Covid-19 như tấm gương phản chiếu sắc nét những mặt tốt và mặt xấu của xã hội. Chúng ta thấy được những giá trị cốt lõi của con người, chính là sự đùm bọc, chở che nhau trong cơn hoạn nạn. Những tấm gương hy sinh vì dân khiến không ai trong chúng ta không trân trọng và cảm phục.
Với sự vào cuộc của cả hệ thống, từ lúc dịch lên đỉnh ngày 22-8 cho đến khi được kiểm soát, cuộc sống của người dân đã từng bước trở lại bình thường. Lúc này, chúng ta xóa bỏ dần các khu cách ly tập trung, các bệnh viện dã chiến; hình thành mạng lưới chăm sóc bệnh nhân tại nhà theo cấp phường xã.
Người mắc Covid-19 được tự chăm sóc theo bộ tiêu chí đã được Bộ Y tế ban hành. Khu vực bị nhiễm có thể cách ly diện nhỏ. Nếu số lượng ca nhiễm tăng đột biến (hơn 10% số mẫu lấy ngẫu nhiên) có thể cách ly luôn thôn hay cả xí nghiệp. Các ca tăng nặng, bệnh nền không ổn định hay người chưa tiêm vaccine Covid-19 có thể đưa sớm vào bệnh viện điều trị.
Chúng ta xác định Covid-19 bằng test nhanh sàng lọc. Người nghi nhiễm cần được khẳng định bằng PCR ở vùng đệm. Nếu âm tính thực sự sẽ đưa vào khu điều trị thông thường. Xét nghiệm ngẫu nhiên mẫu đại diện cần làm thường quy cho nhân viên y tế, bệnh nhân và người nhà của họ nhằm tránh bỏ sót các ổ dịch trong bệnh viện.
Khu điều trị cần rà soát về cung cấp oxy hóa lỏng, trang thiết bị, thuốc, vật tư tiêu hao và nhân lực đầy đủ. Đây là việc lâu dài không thể còn là tạm bợ, dã chiến. Bộ máy nhân sự cần được bổ nhiệm, chế độ lương thưởng rõ ràng. Thuốc và vật tư, trang thiết bị, chi phí điều trị cũng vậy, cần danh sách cụ thể, mua sắm, cơ chế chi trả rõ ràng, tường minh để nhân viên y tế yên tâm làm việc.
Bên cạnh đó, cần đưa y tế tư nhân vào cuộc, cho phép bệnh viện tư thu phí dịch vụ, quản lý người nhiễm theo các bác sĩ phòng mạch. Thành lập các chuyên khoa như Covid-19 sản khoa, nhi khoa, lão khoa… để y tế tư nhân phát triển, tạo thương hiệu riêng. Nhà nước nên hỗ trợ một phần thuốc và vật tư y tế cũng như thông thoáng về chính sách để y tế tư nhân thực sự nắm vai trò quan trọng trong giai đoạn sau đại dịch.
Các cấp rà soát việc tiêm vaccine, sẵn sàng có kế hoạch tiêm cho trẻ dưới 18 tuổi; tiêm cho công nhân, người lao động phổ thông muốn đến địa phương sống và làm việc. Bên cạnh đó, tổ chức lại khu nhà ở cho công nhân và người lao động nhập cư. Nên sắp xếp cho những người làm cùng bộ phận được ở cùng nhau.
Khi phát hiện ca dương tính, chính quyền hỗ trợ cho khu nhà trọ để người nhiễm có thể ở riêng biệt, cách ly. Khuyến khích tự test để phát hiện sớm, bảo đảm sức khỏe của mình và cộng đồng. Không sợ Covid-19 là cách sống mới mà chúng ta cần thay đổi. Nếu tỷ lệ tử vong trong quần thể đã tiêm phòng như cúm mùa, vậy sao ta phải sợ.
Sau những ngày vừa qua, bài học lớn nhất là chúng ta phải nâng cao chất lượng các cơ sở y tế. Trước đây, chúng ta chú trọng phát triển các kỹ thuật cao ở bệnh viện trung ương, tuyến tỉnh. Điều này cũng tốt như đầu tàu kéo tất cả tiến lên. Tuy nhiên, trong đại dịch vừa qua mới thấy hệ thống y tế cơ sở phường xã, đặc biệt là tuyến huyện của chúng ta còn kém, cụ thể là vấn đề con người và cơ sở vật chất trang thiết bị, thuốc men. Trong thời gian tới, các địa phương cần nâng cao chất lượng nhân viên y tế, đảm bảo cuộc sống để họ yên tâm học tập. Các nhân viên y tế tuyến huyện không đủ điều kiện sinh sống và làm việc sẽ rất khó tập trung để nâng cao tay nghề.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 128/NQ-CP quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” nhằm mục tiêu bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân; hạn chế thấp nhất ca mắc và tử vong, đưa cả nước chuyển sang trạng thái “bình thường mới” sớm nhất có thể.
Các giải pháp ứng phó khi phát hiện ca nhiễm cộng đồng trong trạng thái thích ứng an toàn có nhiều điểm kế thừa các giai đoạn chống dịch trước đây, đồng thời bổ sung một số điểm mới. Đặc biệt là nguyên tắc ứng xử với người mắc Covid-19 phù hợp với điều kiện thu dung, điều trị từng nơi; đảm bảo điều kiện ăn ở, sinh hoạt và nguyện vọng của người mắc.
Biện pháp phòng dịch với người nghi nhiễm ở các địa bàn có tỷ lệ phủ vaccine rộng cũng cần được nới lỏng. Thay đổi cách khoanh vùng cách ly chính là chìa khóa thay đổi cách phòng chống dịch. Cách ly khoanh vùng nhỏ nhất có thể là chiến lược hoàn toàn đúng đắn. Dùng khoa học và thực tiễn địa phương, quốc gia để tồn tại và phát triển với sự hiện diện của Covid-19 là hướng đi không chỉ của Việt Nam mà cả thế giới ngày mai.
