Chưa hài lòng năng lực phòng thủ của châu Âu
Hãng tin Reuters dẫn 5 nguồn tin giấu tên cho hay tại cuộc họp diễn ra trong tuần này, các quan chức Lầu Năm góc cho biết Washington vẫn chưa hài lòng với những bước tiến mà châu Âu đạt được trong việc tăng cường năng lực phòng thủ kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra năm 2022.
Mỹ được cho là đã tuyên bố nếu châu Âu không thể tiếp quản năng lực phòng thủ từ năm 2027, Washington có thể ngừng tham gia một số cơ chế phối hợp quốc phòng của NATO. Hiện chưa rõ hạn chót năm 2027 đại diện cho quan điểm của chính quyền Tổng thống Donald Trump, hay chỉ là quan điểm của một số quan chức Lầu Năm góc.
Một số quan chức châu Âu cho rằng hạn chót năm 2027 là không thực tế, bởi châu Âu cần nhiều thứ hơn là tiền bạc và ý chí chính trị để có thể tiếp quản một số năng lực quân sự của Mỹ trong thời gian ngắn. Ví dụ, dù Washington khuyến khích châu Âu mua thêm hàng hóa quân sự do Mỹ sản xuất, nhưng một số vũ khí và hệ thống phòng không của Mỹ sẽ mất nhiều năm mới có thể được bàn giao, kể cả đặt hàng từ bây giờ. Ngoài ra, Mỹ cũng đóng góp những năng lực không dễ mua được, chẳng hạn như tình báo, giám sát và trinh sát, vốn đã được chứng minh là chìa khóa cho nỗ lực phòng thủ của Ukraine.
Tập trung vào Mỹ Latinh
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố Chiến lược An ninh quốc gia mới, đánh dấu việc chuyển trọng tâm lâu nay của Washington. Trong lời mở đầu Chiến lược An ninh quốc gia dài 33 trang, Tổng thống Mỹ khẳng định lại lập trường “nước Mỹ trước tiên”. Trái với định hướng theo đuổi vị thế siêu cường toàn cầu duy nhất trong nhiều thập kỷ qua, tài liệu nêu rõ “Mỹ bác bỏ quan niệm thống trị toàn cầu đã lỗi thời”, theo đó Mỹ sẽ vẫn ngăn chặn các cường quốc khác chi phối trật tự thế giới, song theo cách ít can dự hơn so với các thời kỳ trước.
Không giống các văn kiện trước vốn tập trung vào châu Á - Thái Bình Dương, Chiến lược An ninh quốc gia mới đưa Mỹ Latinh lên vị trí ưu tiên hàng đầu. Washington tuyên bố sẽ điều chỉnh hiện diện quân sự toàn cầu, để giải quyết “các mối đe dọa cấp bách ở ngay Tây bán cầu”, bắt đầu với vấn đề di cư. Tài liệu nhấn mạnh: “Kỷ nguyên di cư hàng loạt phải chấm dứt”.
Đáng chú ý, chiến lược chỉ trích mạnh mẽ các đồng minh châu Âu, khẳng định Washington sẽ ủng hộ quan điểm đối lập với những giá trị mà Liên minh châu Âu dẫn dắt, đặc biệt trong vấn đề nhập cư. Mỹ cũng nêu mục tiêu “chấm dứt nhận thức và ngăn chặn thực tế rằng NATO là một liên minh không ngừng được mở rộng”. Theo Washington, một số đồng minh châu Âu cần tự đảm trách nhiều hơn về an ninh, bảo đảm quốc phòng.
Chiến lược cũng đặt mục tiêu khôi phục ổn định trong quan hệ với Nga, đồng thời nêu rõ lợi ích cốt lõi của Mỹ là đàm phán nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine, tạo điều kiện cho quá trình tái thiết Ukraine hậu xung đột. Đối với Trung Quốc, Mỹ tiếp tục khẳng định ủng hộ một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, nhưng tập trung coi quốc gia này như một đối thủ cạnh tranh kinh tế.
