Các “ông lớn” đầu tư vào ASI
ASI có thể suy nghĩ, học hỏi, phán đoán và hành động toàn diện, tự chủ bằng cách học dữ liệu quy mô lớn dựa trên cơ sở hạ tầng máy tính có khả năng tính toán dung lượng lớn.
Có thể phân loại AI căn cứ vào mức độ thông minh của AI, bao gồm 3 loại: Trí tuệ nhân tạo năng lực tính toán yếu (Artificial Narrow Intelligence: ANI), Trí tuệ nhân tạo xử lý mạnh (Artificial General Intelligence: AGI) và Siêu trí tuệ nhân tạo (Artificial Super Intelligence: ASI). Ngoại trừ ANI đang phổ biến hiện nay, AGI và ASI đều là những AI vượt trội và hiện trong giai đoạn nghiên cứu.
Một trong những bước tiến quan trọng là khi AI đạt trình độ ASI, khiến nó có thể tự lập những thuật toán mới để xử lý điện toán cực nhanh. Nó có thể tổng hợp từ các nguồn dữ liệu lớn, khiến ASI nhanh chóng vượt qua con người để đạt tới mức siêu nhiên. Cho đến nay, đã có những hãng khổng lồ hàng đầu thế giới đang đầu tư mạnh vào công nghệ AI nói chung và ASI nói riêng là Google, Facebook, Amazon, IBM, Microsoft…
Minh họa về trí tuệ siêu nhân tạo ASI Theo đó, Google đã mua lại Công ty khởi nghiệp AI DeepMind để trở thành Google DeepMind và thực hiện dự án AI cho hệ thống tàu điện ngầm London (Anh). Google cũng đưa hệ thống học máy TensorFlow miễn phí vào hoạt động theo công nghệ nhận dạng thoại, hình ảnh, dịch thuật và bắt chước cơ chế hoạt động của não người.
Facebook cũng sử dụng công nghệ AI giúp người khiếm thị có thể “nhìn thấy” ảnh qua một ứng dụng trên iOS, tạo các bản đồ chi tiết về dân số, người truy cập Internet toàn cầu và nghiên cứu hành vi của người dùng; nhận dạng khuôn mặt của người trong ảnh đăng trên mạng xã hội…
Máy tính Watson nổi tiếng của IBM có khả năng trả lời câu hỏi theo ngôn ngữ tự nhiên, thông qua sử dụng AI để phân tích bối cảnh và ý nghĩa ẩn sau các bức ảnh, video, tin nhắn và lời thoại. IBM đang nghiên cứu nâng cấp Watson mạnh thêm 1,7 lần và ứng dụng cho máy soạn bài học dựa trên tài liệu được cung cấp.
Viện nghiên cứu AI thuộc Tập đoàn LG mới đây thông báo trong một buổi trò chuyện trực tuyến rằng, họ sẽ đầu tư hơn 100 triệu USD trong vòng 3 năm tới để phát triển cơ sở hạ tầng máy tính lớn có thể xử lý một lượng lớn dữ liệu một cách nhanh chóng.
Cụ thể, viện AI nói trên có kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng điện toán AI Top 3 toàn cầu, có thể xử lý các phép tính 95,7 triệu tỷ lần mỗi giây. Vào nửa cuối năm 2021, LG sẽ công bố một ASI mang tên GPT-3 với 600 tỷ thông số. GPT-3 có thể giao tiếp tự nhiên như con người và viết các bài tiểu luận, tiểu thuyết. Viện nghiên cứu AI của LG đang có kế hoạch phát triển ASI siêu siêu lớn với hàng ngàn tỷ thông số trong nửa đầu năm 2022.
Theo trang nghiên cứu thị trường ResearchAndMarkets.com, AI hiện nay xuất hiện trong nhiều lĩnh vực, từ quản lý dữ liệu đến mua sắm bán lẻ. Về lâu dài, các giải pháp liên quan đến nhiều loại AI và cả ASI cũng như tích hợp trên các lĩnh vực khác như Internet of Things (IoT) và phân tích dữ liệu.
