Sáng 14-12, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM (ITPC) đã tổ chức “Diễn đàn xuất khẩu 2018 – Thị trường ASEAN và Trung Quốc”.
Diễn đàn cập nhật những thông tin về xu hướng xuất khẩu, những cách thức và giải pháp hữu hiệu để khai thác thị trường ASEAN và Trung Quốc, giúp doanh nghiệp (DN) nắm bắt được những quy định kỹ thuật, xu hướng và hành vi tiêu dùng của từng thị trường thông qua kinh nghiệm xúc tiến đưa hàng hóa vào các thị trường của ITPC và chuyên gia kinh tế Trung Quốc, từ đó DN sẽ định hướng được chiến lược kinh doanh cụ thể, khai thác thành công các thị trường mục tiêu.
Diễn đàn xuất khẩu 2018 – Thị trường ASEAN và Trung Quốc, sáng 14-12-2018. Tại diễn đàn, các DN được tư vấn cách thức đưa hàng hóa vào các chuỗi siêu thị đa quốc gia từ chuyên gia của Central Group, cách khai thác và cung ứng sản phẩm có chứng nhận Halal trong khu vực ASEAN, đồng thời quản trị tốt những rủi ro về tài chính trong quá trình xuất nhập khẩu.
Kể từ khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên ASEAN (năm 1995) đến nay, quan hệ thương mại hàng hóa giữa Việt Nam và các nước thành viên ASEAN ngày càng phát triển mạnh mẽ.
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tổng trị giá trao đổi hàng hoá giữa Việt Nam và các nước ASEAN trong năm 2017 đạt 49,53 tỷ USD, tăng 19,6% so với năm 2016 và chiếm 11,7% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước.
Với kim ngạch trên, ASEAN là khu vực thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Việt Nam, chỉ đứng sau thị trường Liên minh châu Âu (EU), Hoa Kỳ và Trung Quốc. Năm 2017, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của các doanh nghiệp Việt Nam sang ASEAN đạt 21,51 tỷ USD, tăng mạnh 23,9% (tương ứng tăng 4,15 tỷ USD) so với năm 2016 và chiếm 10,1% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.
Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang ASEAN là điện thoại các loại và linh kiện; máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện; sắt thép; máy móc thiết bị dụng cụ và phụ tùng; phương tiện vận tải và phụ tùng; hàng dệt may; dầu thô; xăng dầu…
Ở chiều ngược lại, tổng trị giá hàng hoá các DN Việt Nam nhập khẩu có xuất xứ từ ASEAN là 28,02 tỷ USD, tăng 16,4% so với năm 2016 và chiếm tới 13,3% tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước từ tất cả các thị trường trên thế giới.
Với thị trường 660 triệu dân, GDP của ASEAN năm 2016 đạt 2.551 tỷ USD và được dự báo sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2030, Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) hứa hẹn sẽ mở ra rất nhiều cơ hội mới cho DN Việt Nam.
Tuy nhiên, sau hơn 3 năm thành lập AEC, hàng hoá các nước trong khu vực đã tràn vào Việt Nam khá lớn, nhất là hàng Thái Lan. Đến nay, Việt Nam đang nhập siêu từ ASEAN. So sánh với các Hiệp định thương mại khác, các cam kết về cắt giảm thuế quan trong AEC là cao nhất và nhanh nhất.
Hiện Việt Nam đã hoàn tất lộ trình loại bỏ thuế. Vì vậy, DN Việt Nam có cơ hội xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh, mở rộng thị trường. Ngoài ra, DN Việt cũng có ưu đãi khi nhập khẩu vì thuế quan giảm, nguồn hàng và đầu vào chất lượng hơn.
Đối với thị trường Trung Quốc, trong năm 2017 kim ngạch thương mại hai chiều là 93,7 tỷ USD. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Đánh giá trên tổng quan thì năm 2017 xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc có mức tăng trưởng rất cao, đạt đến 35,5 tỷ USD và tăng trưởng 61,5% so với năm 2016. Theo đó, Trung Quốc trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của nước ta chỉ sau Hoa Kỳ và EU, song mức tăng trưởng của thị trường này cao nhất.
