguyễn Đức Hiền, Chủ tịch UBND xã Quảng Đông, chia sẻ.

cimg1914-1831.jpg
Lễ giỗ Thánh mẫu Liễu Hạnh

Thủ đền Trần Văn Cương cho biết thêm: “Chúng tôi đang vận động xây dựng một phòng đọc sách và truy cập internet miễn phí trong khu vực đền để tạo điều kiện cho học sinh trong vùng mở mang kiến thức. Đây không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là nơi để cho con cháu người dân trong vùng tiếp cận tri thức”.

Từ bề dày giá trị văn hóa và lịch sử, năm 1995, UBND tỉnh Quảng Bình đã ra quyết định công nhận Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh là Di tích lịch sử văn hóa kiến trúc - nghệ thuật - tôn giáo cấp tỉnh.

Năm 2024, tỉnh Quảng Bình đã có quyết định công nhận điểm du lịch Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh ở xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch.

Trong ngày tổ chức trao quyết định trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Hoàng Xuân Tân cho biết, việc Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh được công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh là để đáp ứng nguyện vọng của người dân và du khách khi đến thăm ngôi đền thiêng nằm dưới chân đèo Ngang vốn nổi tiếng trong lịch sử và thi ca; đồng thời tạo thuận lợi cho huyện Quảng Trạch tiếp tục đẩy mạnh việc bảo tồn, phát huy các giá trị của khu di tích.

“Quá trình khai thác cần chú ý kết nối điểm du lịch này với di tích lịch sử Hoành Sơn Quan và đường thiên lý Bắc - Nam qua đèo Ngang cùng khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp để phát huy giá trị văn hóa, lịch sử và du lịch tâm linh của vùng đất nổi tiếng ở phía Bắc tỉnh Quảng Bình”, ông Hoàng Xuân Tân nhắn nhủ.

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Phim truyền hình đề tài gia đình: Áp lực làm mới

Phim truyền hình đề tài gia đình: Áp lực làm mới

Trên các kênh truyền hình Việt, phim tâm lý, gia đình, tình cảm tràn ngập. Dù đây là thể loại hút khán giả, nhưng làm thế nào để mang đến những tác phẩm chất lượng luôn là bài toán nan giải.

Nhiều tài liệu, hình ảnh, bản đồ quý về Hoàng Sa, Trường Sa được trưng bày

Nhiều tài liệu, hình ảnh, bản đồ quý về Hoàng Sa, Trường Sa được trưng bày

Ngày 17-3, tại quân cảng Cam Ranh, Bộ tư lệnh Vùng 4 Hải quân phối hợp với Cục Chính trị Hải quân, Câu lạc bộ Phóng viên ảnh Hà Nội, Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV tổ chức lễ khai mạc triển lãm “Hoàng Sa, Trường Sa – Tổ quốc nơi đầu sóng” và “Hải quân nhân dân Việt Nam anh hùng – 70 năm hành trình giữ biển”. Đây là hoạt động nhân dịp 50 năm giải phóng quần đảo Trường sa (29-4-1975), hướng tới 70 năm thành lập Hải quân Nhân dân Việt Nam (7-5-1955).

Ngôi nhà cổ hơn 130 năm ở Tây Ninh

Ngôi nhà cổ hơn 130 năm ở Tây Ninh

Căn nhà cổ của Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên tọa lạc tại số 39 đường Phan Châu Trinh (TP Tây Ninh) được xây dựng năm 1894 đến nay vẫn còn giữ được kiến trúc nguyên bản. Từ năm 2017, công trình đã được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh, hiện đang thu hút nhiều du khách tham quan.

Nhạc “rác” tràn lan - nỗi lo thị hiếu nghệ thuật của giới trẻ

Nhạc “rác” tràn lan - nỗi lo thị hiếu nghệ thuật của giới trẻ

Trên các trang mạng xã hội như TikTok, Facebook ngày càng xuất hiện nhiều bản nhạc “rác”, thu hút nhiều người xem, nghe, nhất là người trẻ. Nếu không được kiểm soát triệt để, nhạc “rác” với lời lẽ tục tĩu, nhảm nhí sẽ dần tiêm nhiễm vào người trẻ những nhận thức lệch lạc, lối sống phóng túng thiếu chuẩn mực.

