Tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Phan Văn Mãi, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM cho rằng, đến nay, tiến độ giải ngân chỉ được 11% là thấp hơn so với năm trước (17%), có nhiều đơn vị giải ngân rất thấp, thậm chí 0 đồng. Do vậy, tất cả các đơn vị, chủ đầu tư phải phân định rõ trách nhiệm, rà soát từng dự án, vướng chỗ nào để tháo gỡ, đảm bảo tiến độ chứ không dồn về cuối năm…

Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi phát biểu tại hội nghị. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Chậm và vướng

Để đẩy nhanh tiến độ các dự án, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi yêu cầu các đơn vị báo cáo chi tiết, phân tích từng dự án để có giải pháp tháo gỡ. Báo cáo tại hội nghị, Giám đốc Sở KH-ĐT TPHCM Lê Thị Huỳnh Mai cho biết, hầu hết các đơn vị có tỷ lệ giải ngân 0% có vốn không lớn, hiện đang trong giai đoạn thực hiện thủ tục nên chưa hoàn tất hồ sơ để giải ngân.

Một số dự án được giao vốn lớn, nhưng chưa giải ngân do: vừa thực hiện xong thủ tục điều chỉnh quyết định đầu tư (Dự án Phát triển mạng cấp 1, vốn 96 tỷ đồng); đang triển khai công tác đấu thầu (Dự án Xây dựng trung tâm ghép tạng và khu phẫu thuật kỹ thuật cao của Bệnh viện Nhi đồng 2, vốn 200 tỷ đồng); đang trong quá trình thực hiện thủ tục điều chỉnh dự án (Dự án Xây dựng hệ thống xử lý nước thải, vốn 152 tỷ đồng và Dự án Bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư Khu Công nghệ cao, vốn 80 tỷ đồng); do thay đổi chủ đầu tư nên cần thời gian cho công tác bàn giao hồ sơ (Dự án đầu tư xây dựng Trung tâm triển lãm quy hoạch thành phố, vốn 350 tỷ đồng); do chuyển chủ đầu tư và khó khăn trong công tác bàn giao mặt bằng để thi công dự án (Dự án Xây dựng Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch - cơ sở 2, vốn 590 tỷ đồng).

Ngoài ra, một số dự án sử dụng vốn ODA hiện nay chưa giải ngân do vừa thực hiện xong hoặc đang thực hiện các thủ tục về đầu tư: Dự án Xây dựng đường sắt đô thị TPHCM tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên (vừa được phê duyệt điều chỉnh dự toán trong tháng 4); Dự án Phát triển giao thông xanh TPHCM (đang thực hiện phê duyệt thiết kế kỹ thuật); Dự án Cải thiện môi trường nước thành phố lưu vực kênh Tàu Hũ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ, giai đoạn 2 (đang thực hiện ký hợp đồng vay lại với Bộ Tài chính); Dự án Vệ sinh môi trường TPHCM - giai đoạn 2 và Dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư để phục vụ dự án Xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 tuyến Bến Thành - Tham Lương (do vướng mặt bằng thi công); Dự án Vệ sinh môi trường TPHCM - giai đoạn 2 (vướng mắc với đơn vị thi công)...Từ đó, việc giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn ODA gặp hết sức khó khăn, có khả năng không hoàn thành kế hoạch vốn được giao nếu không có các giải pháp quyết liệt từ phía các chủ đầu tư và các cơ quan có liên quan.

Lãnh đạo Sở KH-ĐT cũng phân tích nguyên nhân là do giá nguyên vật liệu đầu vào có biến động, khó khăn khi thực hiện các quy định về đầu tư công, về thủ tục liên quan đến vốn vay ODA, khó khăn liên quan công tác giải phóng mặt bằng...

Ngoài ra, một số dự án đang vướng các thủ tục về đầu tư (như đang trình điều chỉnh thời gian thực hiện, đang thực hiện thủ tục quyết toán, có tăng tổng mức đầu tư đang trình điều chỉnh dự án, điều chỉnh chủ trương đầu tư…).

