Năm 2019, Quốc hội Phần Lan đã thông qua luật cấm sử dụng than đá trong sản xuất năng lượng, có hiệu lực từ ngày 1-5-2029. Năm 2020, một năm sau khi luật được thông qua, công suất điện gió đã tăng gấp đôi để cung cấp 1/4 năng lượng của đất nước. Từ thời điểm đó đến nay, sản lượng điện than đã giảm 73%, từ 2,44 terawatt/giờ xuống 0,67 terawatt/giờ, và hiện chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ, chưa đến 1% trong cơ cấu năng lượng.
Việc Công ty điện lực Helen chính thức cho ngừng hoạt động Nhà máy Salmisaari, thay thế điện than hoàn toàn bằng điện gió trong vòng 6 năm thay vì 10 năm như kế hoạch của Phần Lan là một dấu hiệu cho thấy quá trình chuyển đổi sạch, hiệu quả chi phí và an ninh cung ứng của Phần Lan có thể song hành cùng nhau.
Theo Bộ trưởng Bộ Khí hậu và Môi trường Phần Lan Sari Multala, việc loại bỏ dần than nhập khẩu từ Nga cũng thúc đẩy sự độc lập về năng lượng của Phần Lan, đó cũng là an ninh quốc gia. Bên cạnh việc giảm lượng khí thải và tăng cường tính độc lập về năng lượng, việc chuyển đổi này cũng giúp cắt giảm hóa đơn tiền điện cho khách hàng.
Vào thời điểm năm 2019, mục tiêu này có vẻ đầy thách thức, nhưng Phần Lan đã cho thấy, khi kết hợp các chính sách chính trị rõ ràng với các khoản đầu tư nhanh chóng vào năng lượng tái tạo, mọi thứ đều có thể. Chỉ riêng gió đã lấp đầy khoảng trống do than và khí đốt hóa thạch để lại.
Điều này đã chứng minh rằng năng lượng tái tạo có thể được mở rộng nhanh chóng, đặc biệt là khi được chính phủ tạo các điều kiện phù hợp. Một bộ chính sách toàn diện đã được kết hợp với các chương trình hỗ trợ có mục tiêu, trong đó phải kể đến khoản tài trợ 22,8 triệu EUR vào năm 2021, hướng tới các công nghệ năng lượng sáng tạo và đầu tư.
Phần Lan hiện đang tiến sát đến một hệ thống năng lượng không hóa thạch. Nhưng cách đúng đắn để hoàn thành công việc không phải là sử dụng sinh khối có thể gây ô nhiễm nhiều như than đá, cũng không phải là các dự án hạt nhân bị trì hoãn và tốn kém một cách vô lý, mà nước này đã tăng gấp đôi năng lượng tái tạo, với khả năng mở rộng nhanh chóng và tính linh hoạt để tối đa hóa tiềm năng.
Báo cáo gần đây của Liên đoàn Công nghiệp Phần Lan cho biết, năng lượng gió là “động lực lớn nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Phần Lan”. Năng lượng gió chiếm 26 tỷ EUR (44%) tổng số ngành công nghiệp xanh dự kiến có mặt tại quốc gia này trong tương lai gần.
Trang Euronews dẫn lời bà Julia Skorupska, Trưởng Ban thư ký Liên minh không sử dụng than (PPCA) gồm 180 quốc gia thành viên, cho biết, trường hợp của Phần Lan khẳng định rằng việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ than sang năng lượng sạch là vì lợi ích của các quốc gia, làm tăng an ninh năng lượng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Điều này cũng chứng minh rằng, thông qua các cam kết mạnh mẽ và kế hoạch chủ động của chính phủ, quá trình chuyển đổi từ than sang năng lượng sạch có thể diễn ra nhanh hơn nhiều so với những gì mọi người nghĩ.