Nghi thức chào cờ và hát "Quốc ca" lập kỷ lục Việt Nam

Nghi thức chào cờ và hát "Quốc ca" lập kỷ lục Việt Nam

Năm 2025 đánh dấu nhiều sự kiện trọng đại của đất nước, đồng thời mở ra một kỷ nguyên phát triển mới. Trong không khí tự hào ấy, gia đình cố nhạc sĩ Văn Cao đã có một trải nghiệm đầy xúc động khi cùng hàng ngàn người tham gia "Ngày hội văn hóa"  SHB - T&T vào tối 15-3, tại Hà Nội.

Hoa sơn tra nở trắng bản làng Nậm Nghẹp

Hoa sơn tra nở trắng bản làng Nậm Nghẹp

Dưới bầu trời tháng 3 trong veo, bản Nậm Nghẹp, xã Ngọc Chiến, huyện Mường La (tỉnh Sơn La) như được khoác lên mình một tấm áo mới tinh khôi. Sắc trắng của hoa sơn tra nở trắng khắp núi đồi, ôm trọn những mái nhà sàn xinh xắn, trải dài đến tận chân trời xa. Lễ hội hoa Sơn tra ở Nậm Nghẹp những ngày này đón hàng ngàn du khách đến với bản vùng cao.

Đại diện Ban tổ chức Giải chạy Run To Live 2025 trao thư cảm ơn Nam vương Đạt Kyo

Nam vương Đạt Kyo: Rèn luyện bền bỉ để lan tỏa giá trị tích cực

Trong nhiều năm qua, Nam vương Siêu quốc gia châu Á 2022 Đạt Kyo thường xuyên đồng hành, tham gia các dự án thiện nguyện, hoạt động xã hội, lan tỏa những giá trị đẹp trong cuộc sống. Anh chia sẻ, việc đồng hành cùng Báo SGGP trong giải chạy Run To Live - Chạy vì cuộc sống năm 2025 vừa qua là cách trực tiếp để thực hiện mong muốn chia sẻ với cộng đồng.

Anh Đỗ Văn Thi, thành viên tổ hậu cần tàu Trường Sa 02, nhanh tay giữ các khay đồ ăn khi sóng lớn ập đến

Gian bếp nơi đầu sóng

Đang phân chia thức ăn vào các khay, bất ngờ một cơn sóng lớn ập đến, va mạnh vào hai bên mạn tàu, khiến anh Đỗ Văn Thi, thành viên tổ hậu cần tàu Trường Sa 02 (Lữ đoàn 125, Vùng 2 Hải quân), loạng choạng. Anh vội dang rộng cánh tay, cố giữ chắc các khay thức ăn để không bị đổ và nhắc anh em trong bếp kiểm tra xem nồi canh có bị đổ không...

Biểu diễn nhã nhạc cung đình ở Đại Nội

Tôi đã yêu Huế như thế!

Chưa từng đến Huế, nhưng câu hát “Đã đôi lần đến với Huế mộng mơ. Tôi ôm ấp một tình yêu dịu ngọt” cứ văng vẳng bên tai, như một lời mời gọi tha thiết. Tôi chẳng thể lý giải vì sao mảnh đất ấy lại có sức hút kỳ lạ với mình đến thế. Chỉ biết rằng, một ngày nào đó, tôi nhất định phải đặt chân đến. Và rồi, tôi đã đến Huế, yêu Huế, để rồi chẳng biết tự bao giờ, nơi đây đã trở thành một người bạn thân thiết trong đời.

Nắng tháng Ba ở thành phố. Ảnh: MAI TRỌNG NGHI

Màu nắng tháng Ba

Tháng Ba, nắng phương Nam lại về, vàng như tơ lụa trải dài trên những con phố, len lỏi qua từng hàng cây, nhảy nhót trên những mái nhà tôn cũ kỹ, vương nhẹ lên vai áo ai vừa đi qua buổi sáng vội vã. Có lẽ chỉ khi đứng giữa nắng phương Nam, ta mới cảm nhận được một tình yêu dịu dàng và nồng ấm, thứ tình yêu không phô trương mà chân thành như chính con người nơi đây.

 Ảnh: XINHUA

Giới trẻ Trung Quốc chuộng xem biểu diễn trực tiếp

So với những thế hệ trước, giới trẻ Trung Quốc đang tận hưởng âm nhạc đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau và nhiều loại hình biểu diễn nghệ thuật đa dạng. Nổi bật trong số đó là xu hướng thưởng thức loại hình biểu diễn trực tiếp tập trung vào tương tác tại chỗ, hay còn gọi là live house.