Lo ngại ASI mất kiểm soát
Theo giới nghiên cứu, cùng với những thành tựu to lớn của con người về công nghệ AI giúp định hình thế giới theo cách tốt đẹp hơn, thì AI cũng mang lại sự lo ngại ngày càng gia tăng, rằng đến lúc nào đó, máy móc sẽ kiểm soát con người, khiến con người phụ thuộc vào những quyết định của máy móc khi chúng đạt đến trình độ AGI và ASI.
Nhà vật lý Stephen Hawking vào năm 2017 đã đưa ra giả thuyết ngay trước khi ông qua đời: “Trừ khi chúng ta học cách chuẩn bị và tránh những rủi ro tiềm ẩn, nếu không, AI có thể là sự kiện tồi tệ nhất trong lịch sử nền văn minh của chúng ta. Nó mang đến những mối nguy hiểm, như vũ khí tự trị mạnh mẽ hoặc những cách thức mới để số ít áp chế số đông. Nó có thể mang lại sự gián đoạn lớn cho nền kinh tế của chúng ta”.
Mặc dù nhà vật lý Hawking không xác định cụ thể thời điểm mà AI có thể gây ra mối nguy hiểm như vậy, nhưng gần như chắc chắn sẽ xảy ra sau thời điểm nó đạt đến mức độ ASI. Một số người tin rằng, ASI có thể xuất hiện vào một thời điểm nào đó trong tương lai không xa và có thể dẫn đến thảm họa cho nhân loại, thậm chí có thể dẫn đến tuyệt chủng. Khái niệm về những cỗ máy thông minh tiếp quản thế giới, hay những biến thể của chúng, đã nhiều lần lên màn bạc qua những bộ phim bom tấn như The Terminator hay The Matrix, cả hai đều hình dung ra một viễn cảnh ngày tận thế do những cỗ máy vượt qua trí thông minh của con người gây ra.
Nhà vật lý Hawking không phải là nhân vật có ảnh hưởng duy nhất cảnh báo về việc AI là thảm họa trên phạm vi toàn cầu. Ông chủ Elon Musk của Tesla và SpaceX cũng đã dự đoán những hậu quả nghiêm trọng tương tự, cho rằng AI có khả năng nguy hiểm hơn đầu đạn hạt nhân, đồng thời thường xuyên kêu gọi giám sát quy định nhiều hơn đối với sự phát triển của AI.
Giáo sư Đại học Oxford Nick Bostrom, tác giả cuốn Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies (ASI: Con đường, Nguy hiểm, Chiến lược) thảo luận về vô số tình huống mà tính ưu việt của máy móc có thể đe dọa nhân loại. Cuốn sách tập trung vào giai đoạn mà AI đạt được sự bùng nổ trí tuệ. Giáo sư Bostrom cũng tuyên bố rằng, khó có thể sửa một hệ thống ASI được thiết kế tồi.
“Một khi cỗ máy ASI không thân thiện tồn tại, nó sẽ ngăn con người thay thế hoặc thay đổi sở thích của nó và chính nó định đoạt số phận chúng ta”, Giáo sư Bostrom nói.
Tuy nhiên, không phải mọi dự báo đều bi quan. Một số người muốn nhấn mạnh ở giai đoạn này, không có bằng chứng nào cho thấy robot sử dụng ASI sắp xóa sổ loài người. Khoa nghiên cứu AI của Đại học Stanford, Mỹ cho rằng, những hình dung đáng sợ, theo đó AI trong tương lai sẽ thống trị loài người chỉ xuất hiện từ các bộ phim và tiểu thuyết, cũng như trong trí tưởng tượng.
Trên thực tế, AI đã và đang thay đổi cuộc sống hàng ngày của chúng ta, gần như hoàn toàn theo những cách cải thiện sức khỏe, sự an toàn và năng suất của con người… Và quan trọng là con người biết cách ngăn chặn khả năng lạm dụng công nghệ AI vào các mục đích xấu. Các ứng dụng AI có lợi trong trường học, gia đình và bệnh viện đang phát triển với tốc độ nhanh chóng. Do đó, ở giai đoạn này, chúng ta phải tin rằng, trong tương lai, khi AI phát triển thành ASI cũng nhằm phục vụ cho nền văn minh của nhân loại.