Gạo nằm trong nhóm ngành hàng xuất khẩu chính của Việt Nam vào thị trường ASEAN và Trung Quốc Cần đầu tư nhiều hơn cho xúc tiến thị trường
Chia sẻ kinh nghiệm tại diễn đàn, ông Phạm Thiết Hòa, Giám đốc ITPC cho biết, để khai thác tốt thị trường ASEAN, các DN cần tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, các chương trình khảo sát thị trường đồng thời tăng cường kết nối với các DN tại các thị trường mục tiêu. Hoạt động nghiên cứu thị trường cũng rất quan trọng, DN nên tập trung nghiên cứu: nhu cầu hàng hóa, dịch vụ; giá cả; Thị hiếu, xu hướng tiêu dùng; Hệ thống phân phối; Vận chuyển, lưu thông hàng hóa, thanh toán; Yêu cầu về bao bì, nhãn mác; Văn hóa trong kinh doanh; Pháp luật kinh doanh.
Để đáp ứng không chỉ riêng thị trường ASEAN mà còn những thị trường khác, DN cần nghiên cứu cải tiến sản xuất; nghiên cứu cải tiến sản xuất, giảm chi phí sản xuất đồng thời hạ giá thành sản phẩm; thiết kế bao bì nhãn mác phù hợp với từng thị trường khai thác; tạo tính tiện lợi cho sản phẩm và một yếu tố rất quan trọng là làm sao để tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm. Khai thác các thị trường tiềm năng cần đi đôi với việc xây dựng, phát triển thương hiệu, bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa. Việc chú trọng thương mại điện tử trong hoạt động kinh doanh là vấn đề tất yếu và hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Một điểm lưu ý nữa là DN cần liên kết và tìm sự hỗ trợ từ các cơ quan xúc tiến nhà nước để đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại sang các thị trường tiềm năng. DN phải xây dựng mối quan hệ tốt với DN nước sở tại, tìm hiểu văn hoá, đất nước, con người và tập quán kinh doanh. Bao bì, nhãn mác sản phẩm cần có tiếng Anh và tiếng địa phương.
Theo thông tin từ ông Ngô Tuấn, Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Việt Nam cho biết, Trung Quốc hiện là nền kinh tế lớn thứ 2 trên thế giới với 1,3 tỷ dân. Dự kiến trong 15 năm tới, các sản phẩm và dịch vụ nhập khẩu vào Trung Quốc sẽ vượt qua 30.000 tỷ USD.
Trung Quốc cũng xác định Việt Nam đã và đang là thị trường xuất nhập khẩu quan trọng, đồng thời Trung Quốc là thị trường xuất khẩu của Việt Nam ở các nhóm hàng như điện thoại di động và linh kiện, gạo, rau quả, cao su thiên nhiên, dầu thô, xi măng, clinker, thuỷ hải sản, hạt điều, hạt tiêu và cà phê… Trên thực tế, quy mô thương mại giữa 2 bên vẫn chưa tương xứng với thế mạnh kinh tế hiện có và không gian hợp tác hết sức to lớn.
Để thúc đẩy kim ngạch phát triển hơn nữa, theo ông Ngô Tuấn, cần phát huy vai trò dẫn đắt các ban ngành của Chính phủ, thông qua việc nghiên cứu khảo sát nắm rõ tỉnh hình và xu hướng thay đổi của thị trường tiêu dùng trên cơ sở xây dựng chính sách chỉ đạo và hướng dẫn. Cần quan tâm theo dõi về nhu cầu tiêu dùng để đưa ra những sản phẩm phù hợp chứ không phải bán cái DN có sẵn.
Với các DN Việt Nam cần tăng cường việc quảng bá và marketing. Việt Nam là quốc gia quan trọng của cộng đồng ASEAN, các sản phẩm phong phú và có chất lượng tốt. Do vậy, DN cần chủ động quảng bá ra thị trường Trung Quốc qua những sự kiện quan trọng, có nhiều khách hàng tham dự như Hội chợ Trung Quốc – ASEAN, Canton Fair, Hội chợ nhập khẩu Quốc tế Trung Quốc…
Ngoài ra, các DN cần đầu tư ra nước ngoài và chủ động mời đối tác vào để cùng hợp tác với nhau, từ đó nânh cao thị phần. Điều quan trọng là cần đầu tư để nâng cấp và ổn đjnh về chất lượng, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc chất lượng và an toàn thực phẩm để bảo vệ sức khoẻ của người tiêu dùng. Tăng cường đầu tư vào hệ thống kho bãi và hậu cần để việc phát luồng hàng hoá được nhanh chóng, đảm bảo về chất lượng.
Theo lời khuyên của ông Ngô Tuấn, tất cả các DN và cá nhân không nên sản xuất và bán các sản phẩm chất lượng kém vì lợi ích trước, nên có tầm nhìn lâu dài và bảo vệ uy tín chung của ngành và thậm chí các sản phẩm Việt Nam.
