“Rút cục canh” dưới cỗ xe
Theo đó, Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TPHCM, TP Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa, được xác định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị quyết và 1.313 trường hợp vi phạm thời hạn sử dụng đất khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Nguyên tắc thực hiện là bảo đảm đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục xử lý theo quy định tại Nghị quyết này và quy định của pháp luật có liên quan, phù hợp với các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên, ký kết.
Đối với TPHCM, có 4 dự án được tháo gỡ bao gồm dự án 39-39B Bến Vân Đồn (quận 4), dự án The Water Bay (khu đất 30,2ha phường Bình Khánh), dự án Lakeview City (khu đất 30,1ha Nam Rạch Chiếc) và dự án New City (thuộc khu đất 38,4ha phường Bình Khánh, TP Thủ Đức). Trong đó, dự án 39-39B Bến Vân Đồn do Công ty Nova Phúc Nguyên phát triển, nhiều năm gặp vướng vì liên quan đến vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” tại Tập đoàn Cao su Việt Nam.
Khu đất này có nguồn gốc sở hữu nhà nước do Tổng Công ty Cao su Đồng Nai và Công ty Cao su Bà Rịa thuộc Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam quản lý. Tổng Công ty Cao su Đồng Nai và Công ty Cao su Bà Rịa góp vốn lập ra Công ty TNHH Phú Việt Tín để làm chủ đầu tư dự án thương mại, văn phòng, officetel và căn hộ trên khu đất.
Sau đó Công ty Phú Việt Tín ký kết hợp đồng sáp nhập vào Công ty TNHH Đầu tư và phát triển bất động sản Phúc Nguyên thành Công ty TNHH Đầu tư và phát triển bất động sản Nova Phúc Nguyên. Dự án trên được Công ty Nova Phúc Nguyên đầu tư thực hiện, việc xây dựng đã hoàn thành từ lâu, căn hộ đã bán cho khách hàng, cư dân đã vào ở.
Với dự án này, Nghị quyết nêu rõ: nhà đầu tư được tiếp tục sử dụng đất để thực hiện dự án sau khi đã xử lý về hành chính, hình sự đối với các cá nhân, tổ chức có vi phạm, sai phạm, khắc phục hậu quả các vi phạm về kinh tế, thu hồi lợi ích vật chất do hành vi vi phạm theo bản án đã có hiệu lực pháp luật.
Hai dự án tiếp theo là The Water Bay và Lakeview City đều do Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư địa ốc Nova làm chủ đầu tư. Trong đó, dự án Lakeview City được quy hoạch là nhà phố, đã xây dựng xong và bán cho người dân, đưa vào sử dụng từ lâu nhưng chưa cấp sổ hồng do chưa tính được số tiền sử dụng đất phải đóng.
Dự án này sẽ xử lý theo hướng: Đối với phần diện tích đất hoán đổi tương ứng với số tiền nhà đầu tư đã đầu tư (chi phí bồi thường, hỗ trợ, đầu tư xây dựng đã được kiểm toán, thẩm định) thì thời điểm xác định giá đất để tính thu tiền sử dụng đất là thời điểm hoàn thành việc thu hồi đất, bồi thường khu đất (ngày 20-11-2008). Đối với phần diện tích đất chưa nộp tiền sử dụng đất thì thời điểm xác định giá đất là thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất (ngày 18-4-2017).
Đối với dự án New City do liên danh Công ty cổ phần Địa ốc Sài Gòn - Công ty TNHH Xây dựng thương mại Thuận Việt - Công ty cổ phần Sản xuất thương mại Thành Thành Công làm chủ đầu tư, mặc dù đã hoàn tất xây dựng, bàn giao cho người mua nhà nhưng nhiều năm qua, tiền sử dụng đất chưa được định giá khiến người dân chưa được cấp sổ hồng do còn nhiều vướng mắc, trong đó có vướng mắc liên quan đến thời điểm xác định giá đất.
Nghị quyết nêu rõ, với phần diện tích đất tương đương với tiền sử dụng đất mà nhà đầu tư đã tạm nộp cho cơ quan nhà nước thì thời điểm xác định giá đất để tính thu tiền sử dụng đất là thời điểm thanh lý hợp đồng với nhà đầu tư (ngày 30-3-2018). Còn đối với phần diện tích đất chưa nộp tiền sử dụng đất thì thời điểm xác định giá đất là thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất (ngày 11-12-2020).