“Nếu các khó khăn này được tháo gỡ sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, nâng cao tỷ lệ giải ngân đầu tư công của thành phố”, Giám đốc Sở KH-ĐT TPHCM Lê Thị Huỳnh Mai nói.

Bà Phạm Thị Hồng Hà, Giám đốc Sở Tài chính TPHCM thông tin thêm, theo danh mục phân bổ vốn đầu tư cho thành phố lên đến 51.000 tỷ đồng, nhưng mới phân bổ được hơn 30.000 tỷ đồng, còn 17.000-18.000 tỷ đồng chưa phân bổ, chiếm 30%-40% tổng ngân sách thành phố. Đó là con số khá lớn, cần khắc phục để giải ngân. Các chủ đầu tư cần rà soát lại tiến độ giải ngân để đề xuất bổ sung vốn, có kế hoạch chi tiết đẩy nhanh tiến độ giải ngân, có phương án để điều chuyển nguồn vốn sử dụng hiệu quả kế hoạch vốn được giao.

Cần điều chuyển nguồn vốn

Về thực trạng này, đồng chí Phan Văn Mãi nhận định: do cả 2 nguyên nhân chủ quan và khách quan. Về khách quan, là giá vật liệu xây dựng tăng, ảnh hưởng đến các nhà đầu tư. Như một số sở ngành cho biết, nhiều nhà thầu xin bỏ dự án, chịu mất cọc chứ không thể làm nổi công trình. Do đó, thành phố phải kiến nghị trung ương có biện pháp tháo gỡ cho nhà đầu tư khi giá vật liệu tăng cao, có cơ chế giám sát giá vật liệu xây dựng. Về chủ quan, việc thực hiện thủ tục giao vốn còn chậm trễ, việc phối hợp giữa các sở, ban, ngành còn chưa thật đồng bộ, chặt chẽ, dẫn đến các thủ tục còn chậm. Chính những nguyên nhân này đã làm tiến độ giải ngân không đạt được kết quả như mong muốn.

Công trình xây dựng khu học tập, nhà thi đấu, trung tâm thư viện Trường Cao đẳng Kinh tế TPHCM vừa đưa vào sử dụng trong tháng 3-2022. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Đồng chí Phan Văn Mãi chỉ đạo, các sở ngành phải làm tốt vai trò dẫn dắt của đầu tư công; cần phải tìm nguồn huy động để đầu tư, làm cơ sở cho việc “nới trần” vốn đầu tư trung hạn sau này.

Chủ tịch UBND TPHCM nhấn mạnh, danh mục đầu tư phải trọng tâm, trọng điểm; phải xác định vai trò, trách nhiệm của từng đơn vị quản lý, từng chủ đầu tư. Các sở ngành phải duy trì giao ban, giám sát hàng tháng, hàng quý, theo dõi tiến độ, đánh giá, giải quyết kịp thời các vướng mắc từng dự án. Xem xét thành lập 2 tổ công tác, một tổ tập trung vào dự án vốn lớn nhưng giải ngân chậm, đánh giá nguyên nhân, đề xuất giải pháp tháo gỡ; một tổ tập trung vào công tác giải phóng mặt bằng, có khó khăn có thể tổ chức hội nghị chuyên đề vấn đề này. Giao Sở KH-ĐT chủ trì và tổ chức hội nghị hướng dẫn thủ tục liên quan đến đầu tư; sớm phân bổ vốn dự phòng liên quan đến 44 dự án; tổ chức phối hợp với các sở ngành từ thủ tục đầu tư dự án đến quyết toán, giải ngân, phải thật đồng bộ, chặt chẽ hơn, thuận tiện hơn, kịp thời hơn.

Ngoài ra, đồng chí Phan Văn Mãi cũng yêu cầu, những dự án nào cần điều chỉnh, thông qua HĐND TPHCM phải trình ngay trong kỳ họp tới, giải quyết sớm, không để dồn vào cuối năm.