Rất nhiều người nghĩ rằng việc giảm thuế theo WTO đồng nghĩa với giảm giá. Tuy nhiên, theo biểu thuế cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO, thuế các sản phẩm chủ đạo của điện tử điện lạnh như: ti vi, máy điều hòa nhiệt độ, máy giặt… nhập khẩu nguyên chiếc sẽ giảm từ 50% và 40% xuống còn 40% và 38%.
Phân tích kỹ hơn một chút, chúng ta sẽ thấy: Việt Nam đã vượt qua cuộc cạnh tranh khốc liệt về thuế đối với các mặt hàng điện tử điện lạnh từ 2 năm trước đây, khi bắt đầu thực hiện các cam kết AFTA. Và theo đó, thuế nhập khẩu đang được áp dụng cho các mặt hàng điện tử, điện lạnh là 5,2%. Như vậy, hàng điện tử, điện lạnh hiện có trên thị trường Việt Nam trước mắt cũng như trong vài năm tới có thể gọi là “miễn dịch” với cơn lốc giảm thuế thời “hậu WTO”.
Anh Cao Xuân Hải, đại diện kinh doanh của Tập đoàn LG, cho biết: “Hai khái niệm “giảm thuế nhiều và giảm giá” là hoàn toàn khác nhau. Thị trường điện tử điện lạnh của Việt Nam nói chung đã mở cửa và đứng vững từ khá lâu rồi, cụ thể hơn là từ khi Việt Nam tham gia AFTA (Hiệp định thương mại tự do ASEAN). Một bằng chứng là các hãng điện tử lớn như: LG, Sony, Panasonic, Samsung, Toshiba… đã có mặt trên thị trường VN và hiện vẫn đang tiếp tục cạnh tranh bình đẳng. Đó chính là hội nhập chứ đâu cần đợi đến WTO”.
Ai thuận lợi?
Những tên tuổi lớn của hàng điện tử điện lạnh như: Sony, Samsung, Panasonic, Toshiba, LG… đều đã có mặt ở Việt Nam, đã khẳng định được vị trí của mình trên thị trường. Vì là những liên doanh nên đối với họ WTO không còn xa lạ và họ đã đón chờ cơ hội này với một tư thế sẵn sàng từ khá sớm. Không phải ngẫu nhiên mà từ cuối năm 2005 đến nay, các nhà sản xuất liên tục tung ra thị trường Việt Nam nhiều model mới.
Không chỉ là cuộc đua về giá cả và công nghệ, đây có thể được xem là một bước “đi tắt đón đầu” của họ. Lợi thế về ưu đãi đầu tư cũng như giá nhân công rẻ là điều mà bất cứ nhà sản xuất lớn nào cũng biết đến và đương nhiên là họ tận dụng “ưu điểm” này một cách triệt để. Đông Nam Á hội tụ cả hai ưu điểm này, vì thế đây là nơi có nhiều nhà máy của các tập đoàn sản xuất điện tử, điện lạnh nhất.
Trước kia, để tiếp cận được với những sản phẩm mới, công nghệ mới, hầu hết người tiêu dùng đều phải trông chờ từ nguồn hàng “xách tay” hoặc đặt mua từ chính hãng. Còn hiện nay, ranh giới này dường như đang ngày càng ngắn lại và có cơ hội bị xóa bỏ trong một tương lai không xa, sự phân biệt về địa lý không còn ý nghĩa nữa.
Chưa bao giờ người tiêu dùng lại được chứng kiến sự ra mắt ồ ạt của hàng loạt sản phẩm cao cấp LCD và plasma trên thị trường Việt Nam như thời điểm này. Sự đa dạng về mẫu mã và công nghệ mới tại thị trường Việt Nam trong thời gian qua đủ để cho thị trường Việt Nam đã và đang “sánh vai” với các thị trường trong khu vực cũng như trên thế giới.
Ai khó khăn? Ai hưởng lợi?
Ngược lại với bức tranh sôi nổi và sinh động của khu vực doanh nghiệp điện tử có vốn đầu tư nước người là một bức tranh không mấy “sáng sủa” của các doanh nghiệp trong nước. Tại sao lại như vậy? Công nghệ của các doanh nghiệp đang ở “cấp độ” nào? Khả năng tài chính đến đâu? Sự liên kết chặt chẽ giữa các bộ-ban-ngành đem lại lợi thế gì? Họ đã sẵn sàng để “lao” ra biển lớn WTO hay chưa?
Trả lời được những câu hỏi này thật không đơn giản với các doanh nghiệp Việt Nam, khi mà ngay chính trong thời điểm còn được bảo hộ, còn được dìu dắt, họ đã không tự mình đứng lên. Sự cạnh tranh khốc liệt của WTO không nhiều “màu hồng” cho những doanh nghiệp còn non kém. Vậy đâu là lối thoát? Ngành công nghiệp phụ trợ của Việt Nam chưa thật sự phát triển, sản xuất linh kiện, phụ tùng luôn là lợi thế của Việt Nam.
Nếu phát huy tốt được điều này, hiểu được “khả năng” của mình và chấp nhận “sự thật”, doanh nghiệp đó sẽ tồn tại. Bắt tay với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hay tự mình “bơi” ra biển lớn? Đó là câu hỏi không dễ trả lời vào lúc này, khi mà Việt Nam mới trở thành thành viên của WTO.
Có thể nói, với bất cứ mặt hàng nào, càng có sự cạnh tranh thì người tiêu dùng sẽ càng được lợi. Chứng kiến cuộc đua của các nhà sản xuất điện tử, điện lạnh từ đầu năm đến nay, hẳn những ai quan tâm đến thị trường này đều nhận thấy rõ thị trường Việt Nam không hề thiếu vắng những sản phẩm “tên tuổi”: ti vi Vierra rồi Bravia, và mới đây là Time Machine.
Một thực tế không thể phủ nhận khác đó là giá của mặt hàng này, hiếm có sản phẩm nào trong thời gian ngắn lại có thể giảm giá nhiều đến như vậy. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia thì thị trường ti vi cao cấp tại Việt Nam trong gần 1 năm qua đã giảm mạnh, có model giảm tới 30%, thậm chí là 50%. Điều này cũng đồng nghĩa với việc người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận với những sản phẩm cao cấp hơn.
Có thể nói, bức tranh toàn cảnh của thị trường điện tử, điện lạnh Việt Nam không nằm ngoài dự đoán của các nhà hoạch định. Một sự bình ổn lâu dài có chuẩn bị, sự nở rộ đa dạng và tiếp tục khẳng định của các nhà sản xuất danh tiếng...
TUẤN DŨNG