Trong khi đó, thời gian qua TP Đà Nẵng tổ chức thực hiện 4 kết luận thanh tra của Chính phủ và 3 bản án mà chỉ riêng Kết luận 2852 ngày 2-11-2012 của Thanh tra Chính phủ đã khiến địa phương có hơn 1.300 dự án “đứng bánh” đang nằm chờ nhiều năm qua. Vì vậy, Nghị quyết 170 như “rút cục canh” dưới cỗ xe đối với các dự án trên.
Có thể kể đến các dự án dọc tuyến đường Hoàng Sa dẫn lên bán đảo Sơn Trà xây dựng dang dở, bỏ hoang nhiều năm nay do vướng vào các sai phạm, vướng mắc nhiều năm qua chưa thể tháo gỡ. Một trong số hàng chục dự án bỏ hoang quy mô lớn, gây mất mỹ quan, lãng phí nhiều năm ở Sơn Trà là dự án resort tại khu vực vịnh Bãi Trẹm.
Theo quy hoạch được cấp phép, dự án này bao gồm 204 lô đất để xây dựng các cụm resort, 22 biệt thự cao cấp, nhà hàng và một khách sạn 5 sao 18 tầng với vốn đầu tư khoảng 20 triệu USD. Chủ đầu tư đã cho xây dựng xong phần thô các biệt thự nhưng do vướng mắc đã phải tạm dừng, bỏ hoang. Sau hơn chục năm, hàng chục căn biệt thự tại dự án này cây dại bao phủ, mọc um tùm tạo nên khung cảnh ma mị giữa một bên núi xanh, một bên bãi biển với bãi cát, bãi đá đẹp thơ mộng.

Hay dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước có diện tích lấn biển tại khu vực phường Thanh Bình (quận Hải Châu) từng được kỳ vọng là một khu đô thị đẳng cấp của Đà Nẵng nhưng nay chỉ là cảnh bỏ hoang, cây cối um tùm, bao phủ trên diện tích khoảng 181ha.
Nguồn lực được khơi thông
Trao đổi với phóng viên Báo SGGP, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, cho biết Nghị quyết 170 có giá trị lớn trong việc tháo gỡ những vướng mắc của các dự án trong nhiều năm nay và trong thời gian tới các dự án còn đang gặp vướng rất cần được tháo gỡ như thế.
Ông Châu thông tin, hiện tổng số dự án bị vướng mắc pháp lý tại TPHCM còn khoảng 200 dự án cần tháo gỡ. Việc tháo gỡ này trước hết thành phố cần tập trung vào từng dự án, với những dự án nào thuộc thẩm quyền thì giải quyết ngay và những dự án nào vượt thẩm quyền cần phối hợp với các bộ ngành trung ương để giải quyết.
Ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, cho rằng Nghị quyết 170 là cơ chế quan trọng, tạo nền tảng thuận lợi để khơi thông nguồn lực, khắc phục tình trạng lãng phí nguồn lực cho Nhà nước, xã hội và doanh nghiệp, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư cũng như củng cố môi trường thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, chủ trương này sẽ tạo những động lực mới thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của TP Đà Nẵng trong thời gian tới. Để thực hiện tốt, địa phương đã có kế hoạch phân công cụ thể, quy chế làm rõ các nội dung, trong đó đề cao trách nhiệm người đứng đầu cũng như cơ chế phối hợp đối với các đơn vị sở ngành.
Theo GS-TSKH Đặng Hùng Võ, hiện nay thị trường bất động sản đang bị ách tắc bởi giá thị trường tăng cao nhưng giao dịch lại thưa thớt. Một trong những nguyên nhân là do các dự án không được phê duyệt, dự án chờ thanh tra… khiến nguồn cung bị thiếu.
Nghị quyết này phần nào sẽ giải quyết những vướng mắc để tăng nguồn cung. Hơn thế nữa, từ nghị quyết này cho thấy tất cả các vướng mắc, kể cả các dự án thanh tra, liên quan đến vụ án hình sự… sẽ được nhìn nhận lại và có thể được gỡ vướng một cách nhẹ nhàng chứ không như lâu nay.
