Phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông là một trong 4 chương trình đột phá được tỉnh Tây Ninh xác định trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tây Ninh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 (cùng với phát triển nông nghiệp công nghệ cao; phát triển du lịch; phát triển nguồn nhân lực gắn với cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin). Để thực hiện nhiệm vụ này, ngay trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ, tỉnh Tây Ninh đang ưu tiên nguồn lực phát triển giao thông kết nối vùng và giao thông đối ngoại.
Vị trí đặc biệt quan trọng
Tây Ninh nằm trong vùng Đông Nam bộ (ĐNB), nơi có vị trí địa lý đặc biệt quan trọng, là trung tâm kinh tế và cửa ngõ chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của nước ta. Vùng ĐNB đóng góp khoảng 45% GDP và khoảng 60% ngân sách cả nước. Theo các nghiên cứu gần đây, với trung tâm là TPHCM, vùng ĐNB có 6 hành lang vận tải, gồm: TPHCM – phía Bắc, TPHCM – ĐBSCL, TPHCM - Bà Rịa Vũng Tàu, TPHCM - Mộc Bài – Campuchia, TPHCM - Lộc Ninh – Campuchia, TPHCM - Tây Nguyên.
Trong đó, hành lang TPHCM - Mộc Bài - Campuchia là hành lang có vai trò đặc biệt quan trọng, là tuyến đối ngoại của vùng và của cả nước. Đây cũng là hành lang vận tải ngắn nhất kết nối vùng ĐNB, vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam đến Campuchia và vào các nước ASEAN. Tuy nhiên, kết nối giao thông đường bộ hiện tại chỉ có tuyến đường Xuyên Á, bắt đầu từ ngã tư An Sương đến cửa khẩu Quốc tế Mộc Bài, dài 59km, với quy mô đường cấp II, mặt đường rộng từ 16m đến 18m, hiện đã quá tải trầm trọng, trong thời gian qua đây chính là điểm “nghẽn” hạn chế sự phát triển của tỉnh Tây Ninh và của toàn vùng so với tiềm năng vốn có.
Tập trung nguồn lực làm cao tốc
Để tháo gỡ điểm nghẽn và đáp ứng nhu cầu vận tải của vùng theo hành lang vận tải này, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận chủ trương giao UBND TPHCM là cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức thực hiện đầu tư dự án cao tốc TPHCM - Mộc Bài. Tuyến bắt đầu từ đường Vành đai 3 (huyện Hóc Môn, TPHCM) kết nối vào quốc lộ 22 trước cửa khẩu Quốc tế Mộc Bài (tỉnh Tây Ninh) dài 50km, quy mô 4 làn xe, tổng mức đầu tư dự án 13.614 tỷ đồng, trong đó: Phần nhà nước hỗ trợ thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng 5.117 tỷ đồng từ ngân sách của 2 địa phương. Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, TPHCM và Tây Ninh đang tích cực phối hợp triển khai, tập trung nguồn lực để thực hiện và đặt mục tiêu hoàn thành, đưa vào khai thác sử dụng năm 2025.
Theo Sở GTVT Tây Ninh, để tăng tốc phát triển hạ tầng giao thông kết nối, các địa phương cần có quy hoạch, định hướng phát triển hạ tầng giao thông phù hợp, kết hợp đồng bộ nhiều phương thức vận tải một cách hợp lý theo các hành lang vận tải, chú trọng vào đầu tư các tuyến cao tốc, trong đó cần ưu tiên phát triển các cao tốc kết nối với TPHCM của vùng Đông Nam bộ bên cạnh việc đầu tư hoàn thiện hệ thống đường vành đai, đặc biệt là vành đai 3 và 4, nhằm tăng năng lực vận tải và kéo giảm mật độ lưu lượng vào trung tâm thành phố, hạn chế ùn tắc giao thông nội đô.
Cùng với đó, cần khai thác thế mạnh của giao thông đường thủy nội địa với các tuyến: Sài Gòn - Bến Kéo theo sông Vàm Cỏ Đông, tiêu chuẩn luồng cấp III, phục vụ nhu cầu vận tải hàng hoá từ Tây Ninh, Campuchia đến TPHCM và các tỉnh ĐBSCL; Sài Gòn - Bến Súc - Bến Củi theo sông Sài Gòn, quy hoạch luồng cấp II. Đây là tuyến đường thuỷ nội địa của vùng, thu hút lượng hàng hoá từ TPHCM, tỉnh Tây Ninh, Bình Dương, Bình Phước, Long An, cũng như hàng hoá từ Campuchia qua các cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, Xa Mát; cửa khẩu chính Chàng Riệc, Kà Tum, Phước Tân... đến cảng Cát Lái, cảng Sài Gòn và các cảng trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Để khai thác hiệu quả tuyến đường thuỷ nội địa này, Bộ GTVT đã đưa vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2022 dự án nạo vét luồng đường thuỷ nội địa đạt tiêu chuẩn luồng cấp II (tàu 2.000 tấn lưu thông). Đồng thời, tỉnh Tây Ninh cũng đã cấp chứng nhận đầu tư dự án Khu đa chức năng Trung tâm Logistics, cảng tổng hợp và cảng thuỷ nội địa Tây Ninh, ở khu vực thượng nguồn sông Sài Gòn, giáp 3 địa phương (TPHCM, tỉnh Tây Ninh và tỉnh Bình Dương), đầu tư trong giai đoạn 2021-2025.
Ông Nguyễn Tấn Tài, Giám đốc Sở GTVT tỉnh Tây Ninh, cho biết, để phát huy hơn nữa hiệu quả của các tuyến giao thông kết nối vùng, Bộ GTVT cần sớm đầu tư khép kín đường Vành đai 3, tạo mạng lưới giao thông kết nối thuận lợi đến các đầu mối giao thông lớn của khu vực, như: cảng biển Cái Mép - Thị Vải, cảng Cát Lái, sân bay Long Thành trong tương lai. UBND tỉnh Tây Ninh đã kiến nghị và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương quy hoạch và phát triển thêm tuyến cao tốc Gò Dầu - Xa Mát (tuyến kết nối từ cao tốc TPHCM - Mộc Bài lên cửa khẩu Xa Mát, đi ngang qua TP Tây Ninh).