Trước thông tin trên, ngày 20-2 giá cổ phiếu của Novaland đã tăng kịch trần, nhà đầu tư phấn khởi vì liên quan đến việc 3 dự án của Novaland được tháo gỡ.
Cùng ngày, đại điện Novaland thông tin đến báo chí, từ ngày 1-4, Nghị quyết số 170 chính thức có hiệu lực, những vướng mắc liên quan đến tiền sử dụng đất tại dự án Lakeview City của Novaland sẽ chính thức được giải quyết.
“Hiện tại, Novaland cũng đã có sự chuẩn bị về dòng tiền để thực hiện các nghĩa vụ tài chính phát sinh. Đặc biệt, việc xử lý tháo gỡ vướng mắc pháp lý không chỉ gỡ khó về các khoản nợ, dòng tiền cho doanh nghiệp mà còn khơi thông các nguồn vốn khác”, đại diện Novaland chia sẻ.
Giúp doanh nghiệp thoát cảnh phá sản
Tại tỉnh Khánh Hòa, có 11 dự án nêu trong Kết luận thanh tra số 250/KL-TTCP ngày 11-9-2020 của Thanh tra Chính phủ được tháo gỡ những khó khăn vướng mắc theo Nghị quyết của Quốc hội.
Cụ thể, đối với 5 dự án đã được UBND tỉnh Khánh Hòa giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, bao gồm: Dự án Khu liên hợp dịch vụ thương mại, khách sạn, căn hộ du lịch và văn phòng cho thuê Luna; Dự án khách sạn The Horizon Nha Trang; Dự án khu nhà ở cao cấp Hoàng Phú; Dự án khu phức hợp Thiên Triều; Dự án cao ốc, văn phòng, khách sạn Cattiger.
Bên cạnh đó, 6 dự án đã được UBND tỉnh Khánh Hòa giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu thầu quy định bao gồm: Dự án The Arena của Công ty cổ phần Trần Thái Cam Ranh; Dự án Câu lạc bộ du thuyền và nghỉ dưỡng Cam Ranh; Dự án Evason Ana Mandara Cam Ranh & Spa; Dự án Khu du lịch Sài Gòn - Cam Ranh; Dự án Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng cao cấp Eurowindow Nha Trang; Dự án Tổ hợp khách sạn căn hộ cao cấp Mường Thanh Nha Trang.
Với Nghị quyết của Quốc hội, nhà đầu tư được tiếp tục sử dụng đất để thực hiện dự án trong trường hợp sau khi rà soát, tại thời điểm áp dụng Nghị quyết này mà dự án đáp ứng đầy đủ các điều kiện: Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch đô thị (quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu) đã được phê duyệt theo quy định của pháp luật; không vi phạm quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh; nhà đầu tư đáp ứng đủ năng lực, điều kiện thực hiện dự án theo quy định của pháp luật có liên quan.
Đối với trường hợp sau khi rà soát dự án không đủ điều kiện tiếp tục thực hiện theo quy định trên thì thực hiện thu hồi đất để quản lý theo quy định của pháp luật hiện hành. Đồng thời, UBND tỉnh Khánh Hòa rà soát việc xác định giá đất, tính và thu nộp đầy đủ vào ngân sách nhà nước các khoản nghĩa vụ tài chính của dự án.
Trường hợp giao đất, cho thuê đất trước ngày 1-7-2014 thì giá đất tính tiền sử dụng đất và các nghĩa vụ tài chính là giá đất trong bảng giá đất tại thời điểm ban hành quyết định giao đất. Trường hợp tại thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất mà giá đất chưa sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND tỉnh quyết định giá đất cụ thể cho phù hợp.
Trường hợp giao đất, cho thuê đất từ ngày 1-7-2014 thì việc xác định giá đất thực hiện như quy định tại điểm c khoản 2 điều 257 Luật Đất đai số 31/2024/QH15. Nhà đầu tư được tiếp tục thực hiện dự án phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định của pháp luật sau khi xác định lại giá đất, tính các khoản nghĩa vụ tài chính.